Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΜΑΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΔΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑΝ ΑΓΙΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΗΘΟΥΣ

Ὁμιλία τοῦ Μητροπολίτου Μεσογαίας καὶ Λαυρεωτικὴς κ. Νικολάου σὲ  Σύναξιν Ἱερέων.

Σεβαστοὶ καὶ ἀγαπητοὶ πατέρες,

Σὲ λίγες μέρες συμπληρώνεται ἕνας χρόνος ἀπὸ τὴ μέρα, ποῦ ἢ Ἁγία καὶ Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας μας μὲ ἔφερε στὴν εὐλογημένη αὐτὴν ἐπαρχία. Κατὰ τὴν περίοδο αὐτήν, σεβόμενος τὸν τόπο καὶ τὰ πρόσωπα καὶ φοβούμενος τὸν Ἅγιο Θεό, δὲν παρενέβην πολὺ στὴν ὅλη ζωὴ τῆς Μητροπόλεως καὶ δὲν νομίζω ὅτι αἰσθανθήκατε μεγάλες ἀλλαγές. Σὲ τοῦτο, βεβαῖα, συνετέλεσε καὶ ἢ ἀνάθεση σὲ μένα τῆς τοποτηρητείας τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἀττικῆς. Τὸ πλῆθος τῶν προβλημάτων καὶ ὑποχρεώσεων, ποῦ προέκυψαν ἀπὸ τὶς συναφεῖς μὲ αὐτὸ εὐθύνες μου, μὲ ἐξανάγκασε καὶ σὲ μία πλημμελῆ ἀνταπόκριση στὶς ὑποσχέσεις καὶ τὶς ἁρμοδιότητές μου. Ἢ ἐπικοινωνία μᾶς δυσκολεύθηκε ὑπερβολικά, ὃ χρόνος ἐνασχόλησης μὲ τὰ ἐπιμέρους θέματα καὶ τὰ προσωπικὰ σᾶς προβλήματα περιορίσθηκε, οἱ ἀπαιτούμενες ἀλλαγὲς καὶ προσαρμογὲς ἀναβλήθηκαν.

Παρὰ ταῦτα, οἱ ἀνάγκες γιὰ βαθιὲς τομὲς στὴ ζωὴ καὶ μαρτυρία μας ὡς προσώπων καὶ Ἐκκλησίας εἶναι ἀδυσώπητες. Ἢ ταχύτατη οἰκονομικὴ καὶ πληθυσμιακὴ ἀνάπτυξη τῆς περιοχῆς μας, οἱ πρόσφατες ἐξελίξεις στὸν ἐκκλησιαστικὸ χῶρο καὶ ὃ συναφὴς μὲ αὐτὲς προκληθεῖς μεγάλος σκανδαλισμός, οἱ δυστυχῶς συνεχιζόμενες ἀφορμὲς ἀπρόσεκτης ζωῆς ὁρισμένων ἐξ ἠμῶν, ἔχουν κάνει τοὺς πιστοὺς κριτικούς της ζωῆς μας καὶ ἀπαιτητικοὺς καὶ μᾶς ὑποχρεώνουν σὲ μία ἀνανέωση τῆς χάριτος τῆς ἱεροσύνης μας. Ἢ Ἐκκλησία μας, δὲν μπορεῖ νὰ ἐπιτελεῖ τὴν ἀποστολή της μὲ συμβιβασμούς, διαρκεῖς ὑποχωρήσεις, ὑποβιβασμὸ τῶν κριτηρίων, νοθευμένο φρόνημα, κουρασμένο λόγο, δίχως χάρι ζωή.

1. Γενικὰ

Θεωρῶ, λοιπόν, ὅτι ἀπαιτοῦνται μερικὲς ἄμεσες χειρουργικὲς ἐπεμβάσεις στὴ ζωή μας, ποῦ θὰ δώσουν τὸ ν χαρακτήρα μίας πεντακάθαρης ἐκκλησιαστικῆς μαρτυρίας. Τέτοιες, ποῦ θὰ...

διαλύσουν κάθε ἀμφιβολία γιὰ τὴν συνέπεια τῶν λόγων καὶ τῶν ἔργων μας καὶ τὴν ἀσυμβίβαστη διάθεσή μας. Εἶναι ἀδιανόητο ἢ Μητρόπολη νὰ κατακλύζετε ἀπὸ διαμαρτυρίες τοῦ κόσμου ποὺ μᾶς ἐγκαλοῦν γιὰ  φιλοχρηματία, γιὰ θράσος, ἀμετροέπεια, προσβλητικότητα καὶ σκληρὴ συμπεριφορά, γιὰ στάση, ποῦ δικαιολογεῖ ὑποψίες ἀμφίβολου, ἀπρόσεκτου καὶ ἀνάρμοστου σὲ ἱερεῖς —μάλιστα ἱερομόναχους— ἤθους. Δὲν μπορεῖ γὰ ἐπιτελέσει κανεὶς τὴν ἀποστολὴ τοῦ ἐν τὴ Ἐκκλησία μὲ ἐπιπολαιότητες, μειονεξίες, μικρότητες, ἐγωισμούς, ψευδολογία, ραδιουργίες, ὕποπτες μεθοδεύσεις, ἀκάθαρτο βίο κ.λπ.

Ἢ Ἐκκλησία μᾶς πρέπει νὰ δίνει μαρτυρία ἁγιότητας, ὑψηλῆς ποιότητος ἤθους καὶ κρυστάλλινης καὶ πεντακάθαρης ζωῆς. Ὃ ἱερέας πρέπει νὰ θεωρεῖται πρόσωπο σεβάσμιο, ἄλλης λογικῆς καὶ νοοτροπίας. Κάθε τί, ποῦ ὑποβιβάζει τὴν εἰκόνα τῆς ἱεροσύνης, πρέπει νὰ ἀπομακρυνθεῖ δίχως ἄλλο. Συστηματικὸς καὶ συνειδητὸς ὑποβιβασμὸς τοῦ ρόλου καὶ τοῦ κύρους τῆς Ἐκκλησίας δὲν πρόκειται νὰ δικαιολογηθεῖ μὲ κανέναν τρόπο στὴ Μητρόπολή μας.

Μέσα σὲ ἕναν κόσμο, ποῦ βασανίζεται ἀπὸ ἄπειρα καὶ τεράστια προβλήματα, ποῦ κυριαρχοῦν οἱ αἱρέσεις, οἱ πλάνες καὶ οἱ πάσης φύσεως πνευματικὲς ἀπειλές, ποῦ διψασμένος περιμένει ἀπὸ μᾶς τὴν ἐπαλήθευση τῆς μικρῆς, ἀλλὰ βαθιᾶς πίστης τοῦ ὅσο ἴσως ποτὲ ἄλλοτε, σὲ ἕναν κόσμο καὶ μία ἐποχὴ μὲ σπάνιες εὐκαιρίες καὶ ἀπεριόριστες δυνατότητες, ποῦ εἴμαστε ταγμένοι νὰ ἐκπροσωποῦμε τὸν ἀληθινὸ Θεὸ καὶ νὰ μαρτυροῦμε τὴ βασιλεία Του, δὲν μᾶς ἐπιτρέπεται καὶ δὲν δικαιολογούμαστε νὰ Τὸν καταργοῦμε στὶς ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων.

Ἀντιλαμβάνομαι ὅτι τὰ πράγματα δὲν εἶναι εὔκολα. Δὲν ζητοῦμε, ὅμως, χαρισματικὲς καταστάσεις, ἄλλα τὸ αὐτονόητο. Ἀνάμεσα σας ὑπάρχουν θαυμαστὰ παραδείγματα ἀξιόλογων Ἱερέων, μὲ φόβο Θεοῦ, σεμνὴ διακονία καὶ ταπεινὴ μαρτυρία, ποῦ τιμοῦν πραγματικὰ τὸ ράσο τους. Αὐτοὺς θὰ τοὺς στηρίξουμε μὲ ὅλη μας τὴ δύναμη. Θὰ τοὺς ὑπηρετήσουμε στὸ ἱερὸ ἔργο, ποῦ μὲ πολλὲς ἀσφαλῶς δυσκολίες,, ἐπιτελοῦν.

Ὑπάρχουν, ὅμως, καὶ περιπτώσεις εἴτε ἔνοχης ἀδιαφορίας εἴτε προκλητικῆς στάσης καὶ ζωῆς, ποῦ ἐρεθίζουν τὸ ποίμνιο καὶ σκανδαλίζουν τὸν λαό. Αὐτοί, ἂν δὲν ἔχουν διάθεση ἀλλαγῆς, καλὸ εἶναι νὰ καταλάβουν ὅτι δὲν χωροῦν στὴ Μητρόπολή μας. Ἢ Ἐκκλησία εἶναι  πολὺ ἐπιεικὴς μὲ τὸν λαό, ἀλλὰ ἰδιαίτερα ἀπαιτητικὴ ἀπὸ τοὺς Ἱερεῖς.

2. Ἢ ἀπαξίωση τῆς ἱεροσύνης

Ἂν μπορούσαμε νὰ προσδιορίσουμε τὰ βασικὰ στοιχεῖα τῆς ζωῆς ,δεικνύουν τὴν ἀκαταλληλότητά μας ὡς ἱερέων, θὰ τὰ συνοψίζαμε στὰ ἕξης πέντε:

Ά) Σκληρότητα. τραχύτητα καὶ ἀγένεια ἀπέναντί του κόσμου

Ἢ σχέση μας μὲ τοὺς στενοὺς συνεργάτες μας καὶ τὸν κόσμο δὲν μπορεῖ νὰ χαρακτηρίζεται ἀπὸ βαναυσότητα, ἀγένεια, ἀπειλές, ἐκβιασμούς, ἀνόητα ἀστεία, φλυαρία, ἀπρόσεκτες ἐκφράσεις καὶ ὕβρεις. Ὃ πιστός; ἀλλὰ ἀκαλλιέργητος λαὸς στὸ πρόσωπο μᾶς προσδοκᾶ νὰ ἀντικρίσει τὸν πατέρα, ποῦ συγχωρεῖ, τὸν φίλο, ποῦ ἀναπαύει, τὸ πρότυπο, ποῦ ἐμπνέει, τὸν ἱερέα, ποῦ μυσταγωγεῖ καὶ θυσιάζεται, αὐτόν, ποῦ σέβεται ὅλους ὡς εἰκόνες τοῦ Θεοῦ. Στὸ πρόσωπο μᾶς περιμένει νὰ δεῖ ὑπομονή, ταπείνωση, ἀγάπη, ἀνωτερότητα, ἀπαντοχή, πραότητα, γλυκύτητα, σεμνότητα, ὑποχωρητικότητα.

Ὅταν εἴμαστε καχύποπτοι, ἐριστικοί, σπερμολόγοι, κουραστικοὶ μὲ τὴ στάση μας, πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ κηρύξουμε τὴν μετάνοια; πῶς νὰ βοηθήσουμε στὴ σωτηρία; πῶς νὰ ἐμπνεύσουμε τὴν ἁγιότητα; Ὅταν, ἀντὶ νὰ προσφέρουμε κήρυγμα, ποῦ ἀνακουφίζει καὶ φωτίζει τὴν ψυχή, ἐμεῖς ὠρυόμαστε ἀπὸ τὴν Ὡραία Πύλη καὶ ἐκστομίζουμε δημόσια βαρεῖες, προσβλητικὲς κουβέντες, τότε τί σχέση μπορεῖ νὰ ἔχει ἢ ἱεροσύνη μας μὲ τὴν ἀρχιεροσύνη τοῦ «πράεως καὶ ταπεινοῦ τὴ καρδία» (Μάτθ. ἴα' 29) Κυρίου καὶ τῶν σοφῶν της Ἐκκλησίας μᾶς Πατέρων;

Ἔφθασαν στὰ αὐτιὰ μᾶς καταγγελίες γιὰ ἱερεῖς, ποῦ συμπεριφέρονται μὲ θρασύτητα παρουσία, μάλιστα τοπικῶν ἀρχόντων καὶ βουλευτῶν, γιὰ περιστατικὰ ἱερέων, ποῦ ἀντάλλαξαν ἀκατονόμαστες ὕβρεις, γιὰ ἱερεῖς, ποῦ μηνύουν καὶ προσέφυγαν στὴ δικαιοσύνη γιὰ ἐντελῶς ἀσήμαντες αἰτίες, γιὰ κάποιους, ποῦ βγαίνουν ἀπὸ τὴν πόρτα τοῦ ἱεροῦ καὶ καπνίζουν ἢ τελοῦν ἀκολουθίες μὲ τὸ κινητὸ στὸ χέρι ἢ ποῦ ζητοῦν καφὲ ἀπὸ τὸν νεωκόρο τὴν ὥρα τῆς ἀκολουθίας ἢ ποῦ τελοῦν τὸ μυστήριο τῆς Ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως πίνοντας ἀναψυκτικό, ἐμφανῶς δυσφορώντας, ἐκδηλώνοντας τὴν βιασύνη τους, ἡ ἀπαντώντας σὲ τηλεφωνήματα ἢ δίχως τὸ πετραχήλι Ὑπάρχουν Περιπτώσεις, ποῦ συνεφημέριοι ἀλληλοκατηγοροῦνται γιὰ δῆθεν ἠθικὲς ἐκτροπὲς ἢ οἰκονομικὲς ἀτασθαλίες καὶ ἀφήνουν νὰ διαρρεύσουν ὃ ἕνας γιὰ τὸν ἄλλον σοβαρὰ ὑπονοούμενα μεταξύ του Ἱεροῦ σώματος τῶν πιστῶν,  Ἄλλοι πάλι προκλητικὰ ἀρνοῦνται νὰ συμμετέχουν στὶς ἱερατικές  μας συνάξεις, κάποιοι δὲ ἐπιμελῶς ἀποφεύγουν νὰ διαβάζουν τὶς ἐγκυκλίους τοῦ Μητροπολίτου στὸν λαό. Σὲ μία περίπτωση κάποιος ἀρνήθηκε νὰ διαβάσει τὴν ἐγκύκλιο, ποῦ ἐξέδωσα γιὰ τὰ ἀναστάσιμα τρισάγια, μὲ ἀποτέλεσμα οἱ  πονεμένοι ἄνθρωποι, ποῦ ἔχασάν τους καὶ τὶς συζύγους τους ἢ τὰ παιδιά τους μὲ πολὺ πικρία νὰ μοῦ παραπονεθοῦν γιὰ τὸν Ἱερέα τους καὶ νὰ ἐκφράσουν τὸν πόνο τους, ποῦ δὲν συμμετεῖχαν στὰ τρισάγια του Πάσχα. Οἱ τοιοῦτοι Ἱερεῖς καλὸ θὰ εἶναι, ἂν δὲν ἔχουν διάθεση συμμορφώσεως, ἐντός του καλοκαιριοῦ νὰ δροῦν ἄλλη Μητρόπολη, ποῦ θὰ δικαιολογεῖ τὸ θράσος καὶ τὴν ἀσέβειά τους.

Β) Τεμπελιά, ἀδιαφορία καὶ ἀπραξία

Ἢ Μητρόπολη μᾶς ἔχει ἕνα πολὺ μεγάλο ποίμνιο, ποῦ τὰ Σαββατοκύριακα αὐξάνει κατὰ 50% καὶ τὸ καλοκαίρι περίπου τριπλασιάζεται. Μάλιστα ἐκτιμᾶται ὅτι σὲ 15 χρόνια ὃ μόνιμος πληθυσμός της θὰ διπλασιασθεῖ. Τὸ ποίμνιο μᾶς εἶναι πολυποίκιλο, μὲ τεράστιες ἀνάγκες πάσης φύσεως καὶ ποιμαντικὲς καὶ πνευματικὲς ἀπαιτήσεις ὑψηλές. Κατόπιν τούτου, ἢ διακονία στὴ Μητρόπολη μᾶς εἶναι πολυδιάστατη, κοπιώδης καὶ δύσκολη καὶ προϋποθέτει ὅραμα. Ὅλοι μας ὀνομαζόμαστε «ἐργάτες τοῦ Εὐαγγελίου», γιὰ νὰ θυμόμαστε ὅτι κεντρικὸ στοιχεῖο τῆς διακονίας μᾶς εἶναι ἢ συνεχὴς προσπάθεια καὶ τὸ ἀνύστακτο ἐνδιαφέρον.

Μὲ πολλή μου λύπη διαπίστωσα ὅτι, πλὴν ἐλαχίστων ἐπαινετῶν ἐξαιρέσεων, στοὺς ναούς μας δὲν τελοῦνται καθημερινὲς ἀκολουθίες οὔτε ἑσπερινοὶ τὰ Σάββατα καὶ τὶς ἑορτές, τὸ κατηχητικὸ ἔργο εἶναι πλημμελές, τὸ κήρυγμα φτωχό, ἢ φιλανθρωπία ἐλλιπής, μὲ τὸ ἀπαράδεκτο αἰτιολογικὸ ὅτι εἴτε δὲν ἀνταποκρίνεται ὃ κόσμος εἴτε δὲν ἔρχονται τὰ παιδιὰ εἴτε δὲν ἔχουμε χρήματα καὶ προϋποθέσεις. Γνωρίζω ὅτι ἀρκετοὶ ἐξ ὑμῶν πηγαίνετε στοὺς ναοὺς σᾶς μόνον τὴν Κυριακὴ ἢ σὲ κάποια ἑορτή. Ἔχουμε μάλιστα ἔγγραφες καταγγελίες ὅτι πιστοὶ ζήτησαν νὰ τελεσθεῖ Θεία Λειτουργία σὲ μεγάλες γιορτὲς καὶ οἱ ἱερεῖς ἀρνήθηκαν διαμαρτυρόμενοι ὅτι ἔχουν ἄλλες ἀσχολίες. Ἄλλοι πάλι δικαιολογοῦνται ὅτι μένουν μακριὰ καὶ δυσκολεύονται νὰ προσέρχονται ἐπὶ καθημερινῆς βάσεως στὸ ναό τους. Κατόπιν τούτου, θὰ ἤθελα πολὺ νὰ παρακαλέσω, ὅποιος ἀδυνατεῖ νὰ ἀνταποκριθεῖ στὶς τουλάχιστον 40 ὧρες ἑβδομαδιαίας διακονίας, ποῦ ἀπαιτεῖ ἢ μισθολογικὴ ἀμοιβή του ὡς δημοσίου ὑπαλλήλου, νὰ ἐξετάσει μήπως τοῦ ταιριάζει κάπρια ἄλλη Μητρόπολη πιὸ ἀνεκτικὴ ἀπὸ τὴ δική μας.

Πρὸς μεγάλη μου ἔκπληξη ἔχω διαπιστώσει ὅτι πολλῶν ἐξ ὑμῶν τὸ μυαλὸ ὑπεραπασχολεῖται μὲ τὶς ἄδειες, ἰδίως κατὰ τοὺς θερινοὺς μῆνες. "Ὅπως εὔκολα ἀντιλαμβάνεσθε, ἢ Μητρόπολη μᾶς εἶναι κυρίως καλοκαιρινὴ Μητρόπολη. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸν καὶ προκειμένου νὰ οἰκονομηθεῖ ἢ κατάσταση, κατὰ τὸ τρίμηνο Ἰουνίου—Ιουλιου — Αὐγούστου κανένας ἐκ τῶν Ἱερομόναχων δὲν θὰ παίρνει ἄδεια, παρεκτὸς λόγου εἰδικῆς ἀνάγκης καὶ κατόπιν ἐνδελεχοῦς ἐξετάσεως τοῦ αἰτήματός του. Ἐπίσης ὀϊ ὑμῶν οἰκογενειάρχες (μὲ μικρὰ παιδιὰ) προτρέπονται νὰ ζητοῦν ἄδεια 10—20 ἥμερων τὸ καλοκαίρι καὶ τὸ ὑπόλοιπο ἀργοτερα
Ὴ σύγκριση μὲ λαμπροὺς κληρικούς μας, ποῦ οἱ ναοὶ τοὺς ἀστράφτουν, ποῦ γεννοῦν πολλούς, ἀνιδιοτελεῖς καὶ πρόθυμους συνεργάτες, ποῦ τελοῦν ὑποδειγματικὲς ἀκολουθίες, θαυμάσιες ἀγρυπνίες, ποῦ ὃ λαὸς τοὺς ἐμπιστεύεται, τοὺς σέβεται καὶ τοὺς ἀγαπᾶ, ἀπὸ μόνη της καταργεῖ κάθε δικαιολογία καὶ δείχνει σὲ ὅλους τὴν πορεία μας.

Ἀργόσχολος ἱερέας, ποῦ τὸ μυαλὸ τοῦ εἶναι μόνον στὰ τυχερά, στὰ δῶρα καὶ στὶς ἄδειες, ποῦ μόλις τελειώσει τὴν ἀκολουθία, ἢ πρώτη του σκέψη εἶναι νὰ ἀνάψει τὸ τσιγάρο καὶ νὰ ἀρχίσει τὴν ἀργολογία, δὲν εἶναι κατάλληλος γιὰ τὴν ἀποστολή του οὔτε γιὰ τὸν μισθό του.

Γ Ψέμα καὶ ἀνειλικρίνεια

Πῶς ἐπίσης εἶναι δυνατὸν νὰ εἴμαστε κήρυκες τῆς ἀληθείας καὶ ἱερεῖς Αὐτοῦ, ποῦ τόνισε ὅτι Αὐτὸς εἶναι «ἢ ἀλήθεια καὶ ἢ ζωὴ» (Ἴω. Ἰδ' 6), ὅταν εἴμαστε προκλητικὰ ἀνακόλουθοι, διαρκῶς αὐτοδιαψευδομένοι, ὕποπτα ἀσαφεῖς καὶ ἀόριστοι, συνεχῶς δικαιολογούμενοι; Διαμαρτύρεται ὃ λαός μας ὅτι πολλὲς φορὲς ὡς ἱερεῖς εἴμαστε δίγλωσσοι, ἄλλα λέμε μπροστὰ καὶ ἄλλα ἀπὸ πίσω, ἄλλα τὴ μία μέρα καὶ ἄλλα τὴν ἄλλη, ἄλλα στὸν ἕνα καὶ ἄλλα στὸν ἄλλον. Μᾶς λείπει συχνὰ τὸ θάρρος τῆς ὁμολογίας ἑνὸς σφάλματός μας καὶ ὃ ἡρωισμὸς τῆς ἀνάληψης τῶν εὐθυνῶν μας. Πῶς μετὰ νὰ γίνει πιστευτὸς ὃ λόγος μας; πῶς νὰ ἐμπνεύσει τὴν ἐμπιστοσύνη τὸ παράδειγμά μας;

Τὸ μήνυμα τοῦ Εὐαγγελίου καὶ τοῦ κηρύγματος μᾶς εἶναι κήρυγμα κρυστάλλινης ἀλήθειας καὶ παραδειγματικοῦ ἡρωισμοῦ. Γι' αὐτὸ καὶ ὃ ἱερέας δὲν ἔχει καμιὰ σχέση μὲ τὴν  θόλωση τῶν γεγονότων, ἀκόμη καὶ μὲ τὰ κατὰ συνθήκη λεγόμενα ψεύδη καὶ τὸν ἐσωτερικὸ συμβιβασμό.

Εἶναι διάχυτη ἢ ἐντύπωση, πῶς χρειάζεται μία ἀλλαγὴ στὸ ἦθος μας καὶ ὅτι εἶναι τόσα τὰ στραβά, ποῦ ὁπωσδήποτε κάτι πρέπει νὰ γίνει. Εἶναι φοβερός, ὅμως, ὃ λόγος τοῦ λάου ὅτι «ὃ δεσπότης δὲν θὰ καταφέρει τίποτε γιατί δὲν θὰ τὸν ἀφήσουν οἱ παπάδες». Αὔτη εἶναι ἢ εἰκόνα μας. Ἢ φήμη τῆς Μητροπόλεως μᾶς εἶναι ὅτι τὸ ἐπίπεδό του κλήρου μᾶς εἶναι τέτοιο, ποῦ οἱ ἄλλες Μητροπόλεις ἀρνοῦνται νὰ δεχθοῦν κληρικοὺς ἀπὸ τὴν ἐπαρχία μας. Ὀργιάζει τὸ κουτσομπολιό, οἱ φῆμες, οἱ ἀπειλητικὲς διαδόσεις, οἱ ὑπερβολές, οἳ φαντασιώσεις, ποῦ πηγὴ τοὺς ἔχουν κάποιους ἐκ τῶν κληρικῶν μας, ποῦ μάλιστα ὑποτίθεται ὅτι γνωρίζουν κάτι παραπάνω. Αὐτοὶ τροφοδοτοῦν μὲ δῆθεν «ἀκριβεῖς πληροφορίες» τὶς ἐφημερίδες καὶ τὰ ἔντυπά της περιοχῆς καὶ κάνουν τὶς «ἐμπιστευτικὲς διαρροές». Ἄνθρωποι, μέσα ἀπὸ τὴν Μητρόπολή μας, στενοὶ συνεργάτες, ποῦ τοὺς ἐμπιστευθήκαμε, λειτουργοῦν ὡς σπερμολόγοι, ὕπουλοι καὶ συκοφαντικοὶ μυθοπλάστες, ἐπικίνδυνοι ἀλλοιωτὲς τῆς ἀλήθειας. Διερωτᾶται κανείς· πῶς εἶναι δυνατὸν μία τέτοια συμπεριφορὰ νὰ συνταιριάζει μὲ τὴν εὐλογημένη ἰδιότητα τοῦ ἱερέως; Τί σχέση ἔχει αὐτὴ ἢ στάση μὲ τὴν ἑξαγιαστικὴ ἀποστολή μας ἢ μὲ τὸ «μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ» (Ἔφ. δ' 13), ποῦ ἐξαγγέλλουμε;

Δ) Ἠθικὰ ἔκτροπα ἢ προκλητικὴ ζωὴ

Ἐρχόμαστε τώρα σὲ ἕνα πολὺ εὐαίσθητο κεφάλαιο, ποῦ ἂφ' ἑνὸς μὲν λειτουργεῖ καταστροφικὰ γιὰ τὴν ψυχή μας, ἂφ' ἕτερου δὲ ἐπικίνδυνα τροφοδοτεῖ τὸν σκανδαλισμὸ τῶν πιστῶν καὶ τὸ περιεκκλησιαστικὸ κουτσομπολιό. Εἶναι τὸ θέμα τῶν ἠθικῶν σκανδάλων καὶ τοῦ ἀπρόσεκτου βίου, ποῦ περισσότερο ἀκουμπᾶ τὴν ζωὴ τῶν ἱερομόναχων, ἄλλα δὲν ἀφήνει ἀμέτοχους καὶ τοὺς ἐκ τῶν κληρικῶν μᾶς ἐγγάμους.

ἱερεῖς μὲ θηλυπρεπεῖς συμπεριφορές, κοσμικὲς τάσεις, παρεξηγήσιμες διαχύσεις, ἔντονα ἀρώματα, πολυτελῆ ἄμφια, ψυχολογικὴ μοναξιά, εἶναι ἐντελῶς ἀδύνατον νὰ ταυτίσουν τὴν ἔκφρασή τους μὲ τὸ μυστήριο τῆς ἱεροσύνης. Ἂν γιὰ κάποιον λόγο ἔχουν παρασυρθεῖ, ἂς μετανοήσουν καὶ ἂς ἀλλάξουν τρόπο ζωῆς. Ἂν εἶναι ἀδύνατοι καὶ δυσκολεύονται στὸν κόσμο, ἂς κατευθυνθοῦν σὲ κάποιο μοναστήρι. Ἂν κακῶς ἔγιναν κληρικοί, ἂς πάρουν τώρα τὶς σοβαρὲς ἀποφάσεις τους. Ἂν τέλος ἐπιμένουν στὴν προκλητικὴ διαστροφὴ καὶ ἀπροσεξία τους, ἂς κατανοήσουν ὅτι τὰ θυσιαστήρια τῶν ναῶν καὶ τῶν ψυχῶν τῆς Μητροπόλεώς μας δὲν δέχονται νὰ φιλοξενοῦν τέτοιους λειτουργούς. Ὅποιος δυσκολεύεται νὰ ἐνστερνισθεῖ αὐτὸ τὸ φρόνημα, θὰ διευκολυνθεῖ νὰ βρεῖ ἄλλη Μητρόπολη πιὸ ἀνεκτικὴ σὲ τέτοιες ἐπιλογές. Ἐδῶ, σᾶς προειδοποιῶ, θὰ δυσκολέψει, ἀλλὰ καὶ θὰ δυσκολευθεῖ πάρα πολύ.

στὴ δύναμη τῆς Μητροπόλεως μᾶς ὑπάρχει νεαρὸς ἀρχιμανδρίτης, ποῦ δημόσια καυχᾶται ὅτι ἔχει 42 κεντητὲς στολές, ποῦ μπαίνει στὰ γραφεῖα μας καὶ ἀφήνει τὸ ἄρωμά του γιὰ ὁλόκληρο εἰκοσιτετράωρο, ποῦ σχολιάζει σαρκαστικά τους ἐξ ὑμῶν νεωτέρους, ποῦ ἐπιλέγουν τὴν παραδοσιακότερη ἐμφάνιση· ἄλλος, ποῦ δημόσια ἐκφράζει τὶς ἀμφιβολίες τῆς πίστεώς του, τὶς ἐπιφυλάξεις του γιὰ τὰ θαύματα, τὶς διαφορές του μὲ τὴν Ὀρθόδοξη παράδοση.

Δυστυχῶς οἱ πρόσφατες ἀνακρίσεις τῆς τακτικῆς δικαιοσύνης ἔφεραν στὸ προσκήνιο καὶ κληρικοὺς τῆς δικῆς μας ἐπαρχίας. Ἐπειδὴ ἐγὼ διεξάγω τὶς ἐκκλησιαστικὲς ἀνακρίσεις καὶ συνεπῶς γνωρίζω πολλά, τοὺς προτρέπω νὰ ἀπομακρυνθοῦν ἀμέσως. Γνωρίζω ὀνόματα καὶ γεγονότα πλέον.

Λυποῦμαι ἀφάνταστα, ποῦ θὰ τὸ πῶ, ἄλλα στὸν τομέα αὐτὸν φαίνεται πῶς ἔχουν ἐκτραπεῖ καὶ ἔγγαμοι κληρικοί μας. Πατέρες μου, θὰ ἀλλάξουμε ζωή. Ἢ Μητρόπολη μᾶς ἔχει περισσότερους ἀπὸ 130 κληρικούς. Καὶ τὸ ἔργο μᾶς εἶναι τόσο ἐλλιπές· οἱ κλήσεις περιορισμένες, οἱ νεανικοὶ τομεῖς ἄτονοι, τὰ ἀναλόγια φτωχά, τὸ ποίμνιο γηρασμένο, ἢ ἔμπνευση καὶ τὸ ὅραμα σχεδὸν ἀνύπαρκτα ὃ κόσμος πονεμένος καὶ διψασμένος. Καλύτερα νὰ ἤμασταν οἱ μισοὶ μὲ φόβο, ὅμως, Θεοῦ. Καλύτερα μία πόλη νὰ ἔχει δύο ἱερεῖς, ποῦ ἐπιβεβαιώνουν τὸν Θεὸ καὶ τελοῦν μία Λειτουργία τὸν μήνα, ποῦ Τὸν κατεβάζει στὶς ψυχές μας, παρὰ δέκα, ποῦ Τὸν διαψεύδουν καὶ Τὸν ἀκυρώνουν κάθε στιγμή. Ὃ κόσμος, ἢ ἐποχή μας, ὃ Θεός, ἢ Ἐκκλησία, κανένας μας δὲν ἀντέχει αὐτὸν τὸν σκανδαλισμό.

