
ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ
Ο Μέγας Κωνσταντίνος κατηγορειται ὅτι ἀπαγόρευσε τὴ λατρεία καὶ ἔκλεισε ναούς. Οἱ μόνοι ναοὶ ποὺ ἔκλεισε ἦταν τῆς Ἀφροδίτης στὴν Ἡλιούπολη, γιὰ συγκεκριμένους λόγους [ἱερὴ πορνεία]. Ἐξάλλου, ὁ Μέγας Κωνσταντίνοςεπετρεψε τὴν ἵδρυση ἐθνικῶν ναών [Ζώσιμος, 2,31 - Aurel. Victor, Caesares, 40 - Orelli, Iscriptiones latinae, III, ἄρ. 55880]
Ἀλήθεια εἶναι ὅτι μόνο τὸ ἱερό της Ἀφροδίτης στὴν Ἄφακα τοῦ Λιβάνου κατεδάφισε ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος [Εὐσέβιος, Βίος Κωνσταντίνου, Γ’, 55], διότι ἐκεῖ ἐκπορνεύονταν ὄχι μόνο γυναῖκες ἀλλὰ καὶ ἄνδρες γύννιδες (τραβεστὶ) [Οἱ τελευταῖοι Ἐθνικοί, Pierre Chuvin, Harvard University Press / μετάφραση Ο. Χειμωνίδου, ἔλλ. ἔκδ. Θύραθεν (σ. 47)]. Στὴν Ἡλιούπολη τῆς Φοινίκης, ὅπου φαίνεται πὼς ὑπῆρχαν μόνο γυναῖκες ἱερόδουλοι τῆς Ἀφροδίτης, ὁ Κωνσταντῖνος περιορίστηκε στὸ νὰ συστήσει στὸν πληθυσμὸ μεγαλύτερη ἐγκράτεια καὶ νὰ χτίσει μία ἐκκλησία. Στὴν Αἴγυπτο ὁ αὐτοκράτορας απλως ἀπαγόρευσε τὸν εὐνουχισμὸ τῶν ἱερέων του... θεοῦ Νείλου, ὅμως ἐπέτρεψε τὶς τελετὲς καὶ ἑορτὲς ποὺ ἐξασφάλιζαν τὶς πλημμύρες τοῦ ἱεροῦ ποταμοῦ [Εὐσέβιος, Δ’, 25. Λιβάνιος, Ὑπὲρ τῶν Ἱερῶν, Λ’, 35. Γρηγόριος Θεολόγος PG 35, 705]
Στὴν πραγματικότητα, πολὺ πιὸ ἐκτενέστερο διωγμὸ κατὰ τῆς μαγείας, διεξήγαγε ΕΙΔΩΛΟΛΑΤΡΗΣ αὐτοκράτορας: ὁ παγανιστὴς αὐτοκράτωρ Αὔγουστος εἶχε συγκεντρώσει καὶ κάψει πάνω ἀπὸ 2.000 μαντικὰ καὶ προφητικὰ βιβλία [Σουητώνιος, Div. August., 31.]
Γράφει χαρακτηριστικὰ ὁ Γερμανὸς ἱστορικὸς F. Gregorovius:
«ἀπὸ τοὺς βανδαλισμοὺς αὐτοὺς [ποὺ ἔγιναν βάσει τῶν διατάξεων τοῦ Θεοδοσίου] ἡ ἀρχαία Ἑλλάδα ἔπαθε ἐλάχιστα, συγκριτικὰ μὲ ὅλες τὶς ἄλλες χῶρες τῆς Αὐτοκρατορίας. Κυρίως ἡ Ἀθήνα ἔμεινε ἀπαλλαγμένη ἀπὸ καταστροφές. Κανένα ἀπὸ τὰ ἐν Ἀθήναις μεγάλα κι ὀνομαστὰ ἱερὰ δὲν γκρεμίστηκε. (...) Ὁ Χριστιανισμὸς ἀνεδείχθη ἴσως εὐλαβέστερος πρὸς τὰ μνημεῖα τῆς ἀρχαίας τέχνης στὴν Ἀθήνα ἀπ’ ὅτι σὲ ὁποιαδήποτε ἄλλη πόλη τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας. Ἑξαιρουμένων ὁρισμένων καταστροφῶν καλλιτεχνημάτων καὶ ἱερῶν πρὸς τὰ ὁποία εἶχε μετὰ ἰδιάζουσας ἐμμονῆς συμφυῆ ἡ παγανιστικὴ πίστη, ἡ νικώσα θρησκεία φαίνεται νὰ ἔλαβε κατοχὴν τῶν Ἀθηνῶν εἰρηνικά. (...) Ἡ καταστροφὴ τοῦ ναοῦ τοῦ Ὀλυμπίου Διὸς δὲν δύναται νὰ ἀποδοθεῖ εἰς τὸν βανδαλισμὸ βυζαντινοῦ ἀνθύπατου ἢ εἰς τὸν εὐσεβῆ ζῆλο κάποιου ἐπισκόπου. (...) Πολλοὶ ναοὶ κατέπεσαν ὑπὸ σεισμῶν καὶ μάλιστα σὲ μεταγενέστερα χρόνια. Ὁ ναὸς τοῦ Διὸς ἐν Ὀλυμπία κατέπεσε τὸν 6ο αἰώνα, ὁ ὀνομαστὸς ἐν Κυζίκω μετὰ τὸν 11ο αἰώνα ὑπερμεσούντα.» [ Ἱστορία τῶν Ἀθηνῶν», F. Gregorovius, Βιβλιοθήκη Μαρασλή, Ἀθῆναι 1904, τ. 1, σ. 97, 128, 133]
Ὅσο γιὰ τὸν Ἀλάριχο, ὁ Gregorovius ἀναφέρει τὰ ἑξῆς:
«Οὐδεὶς ἱστορικὸς μαρτυρεῖ ὅτι ὁ βασιλεὺς τῶν βαρβάρων (ὁ Ἀλάριχος) ἐξηκόντισε τὸν πυρσὸ τοῦ ἐμπρησμοῦ εἰς τὸ ἱερό της Δήμητρος. (...) Ὑπερβάλλουσι ὅμως δεινῶς ὅσοι ἀνάγουν στὸν Ἀλάριχο τὴν ἐξολόθρευση τῶν ἐθνικῶν θεῶν τῆς Ἑλλάδας κι ὅσοι θεωροῦν ὅτι οἱ Γότθοι (τοῦ Ἀλάριχου) προέβησαν ἐξεπίτηδες σὲ σκόπιμη καταστροφὴ τῶν ναῶν καὶ ἱερῶν.» [τ. 1, σ. 101, 103]
Ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος ἔλεγε στοὺς ὑπηκόους τοῦ «πηγαίνετε στοὺς βωμοὺς καὶ στὰ δημόσια ἱερὰ καὶ τελέστε τὶς τελετὲς κατὰ τὶς συνήθειές σας» [Θεοδ. Κώδ. IX, 16, 1 καὶ 2, νόμοι τοῦ 319 καὶ 320 μ.Χ.]. Γιὰ τὰ ὅσα λέει ὁ Λιβάνιος σχετικὰ μὲ τοὺς νόμους τοῦ Κωνστάντιου ὁ Παπαρηγόπουλος σχολιάζει:
«Ἀλλὰ ὅτι ὁ Λιβάνιος λέει ὑπερβολὲς καὶ ὅτι οὔτε ἐκεῖνοι οἱ ρητοὶ νόμοι (τοῦ Κωνστάντιου) ἐκτελέστηκαν, συμπεραίνεται ἀπὸ τὴ συνεχῆ ἐπανάληψή τους καὶ ἀπὸ πολλὲς ἄλλες ἀναμφισβήτητες μαρτυρίες καὶ γεγονότα. Ἐπίσης ὁ ἐθνικὸς Σύμμαχος βεβαιώνει ὅτι ὁ ἴδιος ὁ Κωνστάντιος, ποὺ τὸ 353 ἐξέδωσε τὸ νόμο 4, ὅταν ἐπισκέφθηκε τὴ Ρώμη μετὰ ἀπὸ 4 χρόνια (357), διατήρησε εὐλαβικὰ τὰ προνόμια τῶν Ἐστιάδων καὶ γενικὰ ἐπέτρεψε ὁ ἴδιος τὴν λατρεία.» [Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους, Κ. Παπαρηγόπουλου, 1885, ἐπανέκδ. ἔκδ. Κάκτος, 1992 (8,3)]
Ἀλλὰ ὄχι μόνο ὁ Παπαρηγόπουλος:
«Ἡ πολιτικὴ ποὺ χάραξε ὁ Αὐτοκράτορας Κωνστάντιος μὲ τοὺς ἀντιπαγανιστικοὺς νόμους τοῦ τοῦ 356-7 ἔμελλε νὰ μείνει νεκρὸ γράμμα ὡς τὸν Θεοδόσιο» [Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους, Ἐκδοτικῆς Ἀθηνῶν Α.Ε. τ. Ζ', σ. 54]
Τί λέει ὁ Gibbon, ἀπὸ τὴν «Ἱστορία τῆς παρακμῆς καὶ πτώσης τῆς Ρωμαϊκῆς αὐτοκρατορίας»:
«..Ὑπάρχει σοβαρὸς λόγος νὰ πιστεύουμε ὅτι τὸ ἐπίσημο ἔδικτο [σήμ. :τῶν Αὐτοκρατόρων Κωνστάντιου καὶ Κώνστα κατὰ τῶν Ἐθνικῶν] εἴτε ἐγράφη δίχως νὰ δημοσιευθεῖ, εἴτε ἐδημοσιεύθη δίχως νὰ ἐκτελεστεῖ. Ἡ μαρτυρία τῶν γεγονότων καὶ τὰ μνημεῖα ποὺ ἀκόμη εἶναι σὲ ὕπαρξη, ἀποδεικνύουν τὴν δημόσια ἐξάσκηση τῆς παγανιστικῆς λατρείας καθ’ ὅλη τὴ βασιλεία τῶν γιῶν τοῦ Κωνσταντίνου. Στὴν Ἀνατολὴ καθὼς καὶ στὴ Δύση, στὶς πόλεις καθὼς καὶ στὴν ἐπαρχία, μεγάλος ἀριθμὸς ναῶν παρέμεινε σεβαστός, ἢ τουλάχιστον διασώθηκαν, καὶ τὸ εὐσεβὲς πλῆθος ἀκόμα ἀπολάμβανε τὴν πολυτέλεια τῶν θυσιῶν, τῶν τελετῶν καὶ τῶν πομπῶν, μὲ τὴν ἄδεια ἢ τὴν συγκατάθεση τῆς δημόσιας ἀρχῆς. Τέσσερα περίπου χρόνια μετὰ τὴν ὑποτιθέμενη ἡμερομηνία τοῦ φοβεροῦ ἔδικτού του, ὁ Κωνστάντιος ἐπεσκέφθη τὰ τεμένη τῆς Ρώμης καὶ ἡ ἐντιμότητα τῆς συμπεριφορᾶς τοῦ συνιστᾶται ἀπὸ ἕναν παγανιστὴ ρήτορα ὡς ἕνα παράδειγμα ἄξιο μίμησης ἀπὸ τοὺς ἑπόμενους ἡγεμόνες. «Ὁ αὐτοκράτωρ», λέει ὁ Σύμμαχος, «ἐπέτρεψε νὰ μείνουν ἄθικτα τὰ προνόμια τῶν Ἐστιάδων. Ἐγγυήθηκε τὴ καθορισμένη παροχὴ γιὰ νὰ παράσχει τὰ ἔξοδα τῶν δημόσιων τελετῶν καὶ θυσιῶν. Καὶ παρ’ ὅλο ποὺ ἀσπάζεται μία ἄλλη θρησκεία, ποτὲ δὲ σκέφτηκε νὰ στερήσει τὴν αὐτοκρατορία ἀπὸ τὴν ἱερὴ λατρεία τῆς ἀρχαιότητας».[The decline and fall of the Roman Empire, E. Gibbon, Collier Books, N.Y., N.Y. (Vol. 1, p.399) ]
Ὁ Σύμμαχος [ἐπιστολή, Migne, 18, 391] ἐπαινεῖ τὸν Κωνστάντιο ὅτι ἐπικύρωσε τὰ προνόμια τῶν Ἐστιάδων, ἀπένειμε ἱερατικὰ ἀξιώματα σὲ ἐξέχοντες Ρωμαίους καὶ ἔδωσε ἐπιχορηγήσεις σὲ ἐθνικοὺς ναοὺς καὶ ἀγῶνες. Ὁ Κωνστάντιος μερίμνησε καὶ γιὰ τὴν ἐκλογὴ ἐθνικοῦ πρωθιερέως τῆς Ἀφρικῆς μὲ εἰδικὸ νόμο τοῦ [C. Th., XII, 1, 46], τὸ ἔτος 358. Ἔτος διωγμῶν, κατὰ τοὺς Νεοπαγανιστές. Ὅλα αὐτά, σe συνδυασμὸ μὲ τὸ γεγονὸς πὼς τὸ ποσοστὸ τῶν Χριστιανῶν στὴν Ρωμαϊκὴ Αὐτοκρατορία ἦταν 56,5 % τὸ ἔτος 350 μ.Χ. [Πηγή: The Rise of Christianity, Princeton 1996], μᾶς δείχνει πὼς ὁ Χριστιανισμὸς ΕΠΙΚΡΑΤΗΣΕ ΜΕ ΤΗΝ ΑΞΙΑ ΤΟΥ!
Ἐνδιαφέρον εἶναι ὅτι ὁ Ὀνώριος καὶ ὁ Θεοδόσιος Β’ (γιοὶ τοῦ Θεοδόσιου Ἃ’) ἐπενέβησαν γιὰ νὰ προστατεύσουν τοὺς νομοταγεῖς Ἐθνικοὺς ἀπὸ κακοποιήσεις ἀπὸ μέρους τῶν φανατικῶν χριστιανῶν καὶ ἀπαίτησαν σύμφωνα μὲ νόμο νὰ καταβάλλεται διπλάσια ἀποζημίωση γιὰ κλοπὴ περιουσιῶν. [«Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους”, Ἐκδοτικῆς Ἀθηνῶν Α.Ε. τ. Ζ', σ.345]
Θεοδοσιανὸς Κώδικας XVI.10.24 (8 Ἰουνίου 423 μ.Χ.) Αὐτοκράτορες Γρατιανός, Βαλεντινιανὸς καὶ Θεοδόσιος πρὸς Ἀσκληπιόδοτο, 'Ἔπαρχο Πραιτορίου:
«(...) Ἰδιαιτέρως διατάσσουμε τοὺς πραγματικοὺς χριστιανοὺς καὶ αὐτοὺς ποὺ ἰσχυρίζονται ὅτι εἶναι, νὰ μὴν κάνουν κατάχρηση τῆς ἐξουσίας ποὺ τοὺς δίνει ἡ Ἐκκλησία καὶ τολμήσουν νὰ ἁπλώνουν βίαιο χέρι ἐπάνω στοὺς ἑβραίους καὶ ἐθνικοὺς ποὺ ζοῦν ἥσυχα καὶ δὲν ἐπιχειροῦν ἐνάντιο στὴν τάξη καὶ στοὺς νόμους Μας. Γιατί ἂν τέτοιοι χριστιανοὶ φερθοῦν βίαια ἐναντίον φιλήσυχων ἀνθρώπων ποὺ ζοῦν μὲ ἀσφάλεια, ἢ λεηλατήσουν τὰ ἀγαθὰ τῶν, θὰ ὑποχρεωθοῦν νὰ ἀντικαταστήσουν εἰς διπλοῦν, τριπλοῦν ἢ καὶ ἀκόμη τετραπλοῦν αὐτὰ ποὺ ἔκλεψαν. Ἐπίσης, οἱ διοικητὲς τῶν ἐπαρχιῶν, τὸ προσωπικό τους καὶ οἱ κάτοικοι τῶν ἐπαρχιῶν αὐτῶν ἂς ἐνημερωθοῦν ὅτι δὲν θὰ ἐπιτρέψουν νὰ διαπραχθεῖ ἕνα τέτοιο ἔγκλημα. Ἀλλιῶς, θὰ τιμωρηθοῦν κι αὐτοὶ μὲ τὸν ἴδιο τρόπο μ’ αὐτοὺς ποὺ διέπραξαν τὸ ἔγκλημα.»
Θεοδοσιανὸς Κώδικας, XVI.10.8, Αὐτοκράτορες Γρατιανός, Βαλεντινιανὸς καὶ Θεοδόσιος πρὸς Παλλάδιο, Δούκα τῆς Ὀσροηνῆς (30 Νοεμβρίου 382 μ.Χ.):
«Μὲ τὴν ἔγκριση τοῦ δημοσίου συμβουλίου διατάσσουμε ὅτι οἱ ναοὶ ὅπου προηγουμένως σύχναζαν τὰ πλήθη, καὶ ποὺ βρίσκονται ἀκόμα σὲ δημόσια χρήση, θὰ παραμείνουν ἀνοικτοί. Ἔτσι θὰ μποροῦν τὰ πλήθη γηγενῶν καὶ ἐπισκεπτῶν νὰ βλέπουν τὸ ναό. Ἡ ἀξία τῶν ἀγαλμάτων, ποὺ βρίσκονται μέσα στοὺς ναούς, θὰ ὑπολογίζεται μὲ βάση τὴν αἰσθητική τους καὶ ὄχι τὸν ἱερό τους χαρακτήρα.(..)»
Θεοδοσιανὸς Κώδικας, XVI.10.15, Αὐτοκράτορες Ἀρκάδιος καὶ Ὀνώριος πρὸς Μακρόβιο, Βικάριο τῆς Ἱσπανίας, καὶ Προκλιανόν, Βικάριο τῶν Πέντε Ἐπαρχιῶν (29 Ἰανουαρίου 399 μ.Χ.):
«(..) ἐπιθυμοῦμε καὶ νὰ διατηρηθοῦν τὰ διακοσμητικὰ στοιχεῖα τῶν δημοσίων κτιρίων. Ἂν κάποιος ἐπιχειρήσει νὰ καταστρέψει αὐτὰ τὰ ἔργα, δὲν θὰ βασίζεται σὲ καμία ἐξουσία.»
Θεοδοσιανὸς Κώδικας XVI.10.18, Αὐτοκράτορες Ἀρκάδιος καὶ Ὀνώριος πρὸς Ἀπολλόδωρο, Ἀνθύπατο Ἀφρικῆς (20 Αὐγούστου 399 μ.Χ.):
«Ἂν κάποιος ἐπιχειρήσει νὰ καταστρέψει ναούς, οἱ ὁποῖοι εἶναι κενοὶ ἀπὸ παράνομα ἀντικείμενα, δὲν θὰ ἔχει τὴν αὐτοκρατορικὴ ὑποστήριξη. Διατάσσουμε ὅτι ἡ κατάσταση τῶν κτιρίων θὰ πρέπει νὰ παραμείνει ἀλώβητη.(..)»
Ἰουστινιανὸς Κώδικας I.11.3, Αὐτοκράτορες Ἀρκάδιος καὶ Ὀνώριος πρὸς Μακρόβιο καὶ Βικάριο Προκλιανὸ (399 μ.Χ.):
«Ὅπως ἀπαγορεύθηκαν οἱ θυσίες, ἔτσι θέλουμε νὰ διατηρήσουμε τὸ διάκοσμο τῶν δημοσίων ἔργων. Ὅποιος ἐπιχειρήσει νὰ καταστρέψει αὐτὰ τὰ ἔργα, δὲν βασίζεται σὲ καμία ἐξουσία. Ἂν τυχὸν ἐμφανίσει κάποια αὐτοκρατορικὴ ἀπάντηση ἢ νόμο γιὰ νὰ ὑπερασπίσει τὸν ἑαυτόν του, τὰ ἔγγραφα αὐτὰ θὰ ἀποσπασθοῦν ἀπ’ τὰ χέρια του καὶ νὰ παραπεμφθοῦν στὴ Σοφία Μας.»
Μελετώντας τὰ κείμενα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας βλεπουμε ὅτι αὐτοὶ συνέχεια τονίζουν ρητῶς τὴν σύνδεση τῆς ἀρετῆς καὶ συνεπῶς τῆς Χριστιανικῆς πίστης μὲ τὴν ἐλεύθερη θέληση, ὀπότε αποκλειεται τὸ ἐνδεχόμενο οἱ διάφοροι βανδαλισμοὶ καὶ διώξεις Ἐθνικῶν νὰ ἔγιναν μὲ προτροπὴ ἢ ἠθικὴ αὐτουργία δική τους. «Δὲν εἶναι ἀρετὴ αὐτὸ ποὺ γίνεται μὲ τὴ βία» γράφει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς [PG 94, 924Α, Ἔκδοσις ἀκριβής της Ὀρθοδόξου Πίστεως, Β’ 12]. «Ὁ Θεὸς δὲν ἀγαπᾶ αὐτὸ ποὺ γίνεται ἀναγκαστικά, ἀλλὰ αὐτὸ ποὺ κατορθώνεται μὲ τὴν ἀρετή. Ἡ δὲ ἀρετὴ ἐπιτυγχάνεται μὲ τὴν ἐλεύθερη προαίρεση», γράφει ὁ Μέγας Βασίλειος [PG 31, 345B, Ὅτι οὐκ ἔστιν αἴτιος τῶν κακῶν ὁ Θεός, 7].
«Ἡ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων δὲν οἰκοδομεῖται μὲ τὴ βία καὶ τὴν ἐπιβολή, ἀλλὰ μὲ τὴν πειθὼ καὶ τὴν προσήνεια», γράφει ἕνας ἄλλος Ἅγιος, ὁ Ἰσίδωρος Πηλουσιώτης [PG 78, 573B, Ἐπιστολαὶ Β’, ρκθ’ Παύλω περὶ Ἰούδα τοῦ προδότου]. Ἐνῶ ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος γράφει ὅτι εἶναι ὕβρις πρὸς τὸ Θεὸ νὰ τοῦ ζητᾶμε πράγματα ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν μας [PG 51, 363, Περὶ τοῦ μὴ δημοσιεύειν τὰ ἁμαρτήματα τῶν ἀδελφῶν, μηδὲ κατεύχεσθαι τῶν ἐχθρῶν, 11].
«Ἑπομένως, ὁ Κύριος (...) ἀπαγορεύει νὰ φονεύονται καὶ νὰ κατασφάζονται οἱ αἱρετικοί», Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, Ὁμιλία ΜΣΤ΄,1
«Corrigi eos volumus, non necari, nec disciplinam circa eos negligi volumus, nec suppliciis quibus digni sunt exerceri”(ἱεροῦ Αὐγουστίνου, Ἐπιστολὴ c, κέφ. 1) Δηλαδή: «Θέλουμε τὴ διόρθωσή τους (δὴλ τῶν αἱρετικῶν), ὄχι τὴ θανάτωσή τους. Θέλουμε τὸ θρίαμβο τῆς (ἐκκλησιαστικῆς) πειθαρχίας, ὄχι τὶς θανατικὲς ποινὲς τὶς ὁποῖες ἀξίζουν». Ὁ ἅγιος Μαρτίνος ὁ Θαυματουργός, ἐπίσκοπος Τοὺρ τῆς Γαλλίας, μεσολάβησε στὸν αὐτοκράτορα Μάγνο Μάξιμο ὑπὲρ τοῦ ἰσπανοῦ αἱρετικοῦ Πρισκιλλιανοῦ. Πῆγε στοὺς Τρεβηρους, ὅπου εἶπε στὸ Μάξιμο ὅτι ἡ ἐκτέλεση τοῦ Πρισκιλλιανοῦ θὰ ἦταν καταπάτηση τῶν θείων νόμων καὶ τὸν πίεσε νὰ ὑποσχεθεῖ ὅτι δὲν θὰ χύσει τὸ αἷμα τοῦ αἱρετικοῦ. [Σουλπικίου Σεβήρου Sacra Historia II 50 καὶ Dialogi III, col.217]
Τὸ 1994 δημοσιεύθηκε στὸ περιοδικὸ «Ἑλληνικὰ» (τ. 44, Θεσσαλονίκη 1994, σ. 31-50), μελέτη τῆς κ. Πολυμνιας Ἀθανασιάδη, καθηγήτριας τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, μὲ τὸν τίτλο: «Τὸ λυκόφως τῶν Θεῶν στὴν Ἀνατολικὴ Μεσόγειο: Στοιχεῖα ἀνάλυσης γιὰ τρεῖς ἐπὶ μέρους περιοχές». Η κ. Ἀθανασιάδη, ἐπέλεξε ἐκεῖ τρεῖς περιοχὲς τῆς αὐτοκρατορίας μὲ διαφορετικὴ γεωγραφικὴ φυσιογνωμία, ἱστορικὸ ὑπόβαθρο καὶ δημογραφικὴ σύνθεση, ἐξασφαλίζοντας ἔτσι μεγαλύτερη ἀξιοπιστία στὴν ἔρευνά της. Οἱ περιοχὲς αὐτὲς εἶναι ἡ Ἑλλάδα, ἡ Κωνσταντινούπολη καὶ ἡ Συρία – Παλαιστίνη. Ἔτσι ἀντιμετωπίζει εὔκολα τὶς «γενικεύσεις τοῦ Λιβανίου» ὅσο καὶ τὸν «ὑπερβολικὰ μεγάλο ἀριθμὸ φιλολογικῶν μαρτυριῶν» σὲ Χριστιανοὺς καὶ ἐθνικοὺς συγγραφεῖς γιὰ τὴν καταστροφὴ τῶν ναῶν, ποὺ καταντᾶ ὅπως λέει: «ὕποπτος»! Γράφει: «Στὴν προσπάθειά τους νὰ ἡρωοποιήσουν ἐπισκόπους καὶ αὐτοκράτορες, σὲ μία περίοδο, κατὰ τὴν ὁποία ὁ θρησκευτικὸς φανατισμὸς θεωρεῖτο ἀρετή, συχνὰ οἱ ἐκκλησιαστικοὶ συγγραφεῖς ἀπέδιδαν σ’ αὐτοὺς ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΝΑΩΝ ἢ στὴν καλύτερη περίπτωση, μεγαλοποιοῦσαν τὰ ἠροστράτεια ἀνδραγαθήματά τους». Ἡ ἴδια ἡ συγγραφέας ἀναφέρει ὅτι «Σὲ τόπους ὅπως ἡ Ἀθήνα ἢ οἱ Δελφοί, ὁ κανόνας εἶναι ὅτι τὰ μεταγενέστερα στρώματα ἔχουν καταστραφεῖ ἀπὸ τοὺς ἴδιους τους ἀρχαιολόγους στὴν προσπάθειά τους νὰ φτάσουν ὅσο τὸ δυνατὸν γρηγορότερα στὸ κλασικὸ ὑπόστρωμα» τῶν ἀνασκαφῶν. Τὶς παρατηρούμενες καταστροφὲς ἀποδίδουν οἱ ἀρχαιολόγοι στοὺς σεισμούς, τὶς βαρβαρικὲς ἐπιδρομὲς (4ο – 6ο αἰώνα) καὶ τὴν ἐγκατάλειψη. Τὰ ἀρχαία μνημεῖα τῶν Ἀθηνῶν καὶ τῶν Δελφῶν ἔμειναν ἀπείραχτα ἀπὸ τοὺς Χριστιανούς.».
Ὁ Βαλεντιανὸς Ἃ’ (364-375 μ.Χ.) διακηρύσσει ὅτι: «...οἱ νόμοι ποὺ ἐξέδωσα κατὰ τὴν ἀρχὴ τῆς βασιλείας μου, ποὺ ἐπιτρέπουν στὸν καθένα νὰ ἀκολουθεῖ τὴν θρησκεία στὴν ὁποία ἀνήκει» [Θεοδ. Κώδ., IX, 16, 9 τοῦ ἔτους 371 μ.Χ.]. Ὁ Βαλεντιανὸς περιορίστηκε στὸ νὰ ἀπαγορεύσει, ἐπὶ ποινὴ θανάτου, τὶς νυχτερινὲς τελετὲς [Θεοδ. Κώδ., X, 1, 8 καὶ IX, 16, 9 τῆς 9ης Σεπτεμβρίου 364]. Ἐπίσης ἀπαγορεύει νὰ ἀναλαμβάνει Χριστιανὸς τὴν εὐθύνη ἑνὸς παγανιστικοῦ ναοῦ. Ὅμως αὐτὰ τὰ μέτρα, ὅπως τονίζει ὁ G. Fowden, περιόριζαν ἐπίσης τὴ δικαιοδοσία τῶν ἐπισκόπων σὲ ζητήματα δημόσιας τάξης [«Οἱ τελευταῖοι Ἐθνικοί”, Pierre Chuvin, Harvard University Press / μετάφραση Ο. Χειμωνίδου, ἔλλ. ἔκδ. Θύραθεν,(σ. 66)]. Μὲ ἄλλα λόγια, ἀπέτρεπαν τὶς αὐθαιρεσίες τῶν Χριστιανῶν ἐπισκόπων. Στὶς 29 Μαΐου 371 μ.Χ. οἱ δύο αὐτοκράτορες Βαλεντιανὸς καὶ Βάλης ἐνέκριναν τὴν πρακτική της δημόσιας προφητείας στὴ ρωμαϊκὴ Σύγκλητο, καθὼς καὶ «ὅλα τὰ θρησκευτικὰ ἔθιμα ποὺ ἐπέτρεπαν οἱ πρόγονοι» (omnis concessa a maioribus religio) [Οἱ τελευταῖοι Ἐθνικοί, Pierre Chuvin, Harvard University Press / μετάφραση Ο. Χειμωνίδου, ἔλλ. ἔκδ. Θύραθεν (σ. 70)]. «Δὲν καταδικάζουμε [τὴν προφητεία], ἀλλὰ ἀπαγορεύουμε τὴ χρήση της γιὰ ἐπιβλαβεῖς σκοπούς», διατάζουν [Θεοδ. Κώδ., IX, 16, 9].
Λέει ὁ Θεοδώρητος Κύρου, (Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία, Ε', 20):
«Ὡστόσο, ὁ Βάλεντας [364-378 μ.Χ.] ἐπέτρεψε σὲ ὅλους νὰ λατρεύουν καὶ νὰ τιμοῦν καθ’ ὁποιονδήποτε τρόπο ἤθελαν ὅ,τι ἤθελαν. Μόνο κατὰ τῶν ὑπερασπιστῶν τῶν Ἀποστολικῶν ἐντολῶν ἐπέμεινε σὲ πόλεμο. (σσ: Δηλαδὴ κυνήγησε τοὺς Ὀρθόδοξους!) Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς βασιλείας τοῦ Βάλεντα τὸ πῦρ τῶν ναῶν ἦταν ἀναμμένο, οἱ σπονδὲς καὶ οἱ θυσίες προσφέρονταν στὰ εἴδωλα, δημόσιες ἑορτὲς γίνονταν στὶς πλατεῖες, καὶ οἱ λάτρεις τῶν διονυσιακῶν ὀργίων τριγυρνούσανε φορώντας δέρματα αἰγῶν, σὲ βακχικὸ παραλήρημα, καὶ γενικὰ συμπεριφερόμενοι μὲ τέτοιο τρόπο, ὥστε νὰ δείχνουν τὴν κακοήθεια τοῦ ἀφέντη τους.»
Ὁ Βάλεντας (Οὐάλης) ὡς γνωστὸν δίωξε Ὀρθόδοξους καὶ κυρίως τοὺς μοναχούς. Η καταγωγὴ (ἀπὸ ἐπαρχία) καὶ ἡ κοινωνικὴ προέλευση (χωρικοὶ καὶ στρατιῶτες) τοῦ Βάλεντα δείχνουν τοὺς «λόγους» ποὺ δίωξε τὴν παραδοσιακὴ ἀριστοκρατία. Ὑπῆρχε ἀντίθεση μεταξὺ στρατιωτικῆς καὶ παραδοσιακῆς ἀριστοκρατίας, ὅταν ἀπὸ τὸν 3ο αἰώνα καὶ μετὰ ἄρχισαν νὰ ἀνέρχονται στὴν ἱεραρχία ἄτομα μὴ ἀριστοκρατικῆς καταγωγῆς, κι αὐτὴ ἀκριβῶς τὴν ἀντίθεση ἐκφράζουν οἱ διωγμοὶ τοῦ Βάλεντα, καὶ ὄχι τὴν ἀντίθεση ἐθνισμοῦ-χριστιανισμοῦ, μία καὶ ὅπως εἴπαμε ὁ Βάλεντας ἐδίωκε καὶ χριστιανούς. «Ὁ Γρατιανὸς (...) ἀποδοκίμαζε τὶς διώξεις λόγω τῶν διαφορετικῶν θρησκευτικῶν πίστεων καὶ ἐπανέφερε ὅλους ὅσοι εἶχαν ἐξοριστεῖ λόγω τῆς θρησκείας τους. Ἐπίσης ἐξέδωσε ἕνα νόμο μὲ τὸν ὁποῖο θέσπισε ὅτι ὁ καθένας μποροῦσε ἐλεύθερα νὰ ἐξασκεῖ τὰ θρησκευτικά του καθήκοντα καὶ ἐπιτρεπόταν νὰ κάνει θρησκευτικὲς συναθροίσεις.» [Σωζόμενος, Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία, Ζ’, 1.] «Ἀλλὰ ὁ Αὐτοκράτορας [σ.σ.. ὁ Γρατιανός: 375-383 μ.Χ.] ἐφείσθη τῶν ἀγαλμάτων τῶν θεῶν ποὺ ὁ λαὸς σεβόταν 424 ναοὶ ἢ ναΐδρια ἀκόμη ὑπῆρχαν, γιὰ νὰ ἱκανοποιοῦν τὴν ἀφοσίωση τοῦ λαοῦ» [The decline and fall of the Roman Empire, E. Gibbon, Collier Books, N.Y., N.Y, (Vol. II, p. 73)]
Οἱ ἴδιοι οἱ Ἐθνικοὶ εἶχαν ἀνακηρύξει θεὸ τοὺς τὸν Θεοδόσιο στὰ 393 - ἀφοῦ (ὅπως λένε ὁρισμένοι) εἶχε δῆθεν ἀρχίσει τοὺς διωγμοὺς - λέγοντας σὲ ἑορταστικὴ συνεδρίαση τῆς Σύγκλητου: "Deum dedit Hispania quem videmus" = Ἡ Ἱσπανία μᾶς χάρισε τὸ Θεὸ ποὺ βλέπουμε! [Ὁ Μύθος τῶν μεγάλων της ἱστορίας, Κ. Σιμόπουλου ]. Ὅπως λέει κι ὁ ἱστορικός της ἐποχῆς Σωζόμενος «μέσα στοὺς νόμους ὁ Θεοδόσιος περιέγραφε τιμωρίες ποὺ δὲν ἐφαρμοζόταν. Φρόντιζε ὄχι νὰ τιμωρεῖ ἀλλὰ νὰ προκαλεῖ τὸ φόβο τῆς τιμωρίας» (Σωζόμενος, Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία, Ζ’, 12)
Ὁ Πλούταρχος ἀναφέροντας τὴν παρακμὴ τῶν ἀρχαίων μαντείων, γράφει μεταξὺ ἄλλων παραδειγμάτων πανάρχαιων μαντείων ποὺ σίγησαν στὴν ἐποχή του, ὅτι τὸ ἴδιο τὸ δελφικὸ μαντεῖο, ἄλλοτε εἶχε δύο «προφήτιδες» καὶ μία τρίτη ἐφεδρική, ἐνῶ στὴν ἐποχὴ τοῦ (1ος –2ος μ.Χ. αἵ.) μία ἦταν ἀρκετὴ [Περὶ τῶν ἐκλελοιπότων χρηστηρίων, 8]. Ὁ Παυσανίας (2ος μ.Χ. αἵ.) ἀναφέρει πλῆθος ἐγκαταλλελειμένων ναῶν τῆς ἀρχαιοελληνικῆς θρησκείας στὴν ἑλληνικὴ ὕπαιθρο. Μόνο στὴν Ἀρκαδία, στὸ κέντρο τῆς Ἀρχαίας Κλασσικῆς Ἑλλάδας, ὁ Παυσανίας (Ἀρκαδικὰ) ἀναφέρει πλῆθος ναῶν ἐρειπωμένων, δίχως στέγη, καὶ ἐγκατελειμένων: τῆς Ἀφροδίτης (9,6), τῆς Ἀθηνᾶς (14,4), τῆς Ἀφροδίτης (12,6), τοῦ Ἀπόλλωνα (15,4), τοῦ Ἑρμῆ (17,1), τῆς Ἀφροδίτης (24,6), τῶν Δώδεκα θεῶν (25,3), τῆς Ἥρας (26,2), τῆς Δήμητρας (29,5), τοῦ Ἑρμῆ (32,1), τοῦ Ἑρμῆ (30,6), τῶν Μουσῶν (32,2), τοῦ Ἄρη (32,3), τῆς Ἀρτέμιδος (35,5), τῆς Ἀθηνᾶς (36,7), τῆς Ἀφροδίτης (41,10), τῆς «Μητρὸς τῶν θεῶν» (44,1), τῆς Ἀρτέμιδος (53,11) καὶ τοῦ πυθίου Ἀπόλλωνα (54,5). Ἀναρωτᾶται κανεὶς ποῦ εἶχε πάει ἡ θεοσέβεια πρὸς τοὺς παλιοὺς θεούς, καὶ δὲν ἀναστυλώνονταν τόσοι μεγάλοι ναοί, μεγάλων θεῶν ἀπὸ τοὺς Ἕλληνες. Μήπως ἐπειδὴ δὲν τοὺς ἐνοίαζε πιὰ καὶ τόσο τὸ Δωδεκάθεο; Πολλοὶ παγανιστικοὶ ναοὶ ἐρήμωσαν ἐπειδὴ ἁπλούστατα ἐγκαταλείφθησαν ἀπὸ τοὺς πρώην πιστούς τους, κι ὄχι ἐπειδὴ κατεστράφησαν ἀπὸ τοὺς Χριστιανούς. Τὸ παράδειγμα τῆς Ἀντιοχείας, ποὺ ἀναφέρει ὁ ἴδιος ὁ Ἰουλιανὸς ὁ Παραβάτης, οἱ Ἀντιοχεῖς νὰ ἀδιαφορήσουν παντελῶς γιὰ τὴν ἑορτὴ τοῦ πολιούχου τοὺς Ἀπόλλωνα, ἀσφαλῶς καὶ δὲν ἦταν μεμονωμένη περίπτωση. Τὸ ποσοστὸ τῶν Χριστιανῶν στὴν Ρωμαϊκὴ Αὐτοκρατορία τὸ 350 μ.Χ. ἦταν, ὅπως εἴπαμε, 56,5% [Rodney Stark, The Rise of Christianity (Princeton, 1996)], δηλαδὴ ἤδη, στὸ σύνολο τῆς αὐτοκρατορίας οἱ Χριστιανοὶ ἦταν πλειοψηφία.
Ἂν λοιπὸν ἦταν στὸ σύνολο τῆς Αὐτοκρατορίας πλειοψηφία χριστιανική, τότε στὸ ἀνατολικὸ ἑλληνικὸ τμῆμα τῆς (τὸ ὁποῖο ἀφενὸς εἶχε ἀποδεδειγμένα πάντοτε περισσότερους Χριστιανοὺς ἀπ’ ὅτι τὸ δυτικό, καὶ ἀφετέρου εἶχε ἀρχίσει νὰ ἐκχριστιανίζεται πολὺ πιὸ νωρὶς ἀπ’ ὅτι τὸ δυτικὸ λατινικὸ τμῆμα) εἶναι προφανὲς ὅτι οἱ Χριστιανοὶ ὄχι ἁπλῶς ἦταν πλειοψηφία ἀλλὰ καὶ μεγαλύτερή του 56%!
Τὸ σπάσιμο τῶν εἰδώλων καταδικάστηκε ἀπὸ τὴ σύνοδο τῆς Ἐλβίρα (306 μ.Χ.), ἡ ὁποία, στὸν 60ο κανόνα τῆς ἀποφάσισε ὅτι κάθε Χριστιανὸς ποὺ θὰ καταδικαζόταν σὲ θάνατο ἀπὸ τοὺς Ρωμαίους ἐπειδὴ ἔσπασε ἀγάλματα, δὲν θὰ καταγραφόταν ὡς μάρτυρας. Ἡ σύνοδος τῆς Καρθαγένης (419 μ.Χ.) ἐπιφόρτισε τοὺς ἐπισκόπους μὲ τὴν καταστροφὴ χριστιανικῶν ναϊδρίων ποὺ εἶχαν ἀνεγερθεῖ αὐθαίρετα ἀπὸ δεισιδαίμονες Χριστιανοὺς (κανόνας πγ΄). Ὅτι οἱ καταστροφὲς τῶν παγανιστικῶν ἀρχαιοτήτων ἦταν αὐθαίρετες προσωπικὲς πράξεις Χριστιανῶν κι ὄχι συλλογικὲς ἢ ἐπίσημες ἐνέργειες τῆς Ἐκκλησίας βασισμένες σὲ ἐκκλησιαστικὰ κείμενα ἀποδεικνύεται ἀπὸ τὴν πλήρη ἀπουσία ἐκκλησιαστικῶν κανόνων (νόμων) οἱ ὁποῖοι νὰ ὑπαγορεύουν ἢ νὰ προστάζουν / προτρέπουν τοὺς Χριστιανοὺς νὰ καταστρέφουν παγανιστικὰ μνημεῖα. Ἐσφαλμένες ἐνέργειες καὶ παρεκτροπὲς κάποιων ἐπισκόπων ἢ μοναχῶν ἀσφαλῶς καὶ δὲν σημαίνουν ὅτι ἀποτελοῦσαν πολιτικὴ τῆς Ἐκκλησίας. Οὐδέποτε ἡ Ἐκκλησία (δηλαδὴ τὰ ἐπίσημα συλλογικὰ ὄργανά της) ἐπιφόρτησε ἐπισκόπους μὲ τὴν καταστροφὴ παγανιστικῶν ἱερῶν. Ὁ ἅγιος Αὐγουστίνος τὸ 399 ἀποτρέπει τοὺς Χριστιανοὺς τῆς Καρθαγένης ἀπὸ τὴν εἰσβολὴ στὶς ἰδιοκτησίες τῶν ἐθνικῶν προκειμένου νὰ καταστρέψουν τὰ εἴδωλά τους. Εἶναι προτιμότερο, ἔγραφε, νὰ ξερριζώσουμε τὰ εἴδωλα ἀπὸ τὶς καρδιές τους καὶ νὰ προσευχόμαστε γι’ αὐτούς, ἀντὶ νὰ ἀποπνέουμε μένος ἐναντίον τοὺς (Αὐγουστίνος, Sermo LXII, 17 καὶ 18, PL 38, 423A).
Νὰ τί γράφει ὁ Ἄγ. Αὐγουστίνος:
17. «Πολλοὶ Ἐθνικοὶ ἔχουν τὰ εἴδωλα στὰ κτήματά τους. Πρέπει νὰ πᾶμε ἐκεῖ καὶ νὰ τὰ καταστρέψουμε; Ὄχι, διότι οἱ πρῶτες μας προσπάθειες εἶναι νὰ σπάσουμε τὰ εἴδωλα στὶς καρδιές τους. Ὅταν οἱ ἴδιοι μεταστραφοῦν σὲ Χριστιανούς, εἴτε μᾶς προσκαλοῦν νὰ τὰ σπάσουμε εἴτε μᾶς προσδοκοῦν. Πρὸς τὸ παρὸν πρέπει νὰ προσευχόμαστε γι’ αὐτούς, ὄχι νὰ εἴμαστε θυμωμένοι μαζί τους.» 18. «Οἱ Ἐθνικοὶ νομίζουν ὅτι ψάχνουμε γιὰ εἴδωλα παντοῦ κι ὅτι τὰ καταστρέφουμε σὲ ὅλα τὰ μέρη στὰ ὁποῖα τὰ ἀνακαλύπτουμε. Πῶς κι ἔτσι; Δὲν ὑπάρχουν μέρη μπροστὰ στὰ μάτια μας, στὰ ὁποῖα βρίσκονται εἴδωλα; Ἢ δὲν ξέρουμε ὅτι ὑπάρχουν; Ὡστόσο δὲν τὰ καταστρέφουμε, διότι ὁ Θεὸς δὲν τὰ ἔχει δώσει ὑπὸ τὴν ἐξουσία μας. Πότε ὁ Θεὸς θὰ τὰ δώσει ὑπὸ τὴν ἐξουσία μας; Ὅταν οἱ ἰδιοκτῆτες τῶν εἰδώλων γίνουν Χριστιανοί. (.....) Κηρύττουμε κατὰ τῶν εἰδώλων, τὰ βγάζουμε ἀπὸ τὶς καρδιὲς τῶν ἀνθρώπων. Εἴμαστε διῶκτες τῶν εἰδώλων? τὸ ὁμολογοῦμε δημοσίως. Εἴμαστε λοιπὸν καὶ διατηρητὲς τῶν εἰδώλων; Ἐγὼ δὲν τὰ ἀγγίζω, ἂν δὲν ἔχω τὴν ἐξουσία. Δὲν τὰ ἀγγίζω, ὅταν ὁ κύριος της ἰδιοκτησίας παραπονεῖται γι’ αὐτό.»
Ὁ Ἄγ. Χρυσόστομος θεωρεῖ καύχημα τῶν Χριστιανῶν ὅτι πολλὰ ἐθνικὰ βιβλία τὰ ἔσωσαν ἀπὸ τὸν ἀφανισμὸ οἱ ἴδιοι (PG 50, 537B): «Κι ἂν ἔτυχε κάποιο νὰ ἔχει διασωθεῖ, αὐτὸ μπορεῖ κανεὶς νὰ τὸ βρεῖ στὰ χέρια τῶν Χριστιανῶν». Καὶ προσθέτει: «Οἱ Χριστιανοὶ δὲν εἶναι σωστὸ νὰ καταστρέφουν τὴν πλάνη μὲ τὸν ἐξαναγκασμὸ καὶ τὴ βία, ἀλλὰ νὰ ἀπεργάζονται τὴ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων μὲ τὴν πειθώ, τὸ λόγο καὶ τὴν ἠπιότητα». [Ἰωάννη Χρυσόστομου, Λόγοι εἰς τὸν μακάριον Βαβύλαν, PG 50, 537 C].
Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος στὸν «Κατὰ Ἰουλιανοῦ» λόγο του, ὁ ὁποῖος γράφτηκε ἀμέσως μετὰ τὸν θάνατο τοῦ Ἰουλιανοῦ, τὴν ἀποτυχία τοῦ διωγμοῦ τῶν Χριστιανῶν ἀπὸ τοὺς Παγανιστὲς καὶ τὴν ὁριστικὴ ἐπικράτηση τοῦ Χριστιανισμοῦ γράφει:
«Ἂς μὴ χρησιμοποιήσουμε τὴν εὐκαιρία μὲ ἀπληστία, ἂς μὴν ἀπολαύσουμε μὲ ἡδονὴ τὴν ἐξουσία, ἂς μὴ γίνουμε πικροὶ σὲ ἐκείνους ποὺ μᾶς ἀδίκησαν, ἂς μὴ κάνουμε αὐτὰ τὰ ὁποία καταδικάσαμε. Ἀλλὰ ἀφοῦ ἀπολαύσαμε τὴν μεταβολή, ὅσο γιὰ νὰ ἀποφύγουμε τὰ δεινά, ἂς μισήσουμε ὅ,τι ἔχει σχέση μὲ ἀντεκδίκηση. (....) Ἂς μὴ θελήσουμε λοιπὸν νὰ ἀναμετρηθοῦμε στὴν ὀργή, (....) Ἂς γίνουμε κατὰ τοῦτο ἀνώτεροι καὶ ὑψηλότεροι ἀπὸ ἐκείνους ποὺ μᾶς ἀδίκησαν. Ἂς δείξουμε τί διδάσκουν σὲ ἐκείνους μὲν οἱ δαίμονες, μὲ τί ἐκπαιδεύει ἐμᾶς ὁ Χριστὸς ὁ ὁποῖος, ἂν καὶ ὑπερεῖχε ἐκείνων τὰ ὁποία ἔπαθε ἐνίκησε τελικῶς μὲ ἐκεῖνα ποὺ μποροῦσε νὰ κάνει καὶ δὲν ἔκανε(....) Ἂς αὐξήσουμε τὸ μυστήριο μὲ ἀγαθότητα. [Γρηγορίου Νανζιανζηνοῦ, Κατὰ Ἰουλιανοῦ λόγος στηλιτευτικὸς Β’, 36]
Ἀπορρίφθηκε ἡ Ἔλλ. Παιδεία;
"Πρῶτον, ἂν καὶ ἡ ἑλληνικὴ παιδεία δὲν κρίθηκε ποτέ, οὔτε ἀπὸ τὸν Χριστὸ οὔτε ἀπὸ τοὺς Ἀποστόλους τοῦ θεόπνευστη, ὁπωσδήποτε δὲν ἀπορρίφθηκε ἀπὸ αὐτοὺς ὡς βλαβερή. Δεύτερον, πολλοὶ ἀπὸ τοὺς ἕλληνες φιλοσόφους δὲν ἀπέχουν πολὺ ἀπὸ τὴ γνώση τοῦ ἀληθοῦς Θεοῦ" Σωκράτης ὁ Βυζάντιος, 5ος αἵ.
Λέει ὁ Μ. Βασίλειος:
"Ἂν ὑπάρχει κάποια ὁμοιότητα μεταξὺ τῶν εἰδωλολατρικῶν κειμένων καὶ τῶν χριστιανικῶν, θὰ μᾶς ἦταν χρήσιμη ἡ γνώση καὶ τῶν δύο. Καὶ στὴν ἀντίθετη περίπτωση ὅμως, ἡ παράλληλη καὶ συγκριτικὴ μελέτη καὶ γνώση τῆς διαφορᾶς τους δὲν εἶναι ἀσφαλῶς μικρὴ ὠφέλεια γιὰ τὴν ἀναγνώριση μὲ βεβαιότητα τῆς καλύτερης καὶ ἀνώτερης ἀπ' τὶς δυὸ" ["Πρὸς τοὺς νέους, γιὰ τὴν ἐπωφελῆ μελέτη τῶν ἑλληνικῶν κειμένων."]
«Νομίζω ὅτι ὅλοι ὅσοι εἶναι μυαλωμένοι ὁμολογοῦν ὅτι ἡ παιδεία εἶναι τὸ πρώτιστο ἀγαθό μας. Καὶ δὲν ἐννοῶ μόνο τὴν εὐγενέστερη δική μας παιδεία, δηλαδὴ τὴ Χριστιανική, ἀλλὰ καὶ τὴν Ἐθνική, τὴν ὁποία πολλοὶ ἀπὸ τοὺς Χριστιανούς, κακῶς γνωρίζοντες τὰ πράγματα, ἀπορρίπτουν ὡς ἐπίβουλη καὶ ἐσφαλμένη καὶ ἀπομακρύνουσα ἀπὸ τὸ Θεό. Δὲν πρέπει νὰ μὴν τιμᾶμε τὴν παιδεία, ὅπως νομίζουν μερικοί, τοὺς ὁποίους πρέπει νὰ θεωροῦμε σκαιοὺς καὶ ἀπαίδευτους». Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, Ἐπιτάφιος εἰς Μ. Βασίλειον κ., 11 [Migne Ε. Π. 36, 508]
«Προσήκει μὴ καμεῖν πανταχόθεν ἀνιχνεύοντας τὴν ἀλήθειαν» [Περὶ τῆς Ἑξαημέρου, PG 44, 27A]
Λέει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης Χρυσόστομος:
«Εἰ γὰρ καὶ μὴ καθὼς προσῆκε περὶ ἀναστάσεως φιλοσοφούσιν ἅπαντες [οἱ ἀρχαῖοι φιλόσοφοι], ἀλλ’ ὅμως περὶ τῆς κρίσεως καὶ τῆς κολάσεως καὶ τῶν ἐκεῖ δικαστηρίων ἅπαντες συμφωνούσιν, ὅτι ἔσται τὶς τῶν ἐνταύθα γινομένων ἀντίδοσις ἐκεῖ» (Εἰς Λάζαρον, 4,4, PG 48, 104)
Κλήμης ὁ Ἀλεξανδρεύς:
«Ἢν μὲν οὒν πρὸ τῆς τοῦ Κυρίου παρουσίας εἰς δικαιοσύνην Ἔλλησιν ἀναγκαία φιλοσοφία, νυνὶ δὲ χρησίμη πρὸς θεοσέβειαν γίνεται προπαιδεία τὶς οὖσα τοῖς τὴν πίστην δὶ’ ἀποδείξεων καρπουμένοις» [ Στρωματεῖς Ἅ’, 5]
Παρὰ τὴν πνευματικὴ ἐπιρροὴ τῆς Ἐκκλησίας οἱ Ἀνθρωποθυσίες συνεχίζονταν, γιὰ μεγάλο διάστημα, σὲ διάφορα μέρη τῆς Αὐτοκρατορίας. Γιὰ αὐτὸ μας πληροφορεῖ καὶ ὁ Θεοφραστος, ὅπως προκύπτει ἀπὸ τὸ χωρίον τοῦ Πορφυρίου, Νεοπλατωνικοῦ φιλοσόφου ἀπὸ τὴν Τύρο, τοῦ 3ου αἰώνα μ.Χ. στὸ ἔργο τοῦ «Περὶ Ἀποχῆς ἐμψύχων»
«Ἀφ' οὐ μέχρι τοῦ νῦν οὐκ ἐν Ἀρκαδία μόνον τοῖς Λυκαίοις, οὒδ' ἐν Καρχηδόνι τῷ Κρονω, κοινὴ πάντες ἀνθρωποθυτούσι, ἀλλὰ κατὰ περίοδον τῆς τοῦ νόμιμου χάριν μνήμης ἐμφύλιον ἀεὶ αἷμα φαίνουσιν πρὸς τοὺς βωμούς, καῖπερ τοῖς παρ' αὐτοῖς ὁσίας ἐξειγούσης τῶν Ἱερῶν, τοῖς περιρραντηρίοις κηρύγματι, εἰ τὶς αἵματος ἀνθρωπείου μεταίτιος» [Θεοφραστος στὸν Πορφύριο, Περὶ ἀποχῆς ἐμψύχων 2, 27]
Λόγω τῆς εἰδωλολατρικῆς δεισιδαιμονίας, ἀκόμα καὶ ΝΗΠΙΑ θανατώνονταν γιὰ ἱεροσυλία. Ἕνα παιδάκι, γράφει ὁ Αἰλιανός, κατηγορήθηκε ὡς ἱερόσυλος, ἐπειδὴ παίζοντας, μάζεψε ἀπὸ τὸ χῶμα ἕνα πέταλο, ποὺ ἔπεσε ἀπὸ τὸ χρυσὸ στεφάνι τῆς Ἄρτεμης. Οἱ δικαστὲς ἅπλωσαν μπροστὰ στὸ νήπιο, διάφορα παιχνίδια, ἀστράγαλους καὶ ἄλλα, τοποθέτησαν ἀνάμεσα στὰ ἀντικείμενα τὸ χρυσὸ πέταλο καὶ περίμεναν νὰ δοῦν τί θὰ πρωτοαγγίξει. Ξαναπίασε τὸ χρυσὸ πέταλο. Φανερὸ πὼς ἦταν ἱερόσυλος. Ἔπρεπε νὰ ἐφαρμοστεῖ ὁ δελφικὸς νόμος ποὺ προέβλεπε θάνατο στοὺς ἱερόσυλους. Καὶ τὸ παιδάκι θανατώθηκε:
«καὶ διὰ ταῦτα ἀπέκτειναν αὐτὸν ὡς θεοσύλην, οὐ δόντες συγγνώμην τὴ ἡλικία, ἀλλὰ τιμωρησάμενοι διὰ τὴν πράξιν» [Αἰλιανός, «Ποικίλη Ἱστορία» V,16 ].
Ἡ βρεφοκτονία ἦταν τόσο διαδεδομένη στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα, ποὺ ὁ Πολυβίος (205-118 π.Χ.) ἀποδίδει τὴν ἐλάττωση τοῦ πληθυσμοῦ τῆς Ἑλλάδας σὲ αὐτὴν [Ἱστορία 6]. Ὁ Κικέρων (106-43 π.Χ.) ἀποδέχεται τὴν βρεφοκτονία, τουλάχιστον γιὰ τὰ ἀνάπηρα βρέφη, παραθέτοντας τὴν Δωδεκάδελτο τοῦ νόμου τῶν Ρωμαίων Ἐθνικῶν [De Legibus 3.8]. Ἀκόμα καὶ ὁ στωικὸς φιλόσοφος Σένεκας (4 π.Χ.-65 μ.Χ.) ἔλεγε: «πετᾶμε ὅσα παιδιὰ γεννιοῦνται ἀδύναμα» [De Ira 1.15]. Ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρά, ὑπὸ τὴν ἐπιρροὴ τοῦ χριστιανισμοῦ οἱ Αὐτοκράτορες Μέγας Κωνσταντῖνος, Βαλεντιανὸς Ἅ΄, Γρατιανός, Ὠνώριος, Μέγας Ἰουστινιανὸς νομοθέτησαν τὴν ΠΟΙΝΗ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ στοὺς γονεῖς ποὺ ἐξέθεταν τὰ μωρά τους.
Οἱ βασανισμοί, λόγω εἰδωλολατρικῆς δεισιδαιμονίας, δὲν ἦταν σπάνιοι:
"Μετὰ τὴ Στύμφαλο εἶναι ἡ Ἀλέα, ποὺ καὶ αὐτὴ μετέχει στὴν ἀργολικὴ ὁμοσπονδία. Ἐδῶ ὑπάρχουν τὰ ἱερά της Ἐφεσίας Ἀρτέμιδος, τῆς Ἀλέας Ἀθηνᾶς καὶ τοῦ Διονύσου, μὲ ἄγαλμα τοῦ θεοῦ. Κάθε χρόνο τελοῦν πρὸς τιμὴν τοῦ τὰ Σκιέρεια, ὅπου, σύμφωνα μὲ χρησμὸ τοῦ μαντείου τῶν Δελφῶν, μαστιγώνονται οἱ γυναῖκες, ὅπως καὶ οἱ ἔφηβοι τῶν Σπαρτιατῶν στὴ γιορτὴ τῆς Ὀρθίας" [Παυσανίας, Ἑλλάδος Περιήγησις Ἡ 23, 1]
Σύμφωνα μὲ τὸν ἀρχαῖο γεωγράφο Στράβωνα (8.6.20), στὴν ἀρχαία Κόρινθο ὑπηρετοῦσαν ὡς ἱερὲς πόρνες 1000 ἱέρειες καὶ δοῦλες τοῦ ἐκεῖ ναοῦ τῆς Ἀφροδίτης. Στοὺς Κομάνους τῆς Καππαδοκίας, στὸ ἱερό της Ἐνυοὺς οἱ ἱερόδουλοι ἄνδρες καὶ γυναῖκες ἔφτασαν τὸ ἀριθμὸ τῶν 6000 [Στράβωνας 535C], ἐνῶ ὁ ἱερέας τοῦ ναοῦ, ποὺ ἀνῆκε στὸ βασιλικὸ γένος, ἦταν 2ος μετὰ τὸν βασιλιὰ κατὰ τὶς προσόδους καὶ τὶς προσφορές. Οἱ ἱερόδουλοι στὴν Τύρο ἤσαν τόσοι πολλοὶ ὥστε πολλὲς φορὲς ὁ ἀρχιερέας μὲ τὴν βοήθειά τους ἐλάμβανε καὶ τὸ βασιλικὸ ἀξίωμα. Ὁ δὲ Ἡρόδοτος ἀναφέρει «Τὸν γὰρ δὴ Λυδῶν δήμου οἱ θυγατέρες πορνεύονται πᾶσαι». Ἐπίσης: «Ἔτσι ὁ Δίας ἔβαλε, ἀνάμεσα στοὺς ἄντρες, γιὰ τὸ κακό τους, τὶς γυναῖκες, συντρόφισσες συφορᾶς κι ἀντὶ γιὰ καλό τους πόρισε κακό.» [Ἡσίοδος, «Θεογονία», στ. 600-603]
Ἄλλο ἕνα ψεῦδος ποὺ πολλοὶ ἀπὸ ἐμᾶς θεωροῦμε ὡς ἀλήθεια εἶναι πὼς ΔΗΘΕΝ μόνο οἱ Ρωμαῖοι (καὶ ὄχι οἱ ὑπόλοιποι Ἕλληνες) τελοῦσαν τοὺς αἱματηροὺς ἀγῶνες τῶν μονομάχων. Στην πραγματικότητα, πολλοὶ Ἕλληνες εἶχαν υἱοθετήσει τοὺς βάρβαρους αὐτοὺς ἀγῶνες. Ο φιλόσοφος Δίων ὁ Προυσαεὺς (40-120 μ.Χ.) μυκτηρίζει τοὺς Ἀθηναίους ποὺ ἀνέχονται νὰ ρέει ἀνθρώπινο αἷμα κάτω ἀπὸ τὴν Ἀκρόπολη καὶ ἀποκαλεῖ τοὺς Κορίνθιους «γλαδιατορομανεῖς» [Λόγοι 31,121]. Λίγοι γνωρίζουν πὼς Ρωμαϊκὴ ἀρένα ἀνακαλύφθηκε στὸ κέντρο τῆς Πάτρας, Ὅπως μαρτυροῦν οἱ σχετικὲς ἐπιγραφὲς ποὺ ἐντοπίστηκαν καὶ ἐπιβεβαιώνουν τὴν ταυτότητα τοῦ χώρου, ἐκεῖ φιλοξενήθηκαν τὰ «Καισάρεια», ἀθλητικὲς ἐκδηλώσεις πρὸς τιμὴν τοῦ Καίσαρα. [πέρ. «Focus»,http://www.focusmag.gr/articles/view-article.rx?oid=11579]
Ὁ ἀντιτεχνολογικὸς δεισιδαιμονικὸς φανατισμὸς τῆς ἀρχαίας θρησκείας φαίνεται σὲ πολλὲς περιπτώσεις, στὴν πράξη κι ὄχι ἁπλὰ σὲ μυθολογικὰ κείμενα. Τὸ Μαντεῖο τῶν Δελφῶν ἀπαγόρευσε τὴ διάνοιξη ἰσθμοῦ στοὺς Κνιδίους. Οἱ Κνίδιοι πολιορκοῦνταν ἀπὸ κάποιον ἐχθρὸ καὶ ἤθελαν νὰ μετατρέψουν τὸν ἰσθμὸ σὲ διώρυγα, κάνοντας ἔτσι τὴν πόλη τοὺς τεχνητὸ νησί. Ὁ χρησμὸς τῶν Δελφῶν πρὸς τοὺς Κνίδιους ἔλεγε: «Τὸ χτίσιμο παράτα τό, τὸ σκάψιμο ἄστο, γιατί ἂν ἤθελε ὁ Δίας νησί, θὰ τὸ εἶχε φτιάξει» [Ἡρόδοτος, 1, 174]. Οἱ Κνίδιοι δὲν προχώρησαν στὴν ἐκσκαφὴ τῆς διώρυγας, ἔχασαν τὸν πόλεμο καὶ ὑποδουλώθηκαν στοὺς Πέρσες. Ὁ Ἀναξαγόρας ἐξορίστηκε ἀπὸ τοὺς Ἀθηναίους του Χρυσοῦ Αἰώνα, ὅταν εἶπε πὼς ὁ Ἥλιος δὲν εἶναι θεὸς ἀλλὰ μία πύρινη σφαίρα στὸν οὐρανό. O περίφημος ἀστρονόμος Ἀρίσταρχος ὁ Σάμιος, πρῶτος ἐπιστήμονας ποὺ ὑποστήριξε ὅτι ἡ γῆ δὲν εἶναι τὸ κέντρο τοῦ κόσμου, ἀλλὰ περιστρέφεται γύρω ἀπὸ τὸν ἥλιο, μηνύθηκε ἀπὸ τὸν στωικὸ Κλεάνθη γιὰ ἀσέβεια πρὸς τοὺς «θεούς” μὲ τὴν κατηγορία: «ὡς κινῶν τὴν τοῦ κόσμου ἑστίαν (=Γῆ) καὶ ταράσσων τὴν τῶν Ὀλυμπίων («θεών”) ἠρεμίαν» [Πλούταρχου, Περὶ τοῦ προσώπου τῆς σελήνης, 6, 923Α]. Ἀκόμα καὶ ὁ Πλάτωνας ἦταν ἔνοχος γιὰ σκοταδιστικὲς πρακτικές, ἀφοῦ συγκέντρωσε τὰ βιβλία τοῦ Δημοκριτου καὶ θέλησε νὰ τὰ κάψει. «Μὰ ὁ Ἀμύλκας καὶ ὁ Κλεινίας, δύο Πυθαγόρειοι, τὸ ἐμπόδιζαν, λέγοντάς του ὅτι δὲν ἔχει τίποτα νὰ ὠφεληθεῖ ἐπειδὴ πολλοὶ τώρα πιὰ ἔχουν στὰ χέρια τοὺς βιβλία τοῦ Δημοκριτου» [Διογένης Λαέρτιος, IX, 40]. Ἐπίσης, διαβάζουμε: «Στὴν ἀρχὴ τοῦ Λαμιακοῦ πολέμου, βρῆκαν τὴν εὐκαιρία οἱ θρησκόληπτοι Ἀθηναῖοι, ποὺ δὲ χώνευαν τὸν Ἀριστοτέλη γιὰ τὶς ἐπιστημονικές του ἔρευνες, νὰ τὸν κατηγορήσουν γιὰ ἄθεο. Ἔτσι, ὁ Ἀριστοτέλης, γιὰ νὰ μὴν ἀναγκαστεῖ νὰ πιεῖ τὸ κώνειο, ἀναγκάστηκε νὰ φύγει ἀπὸ τὴν Ἀττικὴ» [Γιάνη Κορδάτου, Ἱστορία τῆς Ἀρχαίας Ἑλληνικῆς Φιλοσοφίας, ἔκδ. Μπουκουμάνη, σ. 340]
Ἀντιθέτως ὁ Β. Τατάκης παρατηρεῖ: «Οἱ μεταφυσικὲς βάσεις τοῦ Χριστιανισμοῦ διαμόρφωσαν ἕνα σύμπαν τέτοιο ποὺ ἀνταποκρινόταν στὶς ἀπαιτήσεις τοῦ ὀρθολογισμοῦ» [Β.Ν. Τατάκη, Ἡ Βυζαντινὴ Φιλοσοφία, ἔκδ. Ἐταιρίας Σπουδῶν Νεοελληνικοῦ Πολιτισμοῦ καὶ Γενικῆς Παιδείας, 1977, σ. 53]. Γιὰ παράδειγμα: «Ὁ Θεός», λέει ὁ Ψελλός, «εἶναι φυσικὰ ἡ αἰτία τοῦ σεισμοῦ, ὅπως καὶ κάθε πράγματος, ἀλλὰ ἡ προσεχὴς [δήλ. ἡ ἄμεση αἰτία] τοῦ σεισμοῦ εἶναι ἡ φύση» [Β.Ν. Τατάκη, Ἡ Βυζαντινὴ Φιλοσοφία, σ. 187]. Νὰ σημειωθεῖ πὼς στὴν Ρωμανία οἱ μορφωμένοι πίστευαν στὴ σφαιρικότητα τῆς γής. Ὁ Μέγας Βασίλειος (4ος αἵ.), ὁ Γεώργιος Πισίδης (6ος –7ος αἵ.), ὁ Συμεὼν Σηθῆς (11ος αἵ.), ὁ Θεοφύλακτος Ἀχρίδος ἀπὸ τὴν Εὔβοια (11ος –12ος αἵ.) κ.α. πίστευαν ὅτι ἡ γῆ εἶναι σφαιρικὴ κι ὄχι ἐπίπεδη.
Μποροῦμε νὰ καταλάβουμε, λοιπόν, πὼς ὁ Χριστιανισμὸς ἔγινε δεκτός, ὄχι ἁπλὰ ὡς μία νέα Θρησκεία, ἀλλὰ ὡς ἀπελευθερωτής, Ψυχοθεραπευτήριο ἀπo τὸν παραλογισμὸ καὶ τὶς προλήψεις τῶν Θρησκειῶν, ποὺ ὁδηγοῦσαν στὴν δυστυχία καὶ τὴν ἐξαθλίωση τοὺς πολίτες τῆς αὐτοκρατορίας. Είναι χρήσιμο νὰ γνωρίζουμε πὼς ὁ 102ος Κανόνας τῆς Πενθέκτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου, θεωρεῖ τὴν ἁμαρτία ὡς ἀσθένεια («οὐ γὰρ ἁπλή της ἁμαρτίας ἡ νόσος»), τὸν Κληρικὸ ὡς ἰατρὸ ποὺ πρέπει νὰ ἐπιδείξη «τὴν ἰατρικὴν ἐν Πνεύματι ἐπιστήμην» καὶ φυσικὰ αὐτὴ ἡ ἐπιστήμη ἔγκειται στὸ νὰ χρησιμοποιήση στὸν ἄρρωστο «τὴν κατάλληλον θεραπείαν», ἀποφεύγοντας «τὴν ἀμετρίαν», ποὺ δὲν ὁδηγεῖ τὸν ἄρρωστο στὴ σωτηρία. Γι’ αὐτὸ ὁ Χριστιανισμὸς ἔγινε τελικὰ ΒΑΣΙΚΟ συστατικό της Ρωμανίας, ἀφοῦ βοήθησε στὴν ἀνανέωσή της καὶ στὴν στερέωση τῆς Οἰκουμενικῆς της ἰδεολογίας, σώζοντας τὴν ἀπὸ ἠθικοκοινωνικὴ καὶ πολιτισμικὴ παρακμή. Η Ἐκκλησία ἦταν ὁ συνεκτικὸς ἱστὸς τοῦ κράτους τῆς Ρωμανίας, χωρὶς αὐτὸ νὰ σημαίνει πὼς δὲν ὑπῆρχαν καὶ παρεκτροπὲς καὶ φαινόμενα νοσηρὰ στὴν αὐτοκρατορία. Δὲν ἐπιθυμοῦμε νὰ «ἐξιδανικεύσουμε» τὴν κατάσταση. Γεγονὸς εἶναι ὅμως πὼς ἡ ποιότητα ζωῆς τῶν πολιτῶν μὲ τὴν ἐπικράτηση τοῦ Χριστιανισμοῦ, βελτιώθηκε ἁλματωδῶς.
Mε την επικράτηση του χριστιανισμού στο ανατολικό μέρος της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, στην Κωνσταντινούπολη, αρχίζει η επιχείρηση απαλείψεως οτιδήποτε ελληνικού, εκτός της γλώσσας. Ηδη από αρκετά νωρίς, οι χριστιανοί θεολόγοι, που είναι Ρωμαίοι υπήκοοι, στρέφονται κατά των Ελλήνων και οι συστηματικές επιθέσεις και διώξεις από την επίσημη εξουσία αρχίζουν με τους διαδόχους του Κωνσταντίνου (Κωνστάντιο Β', Θεοδόσιο Α' και Β', κ.λπ.)
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ ελληνικός πολιτισμός διώκεται, ναοί γκρεμίζονται, το Μαντείο των Δελφών κλείνει, περιουσίες των Ιερών και ιδιωτικές διαρπάζονται, οι εορτές (Ελευσίνια Μυστήρια κ.ά.) καταργούνται, οι Ολυμπιακοί Αγώνες που διεξάγονταν από το 776 π.Χ. επίσης, βιβλία καίγονται, βιβλιοθήκες εξαφανίζονται, τα θέατρα σφραγίζονται, οι άνθρωποι χάνουν τη δουλειά τους και εξοντώνονται ως «ειδωλολάτρες», ως κατεχόμενοι από την πλάνην των ανοσίων και μυσερών Ελλήνων, όπως αναφέρουν τα διατάγματα των Βυζαντινών αυτοκρατόρων, οι οποίοι από την αρχή έως το τέλος αποκαλούνται βασιλείς των Ρωμαίων. Ο αναγκαστικός και βίαιος εκχριστιανισμός επιβάλλεται με αποκλεισμούς, εξορίες, βασανιστήρια και στρατόπεδα συγκεντρώσεως στη Σκυθόπολη. Συνυπεύθυνοι σε αυτό το πογκρόμ είναι οι χριστιανοί, τα χριστιανικά Πατριαρχεία Κωνσταντινουπόλεως, Αλεξανδρείας, Αντιοχείας... Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η πρώτη δημόσια μαζική καύση ελληνικών βιβλίων έγινε στην Εφεσο με την προτροπή του Παύλου, τον 1ο μ.Χ. αιώνα, και συνεχίστηκε στον Ιππόδρομο της Κωνσταντινουπόλεως επί Θεοδοσίου Α'. Επίσης το 415 μ.Χ., με τις προτροπές και το μίσος του Πατριάρχη Αλεξανδρείας Κυρίλλου, ο φανατισμένος όχλος κατακρεουργεί με θραύσματα από πήλινα αγγεία τη φιλόσοφο Υπατία! Τέλος, ο χριστιανός Βυζαντινός αυτοκράτωρ Ιουστινιανός κλείνει το 529 μ.Χ. με διάταγμα τις φιλοσοφικές σχολές· ακόμα και τη σχολή των Αθηνών (εν Αθήναιες κελεύσας μηδένα διδάσκειν φιλοσοφίαν) που είχε ιδρύσει ο Πλάτων τον 4ο π.Χ. αιώνα και επί εννέα αιώνες λειτουργούσε κανονικώς. Ο τελευταίος διευθυντής της, ο φιλόσοφος Δαμάσκιος, μαζί με άλλους καταφεύγουν -τι ειρωνεία!- στην περσική αυλή.―
Το φαινόμενο αυτό της διώξεως μέχρι εξαφανίσεως του ελληνικού πνεύματος είναι το πρώτο στην Ιστορία παράδειγμα θεσμισμένης και έμπρακτης μισαλλοδοξίας, το πρώτο παράδειγμα μαζικής εθνοκάρθαρσης και πνευματικής κάθαρσης, που δεν επιθυμεί τον άλλο, τον διαφορετικό: ο ελληνικός πολιτισμός πρέπει να εξαφανιστεί φυσικώς, ιδεολογικώς, πνευματικώς· παρέμεινε για τους Βυζαντινούς πάντα κάτι το ξένο, οι ίδιοι χρησιμοποιούν τον όρο έξωθεν ή θύραθεν.
Τα παρακάτω είναι αυτοκρατορικά διατάγματα από την εποχή του Βυζαντίου με τα οποία δίνονται οδηγίες προς τους τοπικούς άρχοντες για το πως θα εξαλείψουν τους “Έλληνες”. Σαν Έλληνες θεωρούνται αυτοί που δεν ασπάστηκαν τον χριστιανισμό αλλά συνέχιζαν να εξασκούν την προγονική τους Ελληνική θρησκεία και να διαβάζουν και να μελετούν αρχαία κείμενα φιλοσόφων.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕντύπωση προκαλεί η φράση “διαπράττουν την ασέβεια του Ελληνισμού“! Ο ορισμός του μίσους! Απολαύστε…:
“Διατάσσουμε όλα τα ιερά και οι ναοί τους (των Ελλήνων), όσα βρίσκονται ακόμα άθικτα, να καταστραφούν με διαταγή των τοπικών αρχών και να εξαγνιστούν με την ύψωση του σημείου της σεβαστής χριστιανικής θρησκείας. Αν με επαρκείς αποδείξεις ενώπιον ικανού δικαστή εμφανιστεί κάποιος που έχει παραβλέψει αυτόν τον νόμο, θα τιμωρηθεί με την ποινή του θανάτου”. (Αυτοκράτορες Θεοδόσιος και Βαλεντιανός προς Ισίδωρον, Έπαρχο Πραιτωρίου, 14 Νοεμβρίου 435 μ“Να κλείσουν όλοι οι ναοί σε όλες τις πόλεις και σε όλους τους τόπους της οικουμένης. Αν κάποιος με οποιαδήποτε δύναμη παραβεί (αυτόν τον νόμο) θα τιμωρηθεί με αποκεφαλισμό“. (Ιουστινιάνειος Κώδικας 1.11 : αυτοκράτωρ Κωνστάντιος Α’ προς Ταύρο. Έπαρχον του Πραιτωρίου, Δεκέμβριος 534 μ.Χ.)
Τέτοιου είδους πράξεις (λατρεία των ελλήνων θεών) αν εξακολουθούν να συμβαίνουν(η καταγγελθεί ότι συμβαίνουν) ακόμα και σε κάποιο λιβάδι ή σπίτι, το λιβάδι ή το σπίτι αυτό θα προσαρτηθεί ταμείο των ιεροτάτων ανδρών (δηλαδή των Ιερέων της Χριστιανικής Εκκλησίας) ενώ ο ιδιοκτήτης τους, που έδωσε τη συγκατάθεσή του να μιανθεί ο τόπος, θα αποπεμφθεί από το (οποιοδήποτε) αξίωμά του, θα χάσει την περιουσία του και αφού υποστεί βασανισμό με μεταλλικά όργανα, θα οδηγηθεί σε διαρκή εξορία”. (Ιουστινιάνειος Κώδικας 1.11.8,αυτοκράτορες Λέων και Ανθέμιος προς Διόσκουρον, Έπαρχο του πραιτωρίου. Παρεδόθη το 472 μ.Χ.)”.
Διατάσσουμε τους άρχοντές μας, αλλά και όσους διδάσκονται από τους θεοφιλέστατους επισκόπους, να αναζητούν σύμφωνα με το νόμο όλες τις περιπτώσεις ασέβειας υπέρ της Ελληνικής θρησκείας έτσι ώστε να μη συμβαίνουν, αλλά και αν συμβαίνουν να τιμωρούνται. Κανείς να μην έχει το δικαίωμα να κληροδοτεί με διαθήκη(περιουσίες) ή να χαρίζει με δωρεά οτιδήποτε σε πρόσωπα ή τόπους, που έχουν επισημανθεί ότι διαπράττουν την ασέβεια του Ελληνισμού. Όσα δίδονται ή κληροδοτούνται μ’ αυτόν τον τρόπο θα αφαιρούνται. Με την παρούσα ευσεβή νομοθεσία να διατηρηθούν σε ισχύ όλες οι τιμωρίες, με τις οποίες οι προηγούμενοι βασιλείς είχαν απειλήσει να τιμωρήσουν την Ελληνική πλάνη, με τις οποίες προσπαθούσαν (οι προγενέστεροι χριστιανοί βασιλείς) να διασφαλίσουν την Ορθόδοξη πίστη. (Ιουστινιάνειος Κώδικας 1.11.9 επίσης Β1,1,19 και Νομοκάνων 6,3. Ο συγκεκριμένος νόμος θεωρείται νομοθέτημα του Ιουστινιανού).
“Επειδή μερικοί συνελήφθησαν(αν και αξιώθηκαν το χριστιανικό βάφτισμα) διακατεχόμενοι την πλάνη των ανόσιων μυσαρών Ελλήνων, να διαπράττουν εκείνα που δικαιολογημένα εξοργίζουν τον φιλάνθρωπο Θεό μας, αυτοί θα υποβληθούν στην αντίστοιχη τιμωρία και μάλιστα με πνεύμα επιείκειας. Αν επιμείνουν στην πλάνη των Ελλήνων, θα υποβληθούν στην εσχάτη των ποινών. Αν δεν έχουν αξιωθεί ακόμα το σεβαστό βάφτισμα, θα πρέπει να παρουσιαστούν στις ιερότατες εκκλησίες μαζί με τις συζύγους και τα παιδιά τους και μαζί με όλους του οίκου τους και να διδαχθούν την αληθινή πίστη των χριστιανών. Αφού διδαχθούν και αποβάλουν την πλάνη που τους διακατείχε προηγουμένως, θα πρέπει να ζητήσουν το σωτήριο βάπτισμα. Διαφορετικά ας γνωρίζουν ότι αν παραμελήσουν να το κάνουν(να ζητήσουν μόνοι τους δηλαδή το σωτήριο βάπτισμα) δεν θα έχουν κανένα πολιτικό δικαίωμα ούτε θα τους επιτραπεί να είναι ιδιοκτήτες περιουσίας, ούτε κινητής ούτε ακίνητης. Θα τους αφαιρεθούν τα πάντα και θα εγκαταλειφθούν στην ένδεια και επιπλέον θα υποβληθούν στις έσχατες τιμωρίες. Θα παρεμποδίσουμε κάθε μάθημα που διδάσκεται από όσους πάσχουν από τη νόσο και τη μανία(μάθησης) των ανόσιων των Ελλήνων, ώστε προσποιούμενοι ότι διδάσκουν, να μη διαφθείρουν πια τις ψυχές των μαθητών τους με δήθεν αλήθειες. Αν φανεί λοιπόν κάποιος τέτοιος άνθρωπος και δεν τρέξει στις άγιες εκκλησίες μας μαζί με όλους τους συγγενείς και τους οικείους του, θα τιμωρηθεί με τις προαναφερθείσες ποινές. Θεσπίζουμε δε και νόμο, σύμφωνα με τον οποίο τα παιδιά, όταν είναι σε μικρή ηλικία θα πρέπει να βαπτίζονται αμέσως και χωρίς αναβολή, όσα δε είναι μεγαλύτερα στην ηλικία θα πρέπει να συχνάζουν στις ιερότατες εκκλησίες μας και να διδάσκονται τις θείες γραφές και τους θείους (εβραιο-βιβλικούς) κανόνες. Αφού δε εννοήσουν και αποβάλλουν την παλαιά (αρχαιο-Ελληνική) πλάνη, θα μπορέσουν να δεχθούν το βάπτισμα και στη συνέχεια να διαφυλάξουν την αληθινή πίστη των ορθόδοξων χριστιανών. Όσων δε έχουν κάποιο στρατιωτικό ή άλλο αξίωμα ή περιουσία μεγάλη και για να κρατήσουν προσχήματα(προσποιούμενοι τους πιστούς) ήλθαν ή πρόκειται να έρθουν να βαφτιστούν, αλλά αφήνουν τις γυναίκες τους και τα παιδιά τους και τα υπόλοιπα μέλη του οίκου τους μέσα στην Ελληνική πλάνη, διατάσσουμε να δημευθεί η περιουσία τους, να αποκλεισθούν από τα πολιτικά τους δικαιώματά τους και να υποβληθούν σε αντάξιες τιμωρίες, αφού είναι φανερό, ότι πήραν το βάπτισμα χωρίς καθαρή πίστη. Θεσπίζουμε αυτούς τους νόμους για τους αλιτήριους Έλληνες”. (Ιουστινιάνειος κώδικας 1.11.10).
ΑπάντησηΔιαγραφήΕίναι η μοίρα του ελληνισμού να δέχεται διώξεις
ΑπάντησηΔιαγραφήαπό τους μισάνθρωπους των εβραιογενών θρησκειών.
Μουσουλμάνοι, Χριστιανοί επί Βυζαντίου.
Ένα από τα πολλά αποτρόπαια εγκλήματα των Βυζαντινών κατά του ελληνισμού που και σήμερα αποκρύπτεται διασώζει ο Ρωμαίος ιστορικός Αμμιανός Μαρκελλίνος στο 19ο βιβλίο του έργου του ("Rerum Gestarum Libri XXXI") 31 τόμων. Ο Αμμιανός Μαρκελλίνος ήταν ο ιστορικός του Ρωμαίου Χριστιανού αυτοκράτορα Κωνστάντιου του Β΄, κατά την εποχή του οποίου άρχισαν οι πιο αποτρόπαιοι διωγμοί εναντίον των Ελλήνων. Στην σημερινή πόλη του Δυτικού Ισραήλ την Beth Sian, γνωστή στους ΄Ελληνες ως Σκυθόπολις, τον 4ο αι. μ.Χ. γύρω στο 341 λειτούργησε το πρώτο στρατόπεδο συγκέντρωσης για δύο δεκαετίες, δηλαδή καθ' όλην την διάρκεια της κατοχής του βυζαντινού θρόνου από τον δευτερότοκο γιο του Μεγάλου Κωνσταντίνου, τον Κωνστάντιο τον Δεύτερο.
Η Σκυθόπολις υπήρξε ο τόπος συγκέντρωσης βασανισμού και θανάτωσης των Ελλήνων, όλων όσων δηλαδή αρνήθηκαν να ασπασθούν το δόγμα του Χριστιανισμού. Αναφερόμενος ο Εμμανουήλ Ροίδης στου Αμμιανού Μαρκελλίνου τα Ιστορικά, γράφει στο έργο του "Πάπισσα Ιωάννα" σημ. 200 : "Ήρκει να κατηγορηθή τις (κάποιος Έλληνας-Εθνικός) υπό κακόβουλου κατασκόπου ότι έφερε περί τον τράχηλο φυλακτήριον κατά του πυρετού, ή εφάνη παρακαθήμενος πλησίον τάφου ή ερειπίου ίνα καταδικασθή εις θάνατον ως ειδωλολάτρης ή νεκρομάντις. Εκ των απωτάτων άκρων της αυτοκρατορίας εσύροντο αλυσόδετοι πάσης τάξεως και ηλικίας πολίται (Έλληνες) ων οι μέν απέθνησκον καθ" οδόν, οι δε εν τοις δεσμοτηρίοις, οι δε επιζώντες εστέλλοντο εις Σκυθόπολιν ...; πόλιν όπου είχον στηθή τα βασανιστήρια και το σφαγείον". Ammianus Marcellinus History Books 14-19 (Laesae Maiestatis multi arcessiti damnati (12) Constantius et Gallus. Harvard University Press. John C. Polfe). Το σφαγείον της Σκυθόπολις υπήρξε επινόηση ενός νοσηρού εγκεφάλου, του Επισκόπου Αλεξανδρίας Γεωργίου.
Σκοπός του Γεωργίου ήταν η καθολική εξόντωση των Ελλήνων. Ο αυτοκράτορας Κωνστάντιος Β΄ δέχθηκε και έστειλε στην Ανατολή τον αρχιγραμματέα της Αυλής του τον Παύλο, περιβόητο για την σκληρότητά του, αποκαλούμενο και Τάρταρο. Αυτός ο Παύλος και ο Γεώργιος σε συνεργασία οργάνωσαν το στρατόπεδο συγκέντρωσης της Σκυθόπολης. Γράφει ο Αμμιανός Μαρκελλίνος : Το ανθρωπόμορφο αυτό κτήνος, ο Παύλος, διέθετε τόση εξουσία και δύναμη ώστε "με μία κίνηση του κεφαλιού του, με ένα νεύμα του μόνο εξηρτάτο η ζωή όλων όσων περπατούσαν στην γή". 19:12,13 Αναφέρει ο Ροίδης ανακαλώντας τα ιστορικά του Αμμιανού Μαρκελλίνου, μεθόδους βασανιστηρίων εναντίον των Ελλήνων : "Εις την Σκυθόπολιν όπου είχε στηθή το χριστιανικό κρεουργίον ...; Εκεί συνεδρίαζαν ευσεβεις δικασταί (χριστιανοί ευσεβείς) αμιλλώμενοι τους πλοίονας ειδωλολάτρας (Έλληνες Εθνικούς) να οπτήση επί σχάρας, να βράση εντός ζέοντος ελαίου, ή να κατακόψη μεληδόν"
Σαράντα χρόνια αργότερα, αφανίστηκαν 80 και πλέον πόλεις της κυρίως Ελλάδος από τον Χριστιανό Αλάριχο, μετά από βυζαντινή αυτοκρατορική διαταγή.
Τα απάνθρωπα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στην Σκυθόπολη αποδεικνύουν ότι δεν υπήρξε ποτέ Ελληνικότητα του Βυζαντίου, ούτε ποτέ Ελληνορωμαϊκό Κράτος, εφ' όσον ήταν οι εκχριστιανισμένοι Ρωμαίοι αυτοκράτορες του Βυζαντίου που άρχισαν τους διωγμούς κατά των Ελλήνων. Ουδέποτε υπήρξε ελληνοχριστιανισμός, εφ΄ όσον ήταν οι ταγοί της χριστιανοσύνης και το εβραιογενές χριστιανικό δόγμα που επιδόθηκαν σε συστηματική καταστροφή της Ελληνικής Παιδείας, κατεδάφισαν αρχαία ελληνικά αριστουργήματα, έκαψαν βιβλιοθήκες και χιλιάδες τόμους σ όλους τους κλάδους των επιστημών, της φιλοσοφίας. Λίγοι τελικά Έλληνες επέζησαν από τις γενοκτονίες αυτές.
ΥΠΑΤΙΑ ΜΑΡΤΥΡΑΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ
ΑπάντησηΔιαγραφήΕίναι η πρώτη γυναίκα μαθηματικός. Δίδαξε φιλοσοφία και αστρονομία στη ρωμαϊκή Αίγυπτο και βρήκε τραγικό θάνατο από φανατισμένους χριστιανούς. Την κατηγόρησαν για αναταραχές και ξέσκισαν το σώμα της με σπασμένα όστρακα.
Είναι η περίοδος που οι χριστιανοί κυνηγάνε τους Εθνικούς, ενώ η Υπατία αγωνίζεται να διατηρήσει την επιστημονική γνώση ζωντανή μέσα σ’ ένα κλίμα φανατισμού. Πολλοί υποστηρίζουν ότι ο θάνατός της σηματοδοτεί το τέλος της ελληνιστικής εποχής.
Το 415, ενώ η Υπατία επέστρεφε στο σπίτι της, από ένα περίπατο, μια ομάδα Χριστιανών Παραβολάνων (ομάδα νεαρών που λειτουργούσαν ως στρατιωτικό σώμα του Πατριάρχη) της επετέθηκε! Την έσυραν στην εκκλησία Καισάρειον κι εκεί ξέσκισαν τα ρούχα της και κομμάτιασαν το σώμα της με όστρακα. Οι τοίχοι της εκκλησίας βάφτηκαν κόκκινοι, απ’ το αθώο αίμα της Υπατίας! Το μένος τους δεν σταμάτησε εκεί! Έσυραν τα κομμάτια της σ’ όλη την πόλη και τα κάψανε στην πυρά έξω από την Αλεξάνδρεια, μαζί με τα γραπτά της, στην θέση Κίναρο.
Ο Ορέστης ζήτησε απ’ τη Ρώμη να ξεκινήσουν έρευνες, για την δολοφονία της Υπατίας. Οι έρευνες αναβλήθηκαν πολλές φορές, γιατί δεν βρέθηκαν μάρτυρες!! Τελικά ο Κύριλλος ισχυρίσθηκε, πως η Υπατία ήταν ζωντανή και ζούσε στην Αθήνα. Μαζί με την Υπατία δολοφονήθηκε κι ο Ελληνικός κλασσικός Πολιτισμός, γιατί η Υπατία ενσάρκωνε το περήφανο πνεύμα του, την ομορφιά του, την λάμψη του! Και ξεκίνησε ο σκοταδισμός του Χριστιανικού Μεσαίωνα.
Η Υπατία έγραψε σχόλια για την Αριθμητική του Διοφάντους, επίσης για τον Αστρονομικό Κανόνα του Πτολεμαίου και για τις Κωνικές Τομές του Απολλώνιου της Πέργας. Κανένα έργο της δεν έχει διασωθεί ολοκληρωμένο!
Ο μαρτυρικός θάνατος της Υπατίας, συμβολίζει τον αργό μαρτυρικό θάνατο του Ελληνικού Πνεύματος στην Ελλάδα του σήμερα, που ο σκοταδισμός κι ο μισελληνισμός κυριαρχούν. Η θυσία της, φωτεινός φάρος κάθε Ελληνικής Ψυχής ας μας δώσει την δύναμη ν’ αντισταθούμε και να παλέψουμε για να λάμψει ξανά το ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΩΣ στην χώρα των Θεών και των Θρύλλων…
Πάνω σ αυτά που γράφω παραπάνω, έχετε κάτι
ΑπάντησηΔιαγραφήνα πείτε;
Όποιον φανατικό οπαδό εβραιογενούς θρησκείας
ερωτήσετε, τα ίδια θα πει.
Οι εβραιογενείς θρησκείες, χώρισαν τον κόσμο,
έσπειραν το μίσος, όχι μόνο μεταξύ ετεροδόξων
(Χριστιανοί- Μουσουλμάνoι) αλλά και ομοδόξων
(Ορθόδοξοι-Καθολικοί, Καθολικοι -Διαμαρτυρόμενοι, Σιίτες -Σουνίτες).
Εκατομμύρια τα θύματα των θρησκευτικών πολέμων,
ποτάμια αίμα και δάκρυα, απέραντος πόνος. Σταυροφορίες, Ταλιμπάν, Γιουγκοσλαβία, Ιρλανδία, Ιράκ,.......
Χριστιανοί κατέσφαξαν
το ευγενές έθνος των Ελλήνων, στα μαύρα χρόνια
της βυζαντινής κατοχής της χώρας μας. Έστησαν
Σκυθοπόλεις, Ιερές Εξετάσεις, έγδαραν με όστρακα
την Υπατία, κατέστρεψαν έργα πολιτισμού, έφεραν
τον Μεσαίωνα, υποβίβασαν τον άνθρωπον σε δούλο,
πρόβατο.
Αυτήν την "αγάπη" εννοείτε;
Δεν μπορεί να αγαπά κάποιος, ο οποίος δεν σέβεται
το δικαίωμα των άλλων στην διαφορετικότητα,
απαξιώνει τον άνθρωπο, μισεί την ελευθερία της
σκέψης και δημιουργίας.
Μόνο οι ΕΛΛΗΝΕΣ, αναγνώρησαν το δικαίωμα της ελευθερίας
σκέψης, της πλήρους ανεξιθρησκείας. Στην Δήλο,
οι ναοί του Απόλλωνος, της Ίσιδος και της Ιστάρ,
έστεκαν ο ένας δίπλα στον άλλο. Γι αυτό και
εμεγαλούργησαν!! Η ιστορία δεν κατέγραψε κανέναν
θρησκευτικό πόλεμο στην αρχαιότητα.
Ο εβραισμός και οι παραφυάδες του πισωγύρισαν
ηθικά και πολιτιστικά την ανθρωπότητα.
Ο ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΑΝΑΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΧΕΙΡΟΤΕΡΟ, ΣΚΟΤΩΝΕΙ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ. ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΑΤΑΓΕΓΡΑΜΜΕΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΓΙΑ ΟΣΑ ΛΕΓΟΝΤΑΙ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΑΤΙΑ.ΜΟΝΟΝ Ο ΕΥΣΕΒΙΟΣ(ΓΝΩΣΤΟΣ ΠΑΓΑΝΙΣΤΗΣ) ΤΑ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΔΥΟ ΑΙΩΝΕΣ ΑΡΓΟΤΕΡΑ, ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΟΥΔΕΜΙΑ ΠΗΓΗ. Η ΙΔΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΛΟΙΠΟΝ ΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ Κ ΜΕ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ... ΕΛΛΕΙΨΕΙ ΠΗΓΩΝ Ο ΚΑΘΕ ΚΟΜΠΛΕΞΙΚΟΣ ΑΡΧΑΙΟΛΑΤΡΗΣ ΓΡΑΦΕΙ ΚΑΙ ΤΟ ΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΑΤΗΓΟΡΗΤΗΡΙΟ, ΑΦΟΥ ΑΝΑΠΑΡΑΓΑΓΕΙ ΤΗΝ ΣΙΩΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ(ΕΧΟΥΝ ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΟ ΤΟΝ ΙΔΙΟ ΑΦΕΝΤΗ ΦΑΙΝΕΤΑΙ!). Η ΑΝΤΙΕΠΙΣΤΗΜΟΣΥΝΗ ΣΕ ΟΛΟ ΤΗΣ ΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ!!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΚΑΛΛΙΤΕΡΑ ΑΡΧΑΙΟΛΑΤΡΗΣ,
ΑπάντησηΔιαγραφήΠΑΡΑ ΕΒΡΑΙΟΛΑΤΡΗΣ!
Την σαρακοστή του 415, ενώ η Υπατία επέστρεφε στην κατοικία της, μετά από τον συνηθισμένο περίπατό της στην πόλη, μια ομάδα χριστιανών (Παραβαλάνοι, ομάδα νεαρών που λειτουργούσαν ως στρατιωτικό σώμα του Πατριάρχη) αφού έκαψαν το σπίτι της, την έσυραν στην εκκλησία Καισάρειον, όπου ξέσχισαν τα ρούχα της και κομμάτιασαν το σώμα της με όστρακα. Έπειτα, αφού έσυραν τα κομμάτια της σε ολόκληρη την πόλη, τα κάψανε στην πυρά έξω από την Αλεξάνδρεια, στην θέση Κίναρον.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ φόνος της Υπατίας περιγράφεται στα γραπτά του χριστιανού ιστορικού του 5ου αιώνα Σωκράτη του Σχολαστικού:
«Όλοι οι άνθρωποι την σεβόταν και την θαύμαζαν για την απλή ταπεινοφροσύνη του μυαλού της. Ωστόσο, πολλοί με πείσμα την ζήλευαν και επειδή συχνά συναντούσε και είχε μεγάλη οικειότητα με τον Ορέστη, ο λαός την κατηγόρησε ότι αυτή ήταν η αιτία που ο Επίσκοπος και ο Ορέστης δεν γινόταν φίλοι. Με λίγα λόγια, ορισμένοι πεισματάρηδες και απερίσκεπτοι κοκορόμυαλοι με υποκινητή και αρχηγό τους τον αναγνώστη Πέτρο, έναν οπαδό αυτής της Εκκλησίας, παρακολουθούσαν αυτή τη γυναίκα να επιστρέφει σπίτι της γυρνώντας από κάπου. Την κατέβασαν με τη βία από την άμαξά της, την μετέφεραν στην Εκκλησία που ονομαζόταν Καισάρειον, την γύμνωσαν εντελώς, της έσκισαν το δέρμα και έκοψαν τις σάρκες του σώματός της με κοφτερά κοχύλια μέχρι που ξεψύχησε, διαμέλισαν το σώμα της, έφεραν τα μέλη της σε ένα μέρος που ονομαζόταν Κίναρον και τα έκαψαν».
Οι δολοφόνοι της Υπατίας, όπως αναφέρθηκε, ήταν Παραβαλάνοι, φανατικοί μοναχοί της Εκκλησίας του Αγ. Κυρίλλου της Ιερουσαλήμ, πιθανώς υποβοηθούμενοι από Νιτριανούς μοναχούς. Το αν ο Κύριλλος διέταξε ο ίδιος το φόνο παραμένει ανοικτό ερώτημα. Πάντως, δημιούργησε το λιγότερο το πολιτικό κλίμα που επέτρεψε μια τέτοια θηριωδία. Ο Κύριλλος αργότερα ονομάστηκε άγιος και τιμάται από την Εκκλησία στις 18 Ιανουαρίου.
Ο Κύριλλος, ο οποίος αργότερα αναγορεύτηκε ο πατέρας τους δόγματος της Χριστιανικής Τριάδας και αγιοποιήθηκε όπως είπαμε για τον ζήλο του, έβλεπε στην Υπατία μια συνεχή απειλή για τη διάδοση της Χριστιανικής πίστης. Ο Κύριλλος, τουλάχιστον έμμεσα, ήταν η αιτία του τραγικού της θανάτου. Παρά κάθε επόμενη προσπάθεια να τον απαλλάξουν από το στίγμα του δολοφόνου, το αδιαμφισβήτητο γεγονός παραμένει ότι δεν έκανε καμία προσπάθεια να αποτρέψει το αποτρόπαιο και βίαιο έγκλημα. Το μόνο ελαφρυντικό που μπορεί κανείς να προσφέρει σαν υπεράσπισή του είναι το ότι, τυφλωμένος από τη μανία του φανατισμού, ο Κύριλλος θεωρούσε την Υπατία ως μάγισσα εκπρόσωπο του Κακού.