Πανωραία Χατζηκώστα. Τήν ξέρετε; Ὄχι; Λάθος!
Σίγουρα τήν ξέρετε. Σίγουρα ἔχετε ἀκούσει τό “ὄνομά” της τουλάχιστον μία φορά στή ζωή σας. Πιθανόν νά τό ἔχετε πεῖ καί σεῖς.
Ποιά ἦταν ἡ Πανωραία Χατζηκώστα;
“Μια φορά κι ἕναν καιρό ζοῦσε στό Ἀϊβαλί μία πολύ ὄμορφη καί πλούσια ἀρχόντισσα, σύζυγος εὔπορου ἐμπόρου.Ὅταν οἱ Τοῦρκοι πυρπόλησαν τό Ἀϊβαλί, ἡ Πανωραία ἔχασε σύζυγο, παιδιά καί ὅλα τά πλούτη της.
Κατάφερε νά φτάσει ὡς τά Ψαρά καί ἀπό κεῖ στήν Πελοπόννησο, ὅπου ἄρχισε νά ξενοπλένει γιά νά ζήσει. Μέ τόν καιρό ὅμως “ψήλωσε ὁ νοῦς της” καί ἄρχισε νά θολώνει. Ζητιάνευε γιά νά ζήσει καί θεωροῦσαν ὅτι “τάχει χαμένα”.
Μία Κυριακή του 1826 ὅταν κυβερνοῦσε ὁ Καποδίστριας...
, στήθηκε ἕνα τραπέζι στήν πλατεία τοῦ Ναυπλίου γιά νά γίνει ἔρανος γιά τό Μεσολόγγι. Κανείς δέν ἔκανε καμιά κίνηση, μέχρι πού πρώτη ἡ Πανωραία πλησίασε τό τραπέζι: “ Δέν ἔχω τίποτα ἄλλο ἀπό αὐτό τό ἀσημένιο δαχτυλίδι κι αὐτό τό γρόσι. Αὐτά τά τιποτένια προσφέρω στό μαρτυρικό Μεσολόγγι” εἶπε περήφανα ἡ γριά πλύστρα Χατζηκώσταινα καί τά ἄφησε πάνω στό τραπέζι.
Τότε κάποιος ἀπό τό πλῆθος φώναξε “Γιά δεῖτε, ἡ πλύστρα ἡ Ψωροκώσταινα πρώτη πρόσφερε τόν ὀβολό της”.
Ἐκείνη τήν ἐποχή, σέ μία συνεδρίαση τῆς Συνέλευσης, κάποιος θέλοντας νά πεῖ γιά τήν φτώχεια τοῦ Ἑλληνικοῦ Δημοσίου, τό παρομοίασε μέ τήν γνωστή ζητιάνα τήν Ψωροκώσταινα.
Ὁ χαρακτηρισμός ἔμεινε γιά νά χαρακτηρίζει γιά χρόνια ὁλόκληρα ὄχι μόνο τό Ἑλληνικό Δημόσιο ἀλλά καί ὁλόκληρη τήν Ἑλλάδα.”
Τί ἀπέγινε ἡ Πανωραία Χατζηκώστα;
Ὅταν, μετά τό περιστατικό, ὁ Καποδίστριας ἵδρυσε τό Ὀρφανοτροφεῖο, ἡ Πανωραία προσφέρθηκε νά πλένει τά ροῦχα τῶν ὀρφανῶν χωρίς πληρωμή…
Σύμφωνα μέ τό ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ:
“Ψωροκώσταινα: Τό ἑλληνικό κράτος, ἡ Ἑλλάδα ὡς κράτος φτωχό, πού βασίζεται γιά τήν ὕπαρξή του περισσότερο στήν ἐθελοντική συνδρομή καί προσπάθεια τῶν κατοίκων τοῦ παρά στή σωστή καί ὀρθολογική ὀργάνωση καί διαχείριση τῶν ἐσόδων τού”.
Ἡ ψωροκώσταινα ἔγινε συνώνυμό της μιζέριας.
Μετά ἀπό αὐτή τήν ἱστορία, γιά μένα εἶναι συνώνυμο μεγαλείου καί δύναμης ἀντίστοιχου αὐτοῦ της Πανωραίας Χατζηκώστα, ὄχι γιατί πρόσφερε ὅ,τι εἶχε ἀλλά κυρίως γιατί ἔζησε μία καταστροφή καί εἶχε τή δύναμη νά ξανασταθεῖ στά πόδια της. Ὅπως καί ὅλος αὐτός ὁ κόσμος πού ξεριζώθηκε τότε. Ὅπως ὅλος αὐτός ὁ κόσμος πού ξεριζώνεται καί σήμερα.
Πηγές:
1. “ΛΕΞΕΙΣ ΚΑΙ ΦΡΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΙΜΙΩΔΕΙΣ» τοῦ ΤΆΚΗ ΝΑΤΣΟΥΛΗ.
2. ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ τοῦ Γ. ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗ
3. Τό ἡμερολόγιο τῆς γιαγιᾶς μου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου