Ὁ Πατριάρχης Γρηγόριος ὁ Ε'

 

ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΖΗΖΗ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

 Ο  ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ε’

 Η ἐπιχειρηθεῖσα ἀλλοίωση τῆς ἱστορίας

1. Ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ

Τὸν Σταυρὸ τοῦ Κυρίου προβάλλει σήμερα ἡ Ἐκκλησία εἰς προσκύνησιν γιὰ νὰ μᾶς ἐνισχύσει στὴν πορεία πρὸς τὸ Πάσχα. Ἀπὸ τὴν ἐξουθένωση καὶ τὴν καταισχύνη τοῦ Σταυροῦ ἐπήγασε τὸ χαρμόσυνο μήνυμα τῆς Ἀναστάσεως. Συντρίβονται τὰ ἀνθρώπινα κριτήρια, οἱ ἀνθρώπινες ἐκτιμήσεις καὶ ἀξιολογήσεις μὲ τὸ Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ. ό,τι φαίνεται σκάνδαλο, μωρία καὶ ἀνοησία καὶ καταφρόνια ἀποδεικνύεται δύναμη, σοφία, ἁγιασμὸς καὶ δόξα. Τὸ ξύλο τῆς ντροπῆς καὶ τῆς αἰσχύνης, πάνω στὸ ὁποῖο ἄφηναν τὴν τελευταία τους πνοὴ οἱ μεγαλύτεροι λησταὶ καὶ κακοῦργοι, μεταβάλλεται σὲ σύμβολο καὶ ὄργανο ἁγιασμοῦ καὶ δόξης. Μ’ αὐτὸν ἐκφράζουμε οἱ Χριστιανοὶ τὴν πίστη μᾶς σημειώνοντας τὸν στὸ στῆθος μας, αὐτὸν δίνουμε σὰν φυλακτὸ στὰ ἀγαπημένα μᾶς πρόσωπα, αὐτὸς κοσμοῦσε καὶ κοσμεῖ τὰ σκῆπτρα τῶν βασιλέων καὶ τὶς μίτρες τῶν ἀρχιερέων, αὐτὸς θρονιάζεται στὶς κορυφὲς τῶν ναῶν. Εἶναι τὸ ἀκαταμάχητο ὅπλο ἐναντίον τῶν ἀντιθέων δυνάμεων, ἡ δόξα τῶν ἁγίων της Ἐκκλησίας.

Σὲ ὅλα τὰ τοπικὰ ἐθνικὰ σύμβολα ποὺ εἶχαν διάφοροι ἀγωνισταὶ τοῦ 1821 ὁ Σταυρὸς ἢ ἦταν κυριαρχικὰ μόνος ἢ ἀπαραίτητο συμπλήρωμα κάθε σχετικῆς παραστάσεως. Και στὸ ἐθνικὸ σύμβολο ποὺ τελικῶς ἐπεκράτησε, στὴν γαλανόλευκη σημαία μας, ἐπὶ δεκαετίες «λαμπύριζε στὴν ψηλή της κορυφή», κατὰ τὸν ποιητή, μέχρι ποὺ κάποια ἀτυχὴς ἔμπνευση ἐπεχείρησε νὰ τὸν καταβιβάσει, χωρὶς νὰ ἐπικρατήσει ὅμως ἡ ρύθμιση. Γιατί στὶς γενιὲς ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων τὸ ὅραμα τοῦ θεμελιωτοῦ τῆς Ἀνατολικῆς Ἑλληνικῆς αὐτοκρατορίας, τοῦ Μ. Κωνσταντίνου, ποὺ εἶδε στὸν οὐρανὸ σχηματισμένο τὸν Τίμιο Σταυρὸ μὲ τὴν φράση «ἐν τούτω νίκα», ἔχει περάσει μέσα στὰ κύτταρα τῆς...

 ἐθνικῆς αὐτοσυνειδησίας, ἔχει συνδεθῆ μὲ τοὺς μηχανισμοὺς τοῦ ἐθνικοῦ συναγερμοῦ σὲ περιόδους πολέμων. Στὸν Σταυρὸ καὶ στὴν Ἐκκλησία καταφεύγει τὸ Ἔθνος γιὰ νὰ ἐπιβιώσει καὶ νὰ κατατροπώσει τοὺς ἐχθρούς του, ἀπὸ τὸ Χριστὸ ζητᾶ βοήθεια γιὰ τὶς νίκες ἐναντίον τῶν βαρβάρων. «Σῶσον Κύριε τὸν λαόν σου καὶ εὐλόγησον τὴν κληρονομίαν σου, νίκας τοῖς βασιλεύσι κατὰ βαρβάρων δωρούμενος καὶ σὸν φυλάττων διὰ τοῦ Σταυροῦ σου πολίτευμα».

2. Ὁ σταυρὸς τοῦ πατριάρχου

Δὲν πρόκειται ὅμως σήμερα νὰ ἀσχοληθοῦμε μὲ τὴ σημασία τοῦ Σταυροῦ στὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας καὶ τοῦ Ἔθνους. Αὐτὸ γίνεται πολὺ συχνά, διότι καὶ οἱ σχετικὲς μὲ τὸ Σταυρὸ γιορτὲς εἶναι πολλές, ἀλλὰ καὶ διότι τὸ μυστήριο τῆς σωτηρίας καὶ τῆς ἀναστάσεως εἶναι ἀδιάλυτα δεμένο μὲ τὸ Σταυρὸ καὶ τὸ Πάθος. επομένως γιὰ τὸ Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ γίνεται συχνὰ λόγος. Τὸ ἑορτολόγιο τῆς Ἐκκλησίας μᾶς δίνει σήμερα μία σπάνια εὐκαιρία νὰ ἀσχοληθοῦμε, σύντομα βέβαια, μὲ τὸ σταυρὸ καὶ τὴ δόξα τοῦ ἐθνομάρτυρος πατριάρχου Γρηγορίου τοῦ Ἐ’, τοῦ ὁποίου σήμερα, 10 Ἀπριλίου, τιμᾶ ἡ Ἐκκλησία τὸν δὶ’ ἀγχόνης μαρτυρικὸ θάνατο. Ἦταν καὶ τότε 10 Ἀπριλίου τοῦ 1821, πρὶν ἀπὸ 162 χρόνια, ἡμέρα Κυριακή του Πάσχα, τὸ αἰώνιο καὶ καλύτερο γιὰ τὸν ἐθνομάρτυρα πατριάρχη Πάσχα. μετὰ τὴ μαρτυρικὴ Μεγάλη Ἑβδομάδα ποὺ πέρασε εἰσῆλθε μὲ ὄργανο τὸ σχοινὶ τῆς ἀγχόνης καὶ μετὰ ἀπὸ πολλοὺς ὀνειδισμοὺς καὶ ἐμπτυσμούς, ὡς γνήσιος μαθητὴς τοῦ ἐσταυρωμένου Χριστοῦ, στὸ ἀνέσπερο φῶς τῆς θεϊκῆς βασιλείας, καὶ τιμήθηκε ἀπὸ τὸν Ἑλληνισμὸ μὲ πρωτοφανεῖς τιμὲς καὶ δόξες, ἐπάξιές του μαρτυρίου καὶ τῆς μεγάλης του προσφορᾶς. Καὶ ὑπάρχει λόγος ἐπιτακτικὸς ποὺ ἐπιβάλλει νὰ παρουσιασθοῦν ὁ σταυρὸς καὶ ἡ δόξα τοῦ ἐθνομάρτυρος πατριάρχου, λόγος ποὺ συνδέεται ὄχι μόνο μὲ τὴν ἐθνική μας φιλοτιμία καὶ ταυτότητα, ἀλλὰ μὲ τὴν ἴδια τὴν ὕπαρξη τοῦ Γένους μας, τοῦ ἑλληνορθοδόξου πολιτισμοῦ μας.

Ἡ συνέχεια στὴν ἰστοσελίδα τῆς Ι.Μ.Παντοκράτορος