Εἶναι ἰδιαίτερα παρήγορο τὸ γεγονὸς ὅτι περισσότεροι ἀπὸ δέκα νέοι —ἢ καὶ κάποιοι μεστωμένοι στὴν ἠλικία— μὲ προσόντα, πλούσια καλλιέργεια, ἐνάρετη ζωὴ καὶ φόβο Θεοῦ χτυποῦν τὴν πόρτα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας καὶ ζητοῦν νὰ γίνουν μέτοχοί της χάριτος καὶ τῆς εὐλογίας τοῦ θείου μυστηρίου τῆς ἱεροσύνης. Ἄλλοι τόσοι δὲ εὐλαβεῖς κληρικοὶ ἀπὸ ἄλλες μητροπόλεις ζητοῦν νὰ συνδεθοῦν μὲ τὴ δική μας. Ἀντιλαμβάνεται κανεὶς ὅτι οἱ δυνατότητες ἐμπλουτισμοῦ τῆς εὐρύτερης Ἱερατικῆς μας οἰκογένειας εἶναι μεγάλες καὶ ἢ χαρὰ μᾶς ἀνάλογη. Ἢ Μητρόπολη μᾶς ἔχει χῶρο καὶ πολὺ μάλιστα γιὰ ὅποιον ἐπιθυμεῖ νὰ διακονήσει μὲ φόβο Θεοῦ, ἀταλάντευτη πίστη, σεβασμὸ στὴν παράδοση, πνεῦμα θυσίας, συνέπεια στὴ ζωή.

Ε) Φιλοχρηματία καὶ πλουτισμὸς

Αὐτὸς εἶναι ἕνας ἄλλος τομέας, ποῦ ἐκφράζει βαθιὲς καὶ ριζωμένες στὸν χρόνο καὶ τὴν κακομαθημένη φύση μᾶς ἀδυναμίες καὶ ἀποδυναμώνει ἀποφασιστικὰ τὴ μαρτυρία μας. Εἶναι ἀλήθεια ὅτι πολλὰ ἀπὸ ὅσα ἀκούγονται, δὲν _ἀνταποκρίνονται στὴν πραγματικότητα, ἀλλὰ χαρακτηρίζονται ἀπὸ ἐμφανῆ τάση ὑπερβολῆς. Εἶναι, ὅμως, παράλληλη καὶ ἢ ἀλήθεια ὅτι ἢ οἰκονομικὴ ἀρρώστια μᾶς εἶναι εὐρύτερα διαδεδομένη καὶ πνευματικὰ περισσότερο ἀπὸ ὅσο φαίνεται καταστροφική. Δυστυχῶς θεωροῦμε ὡς δεδομένο καὶ κεκτημένο ὑλιστικὸ δικαίωμα κάτι, ποῦ εἶναι ἀπόλυτα ξένο πρὸς τὴν λογική του Εὐαγγελίου καὶ ἐντελῶς ἀδικαιολόγητο στὴν κοινὴ ἀντίληψη.

Παρὰ τὰ ὅσα ἐσχάτως ἀκούγονται, χωρὶς καμιὰ ἀναστολή,: μερικοὶ ἔχουν τόσο ὑποταχθεῖ στὴν κακὴ συνήθειά τους, ὥστε ἀκόμη καὶ σήμερα νὰ μὴ προσέχουν καὶ νὰ ἐκθέτουν μαζὶ μὲ τὸν ἑαυτό τους καὶ τὴν Ἐκκλησία. Εἶναι ἀδιανόητο ἕνας ἱερέας νὰ ἀπαιτεῖ 300 εὔρω γιὰ τὴν τέλεση ἑνὸς ἁπλοῦ μυστηρίου. Ὅταν σὲ ἕνα ζευγάρι, ποῦ ἔρχονται νὰ ἑνώσουν τὴ ζωή τους στὴν Ἐκκλησία, προσφέρουν τὰ δῶρα τῆς ἀγάπης τοὺς οἱ συγγενεῖς, οἱ φίλοι, οἱ γείτονες, οἱ συνάδελφοι, πῶς μπορεῖ ἢ Ἐκκλησία, ἀντὶ νὰ δίνει, νὰ ἁπλώνει ἄκομψα τὸ χέρι τῆς μικρόνοιας, τῆς μικρόψυχος καὶ τῆς μικροκαρδίας; Πῶς εἶναι δυνατὸν μία Κηδεία, ἕνα Εὐχέλαιο, ἕνας Ἁγιασμὸς νὰ «κοστίζουν»; Ποιὰ λογική μας λέει ὅτι ἕνα μυστήριο πληρώνεται; Ποιὸ ἐπιχείρημα μᾶς πείθει ὅτι ἐμεῖς δικαιούμεθα οἰκονομικὸ συμπλήρωμα στὸ μισθό μας, κάτι, ποῦ κανένας Ἕλληνας πολίτης δὲν μπορεῖ νὰ διεκδικεῖ;

Ἢ Ἐκκλησία εἶναι ἄσχετη μὲ τὸ χρῆμα, τὸ συμφέρον, τὶς οἰκονομικὲς συμφωνίες. Γνωρίζει τὴν ἑκούσια πτώχεια, τὴν προσφορὰ καὶ τὴν θυσία. Ἐφόσον καὶ συγγνώμη, ποῦ τὸ ἀναφέρω, ἐγὼ ποτὲ ἀπολύτως δὲν λαμβάνω χρήματα γιὰ ὁποιαδήποτε αἰτία —οὔτε καὶ ἀπὸ τοὺς πλουσιότερους—, τὰ δὲ δικά μου εἰσοδήματα στὸ ἀκέραιο κατατίθενται στὸ ταμεῖο τῆς Μητροπόλεώς μας, εἶναι αὐτονόητο ὅτι καλεῖστε ὅλοι σὲ ἀνάλογου φρονήματος —ὄχι ἀσφαλῶς ἴδια— συμπεριφορά. Διαφορετικά, στὴ καλύτερη περίπτωση, σὲ λίγο καιρὸ θὰ σᾶς κατασπαράξει ἢ κριτικὴ καὶ ἢ κατακραυγὴ τοῦ λαοῦ.

Οἱ περιπτώσεις Ἱερέων, ποῦ ἀπέκτησαν πολυκατοικίες ἢ διαμερίσματα, ποῦ κυκλοφοροῦν μὲ ἀκριβὰ αὐτοκίνητα, ποῦ τελοῦν χλιδάτους γάμους γιὰ τὰ παιδιά τους, ποῦ ἐμφανίζονται μὲ πολυτελῆ ἄμφια, ποῦ μόνο ζητοῦν καὶ ποτὲ δὲν δίνουν, δὲν ἔχουν σχέση μὲ τὴν μαρτυρία τοῦ σταυρικοῦ ἐκκλησιαστικοῦ λόγου, ἀλλὰ τὸ μόνον, ποῦ καταφέρνουν εἶναι νὰ ἀκυρώσουν τὸν λόγο τους καὶ νὰ διαψεύδουν τὴν χάρι τῆς ἱεροσύνης τους. Αὐτοὶ οἱ Ἱερεῖς μαζεύουν χρήματα, ἀλλὰ διώχνουν τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Αὐτοὶ ἀνήκουν στὴ Μητρόπολη, ἀλλὰ δὲν ἔχουν σχέση μὲ τὴν Ἐκκλησία. Αὐτοὶ φοροῦν ράσα, ἀλλὰ ἔχουν διώξει τὴν  ἱεροσύνη ἀπὸ πάνω τους. Αὐτοὶ τελοῦν Ἱεροπραξίες καὶ μυστήρια, ἀλλὰ ἀγνοοῦν τὸ μέγα μυστήριο τοῦ Θεοῦ. Αὐτοὶ ἐκπροσωποῦν τὸν Θεό, ἀλλὰ ρ Θεὸς «ἀπεστρέψατο τὸ πρόσωπον τοῦ ἂπ' αὐτῶν» (Ψάλμ. ρμὰ' 7)

3) Ἢ καταξίωση τῆς ἱεροσύνης

Ἀγαπητοί μου, πατέρες,

Ὃ κάθε ἕνας μας δὲν καταξιώνεται ὡς ἱερέας στὸν ρόλο τοῦ ἠγέτου οὔτε φυσικὰ στὸν ρόλο τοῦ δασκάλου οὔτε πάλι στὸν ρόλο ἑνὸς  δραστήριου κοινωνικοῦ ἐργάτου. Αὐτὰ καὶ ἄλλοι μποροῦν νὰ τὰ κάνουν. Αὐτὸ ποῦ μᾶς καταξιώνει στὰ μάτια τοῦ λαοῦ καὶ στὸ πρόσωπο  τοῦ  Τριαδικοῦ  Θεοῦ εἶναι ἢ τιμὴ καὶ ἢ ἀξιοποίηση τῆς ἁγίας ἱεροσύνης μας.

Εἶναι τόσο μεγάλη ἢ εὐλογία νὰ εἴμαστε ἱερεῖς στὴν ἐποχὴ καὶ στὸν τόπο μας. Δὲν ὑπάρχει μεγαλύτερη ἀποστολὴ ἀπὸ τὸ νὰ «κηρύσσωμεν Ἰησοῦ Χριστὸν καὶ τοῦτον ἐσταυρωμένον» (Ἃ' Κόρ. ἃ' 23). Κανεὶς δὲν εἶναι τόσο ἐπίκαιρος καὶ σύγχρονος ὅσο αὐτός, ποῦ μαρτυρεῖ καὶ διακηρύσσει τὴν αἰωνιότητα. Κανεὶς δὲν εἶναι τόσο ἀναγκαῖος ὅσο αὐτός, ποῦ προαναγγέλλει τὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Κανεὶς δὲν εἶναι τόσο σημαντικὸς ὅσο αὐτός, ποῦ συνοδεύει τὸ περὶ τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ Ὀρθόδοξο κήρυγμά του μὲ τὴν ἀπόδειξη τῆς ἁγίας ζωῆς καὶ τοῦ ὑγιοῦς φρονήματός του.

Ἢ πρόκληση τῆς αὐθεντικῆς ἱεροσύνης εἶναι ὃ εὐλογημένος μονόδρομός μας. Καλούμεθα ὅλοι μας  νὰ ἀντικαταστήσουμε τὴν εἰκόνα μας ὡς ἐπαγγελματιῶν μὲ τὴ ν ἀγγελικὴ πολιτεία μας. Ὃ λόγος μας δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ εἶναι «ἐν χάριτι ἁλάτι ἤρτυμενος» (Κόλ. δ' 6). Ἢ στάση μᾶς ἱεροπρεπής, μία, ποῦ «καὶ γέλως ὀδόντων καὶ βῆμα ποδὸς δείκνυσι περὶ τοῦ ἀνδρὸς» (Σόφ. Σείρ. ἰθ' 30). Τὸ ὅλο μας «πολίτευμα ἐν οὐρανοῖς ὑπάρχον» (Φίλ. γ' 20).

Ἢ ἀδιαφορία καὶ ἢ ἀδράνειά μας, ὅπως καὶ ἢ ἐγωκεντρικὴ ἀνασφάλειά μας, πρέπει νὰ δώσουν τὴ θέση τους στὸ πνεῦμα τῆς θυσίας. Οἱ ἅγιοι ἀπόστολοι ὄργωσαν πραγματικὰ τὴν οἰκουμένη. Ἐμεῖς καλούμεθα νὰ ὀργώσουμε, νὰ καλλιεργήσουμε, νὰ αὐξήσουμε εἰς Χριστόν, νὰ «νουθετοῦμε νύκτα καὶ ἥμερα ἕνα ἕκαστο» (Πράξ. κ' 31) ἐκ τοῦ ἐμπιστευθέντος ἠμὶν ποιμνίου. «Αἳ χῶραι λευκοὶ εἰσὶ πρὸς θερισμὸν ἤδη»(Ἴω.δ'35).

Ὃ λόγος μᾶς πρέπει νὰ εἶναι θεολογικὸς καὶ Χριστοκεντρικός, ἢ ζωή μας νὰ εἶναι, ὅπως λέγει ὃ ἅγιος Ἰωάννης ὃ Χρυσόστομος, καθαρότερη καὶ ἀπὸ τὶς ἀκτίνες τοῦ ἡλίου, ἢ πολιτεία μας νὰ ἀποτελεῖ «σημεῖον» τοῦ Θεοῦ, ἢ σχέση μᾶς μ τὴν ὕλη, τὴν καθημερινότητα, τὴν κοσμικὴ λογικὴ ὅση καὶ ἢ σχέση τῶν ἁγίων, ποῦ ἐπικαλούμεθα, τῶν ὕμνον, ποῦ ψάλλουμε, τῶν εὐχῶν, ποῦ διαβάζουμε, τοῦ Θεοῦ, ποῦ κηρύσσουμε καὶ πιστεύουμε.

Ὅλοι ἀνεξαιρέτως ποθοῦμε νὰ ἀξιωθοῦμε τῆς «ἠτοιμασμένης ἠμὶν Βασιλείας ἀπὸ καταβολῆς κόσμου» (Μάτθ. κὲ' 34) καὶ τῶν «ἐπηγγελμένων ἤμιν ἀγαθῶν». Ἢ χορεία τῶν ἁγίων περιλαμβάνει μάρτυρες, περιρρεόμενους μὲ τὰ ἅγια αἵματά τους, τεκμήρια της πρὸς τὸν Θεὸν ἀγάπης τους· ὁσίους κεκοσμημένους μὲ τὰ θαυμαστὰ κατορθώματα καὶ τοὺς ἀσκητικοὺς Ἵδρωτές τους, πειστήρια τοῦ ἀνυποχώρητου ζήλου καὶ τοῦ πνευματικοῦ φιλότιμού τους θεοφόρους Πατέρες λαμπρυσμένους ἀπὸ τὸ θεῖο λόγο καὶ τὸν φωτισμένο θεολογικὸ νοῦ τους. Στὴν κορυφὴ ὃ Κύριος ὡς «Ἀρνίον ἐσφαγμένον» ('Ἀποκ. ἐ' 12), περιβαλλόμενος ἀπὸ τὴν Παναγία Μητέρα Του, τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ τοὺς Ἅγιους Ἀποστόλους Του. Κάπου ἐκεῖ θὰ ψάχνουμε κι ἐμεῖς τὴ θέση μας. Τί σχέση ἄραγε ἔχουμε ἐμεῖς, μὲ αὐτὸν τὸν κόσμο; τί συγγένεια μὲ αὐτὸ τὸ φρόνημα; τί κοινωνία μὲ αὐτῶν τὴ ζωή; Αὐτὸ εἶναι τὸ ἐρώτημα, ποῦ περιμένει τὴν ἀπάντησή μας. Αὐτὴ δὲ ἢ ἀπάντηση περιγράφει τὴν στάση μας ἀπέναντί του Κυρίου καὶ τῆς Ἐκκλησίας Του. Καὶ αὐτὴ ἢ στάση προσδιορίζει τὸ μέλλον τοῦ καθενός μας σὲ αὐτὴν τὴν εὐλογημένη Μητρόπολη.

Εἶναι πράγματι μοναδικὴ ἢ ἀποστολή μας. Γι' αὐτὸ καὶ εἶναι ψηλὲς καὶ μεγάλες οἱ ἀπαιτήσεις μας. Δὲν βρισκόμαστε σὲ ἕναν δευτερεύοντα χῶρο. Μὲ πολλὴ χαρὰ καλούμαστε νὰ ἀνταποκριθοῦμε στὴ μεγαλύτερη γιὰ τὸν κόσμο καὶ τὸν ἄνθρωπο κλήση μας. Ἢ θέση μᾶς εἶναι ἐκεῖ, ποῦ κρίνονται καὶ δοκιμάζονται ὀϊ ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων, ἐκεῖ, ποῦ κατεβαίνει καὶ ἐμφανίζεται ὃ Θεός, ἐκεῖ ποῦ παίζονται οἱ τύχες αὐτοῦ του κόσμου· εἶναι τὸ ἐξομολογητήριο, στὸ Ἱερὸ θυσιαστήριο, στὴν προσευχή. Εἴμαστε μικροί, πολὺ μικροὶ γιὰ κάτι τέτοιο. Ἀλλὰ δὲν μᾶς καλεῖ ὃ Θεὸς νὰ γίνουμε αὐτό, ποῦ δὲν εἴμαστε οὔτε νὰ κάνουμε αὐτό, ποῦ δὲν μποροῦμε. Ἀπαιτεῖ, ὅμως, νὰ γίνουμε ἀπὸ ἀσυνεπεῖς ἀγωνιζόμενοι, ἀπὸ ράθυμοι κατὰ τὰ ἔργα δημιουργικοὶ κατὰ τὴν προαίρεση, ἀπὸ μικροὶ καὶ στενοὶ κατὰ τὴν καρδία ἁγνοὶ καὶ καθαροὶ κατὰ τὴ ζωή.

Αὐτό, ποῦ ἀπὸ τὸν καθένα μᾶς ζητάει ὃ Θεὸς εἶναι ἢ καλὴ προαίρεση καὶ ἢ συναίνεση στὸ προσκλητήριο, ποῦ μᾶς κάνει. Ἂν αὐτὰ ὑπάρχουν, τότε δὲν πτοούμαστε ἀπὸ τοὺς πειρασμούς, διότι «μείζων ὃ ἐν ἤμιν ἢ ὃ ἐν τῷ κοσμῶ» (Ἴω. δ' 4)· δὲν φοβούμαστε τὶς ἐλλείψεις, διότι «ἢ θεία χάρις τὰ ἀσθενῆ θεραπεύει καὶ τὰ ἐλλείποντα ἀναπληροί»· δὲν δειλιάζουμε μπροστὰ στὴν ἀνεπάρκειά μας, διότι «καὶ τὸ θέλειν καὶ τὸ ἐνεργεῖ ν ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐστὶν» (Φίλ. 6' 13).

Ἐμπρός, λοιπόν, «δεῦτε ἀριστήσατε» (Ἴω. κὰ' 12)· «πάντες ἀπολαύσατε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως· πάντες ἀπολαύσατε τοῦ πλούτου τῆς χρηστότητας»· ἂς εἰσέλθουμε ὅλοι στὸ δεῖπνο τῆς θείας προσφορᾶς.

«Τῷ δὲ Θεῶ ἠμῶν πρέπει πάσα τιμή, προσκύνησις, δόξα καὶ κράτος εἰς τοὺς αἰώνας. Ἀμήν».

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ 30-09-2005