Κυριακὴ Τελώνου καὶ Φαρισαίου (Ἀρχὴ Τριωδίου)

Γράφει  ὁ Ἀρχ. Ἰωήλ Κωνστάνταρος Ἱεροκήρυκας - Γενικός Ἀρχιερατικός Ἐπίτροπος Ἱερᾶς Μητροπόλεως Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καί Κονίτσης

Ὁ πρῶτος, ὁ Φαρισαῖος, «σταθεῖς πρὸς ἑαυτὸν» ἄρχισε νὰ «προσεύχεται». Ἀλλὰ φαίνεται πὼς ὁ τύπος αὐτὸς εἶχε παρεξηγήσει τὴν ἔννοια καὶ τὸν σκοπὸ τῆς προσευχῆς καὶ νόμιζε ὅτι προσευχὴ εἶναι νὰ ἀπαριθμεῖ κανεὶς τὰ δῆθεν κατορθώματά του μπροστὰ στὸ Θεὸ καὶ μπροστὰ στοὺς ἀνθρώπους, καμουφλάροντας τὸν ἐγωισμό του μὲ ἕνα ἀπαράδεκτο «εὐχαριστῶ». Καὶ νὰ’ τᾶν μόνο αὐτό; Ἡ πνευματική του διαστροφὴ εἶχε φθάσει σὲ τέτοιο κατάντημα, ὥστε μέτρο συγκρίσεως εἶχε τὸν ταλαίπωρο Τελώνη.

Θὰ πρέπει νὰ τονιστεῖ ὅτι ὁ Φαρισαῖος, ἀπαριθμώντας τὶς «ἀρετές του», δὲν ἔλεγε ψέματα. Πράγματι τὰ ὅσα ἔλεγε ἦταν ἀληθινά. Τί νὰ τὸ κάνει ὅμως; Ἡ ἀνθρωπαρέσκεια ποὺ ἔτρεφε μέσα στὴν ψυχή του καὶ κυρίως ἡ ὑπερηφάνεια ποὺ τοῦ καταρράκωνε τὴν ὕπαρξη, τὸν ἔκαναν ἀντιπαθητικὸ καὶ στοὺς ἀνθρώπους, ἀλλὰ ἀπαράδεκτο καὶ στὸν ἴδιο τὸν Θεό. Τελικῶς κατορθώνει νὰ διαμορφώσει ἀντὶ τῆς ἁγιότητας ποὺ θὰ ἤθελε, τὸν καταδικαστέο Φαρισαϊσμό. Ὄντως ὁ Κύριος βλέπουμε νὰ δικαιώνει ὄχι τὸν Φαρισαῖο ἀλλὰ τὸν ταπεινὸ....

Τελώνη.

Ὁ Τελώνης τώρα «μακρόθεν ἐστῶς» δὲν τολμοῦσε οὔτε ματιὰ νὰ ρίξει στὸν οὐρανό. Τόσο συναισθανόταν ὁ ἄνθρωπος τὴν ἁμαρτωλότητά του καὶ τὴν θλίψη ποὺ προξένησε μὲ τὴν διαγωγή του στὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, ὥστε «ἔτιπτεν εἰς τὸ στῆθος αὐτοῦ λέγων, ὁ Θεὸς ἰλάσθητι μοὶ τῷ ἁμαρτωλῶ».

Σίγουρα ὅσοι ἄνθρωποι κρίνουν κατ’ ὄψιν καὶ δὲν διαθέτουν τὸν καθαρὸ ὀφθαλμὸ τοῦ πνεύματος, δικαιώνουν τὸν πρῶτο, τὸν Φαρισαῖο. Οἱ τόσο καλές του πράξεις, ἡ καλὴ κοινωνική του θέση, ὁ καθωσπρεπισμός του, ὅλα αὐτὰ τὸν ἀνεβάζουν ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων. Νὰ ὅμως ποὺ ἡ κρίση τοῦ Θεοῦ εἶναι ἐντελῶς διαφορετική. Καὶ τοῦτο διότι ὁ Θεὸς δὲν στέκει στὰ ἐξωτερικά, ἀλλὰ βλέπει τὴν διάθεση τοῦ ἀνθρώπου. Καὶ αὐτὴ κατ’ἀρχὰς ἡ διάθεση, ἡ ὁποία εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς προσωπικῆς μας ἐλευθερίας, μετρᾶ ἐνώπιόν του Κυρίου μας.

Ἂν δοῦμε τὰ πράγματα βαθύτερα, θὰ διαπιστώσουμε ὅτι ὁ Φαρισαῖος τὸν πρῶτο λόγο τὸν ἔδινε στὸ τί θὰ ποῦν οἱ ἄνθρωποι γι’ αὐτόν, καὶ ὄχι τί ζητᾶ καὶ τί θὰ πεῖ ὁ Θεός. Καὶ ἀπὸ τὴν ἄποψη αὐτή, θὰ πρέπει νὰ παραδεχθοῦμε ὅτι, ἡ κάθε ἐποχὴ ἔχει τοὺς δικούς της Φαρισαίους ποὺ «παροργίζουν» τὴν ἀνοχὴ τοῦ Θεοῦ. Ἁπλῶς τότε ἡ κοινωνία θεωροῦσε καλοὺς ὅσους ἔδειχναν ὅτι θρησκεύουν, ἐνῶ τώρα ποὺ τὰ πράγματα τοῦ κόσμου φαίνονται διαφορετικά, οἱ σύγχρονοι Φαρισαῖοι μέσα στὴν ὑπερηφάνειά τους, κοιτάζουν νὰ προσαρμόσουν τὸν τρόπο ζωῆς τους, σὲ ὅ,τι ἐπιτάσσει ὁ μακράν του Θεοῦ κόσμος. Καὶ στὴ μία περίπτωση καὶ στὴν ἄλλη, τὸ μόνο βέβαιον εἶναι ἡ ἀπόρριψίς του ἐκ μέρους τοῦ Θεοῦ.

Ἀδελφοί μου. Τὸ Εὐαγγελικὸ μήνυμα εἶναι τόσο ξεκάθαρο.

Μακριὰ «ὡς ἀπὸ προσώπου πυρὸς» ἀπὸ τὴν καταραμένη ὑπερηφάνεια καὶ τὴν γλοιώδη ἀνθρωπαρέσκεια.

Μακριὰ ἀπ’ ὅτι μᾶς κάνει νὰ χάνουμε τὴν ἐπαφὴ μὲ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ τῶν ἀδελφῶν μας.

Ἂς διδαχθοῦμε ἀπὸ τὴν πονεμένη καὶ εἰλικρινῆ στάση τοῦ Τελώνου, καὶ ἂς παραδεχθοῦμε ταπεινὰ ἐνώπιόν του Θεοῦ τὴν ἀδυναμία μας καὶ τὴν ἀθλιότητά μας.

Ὁ λόγος τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ «κατέβη οὗτος δεδικαιωμένος εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ ἢ  ἐκεῖνος», ἂς μᾶς ἀνοίξει τοὺς ὀφθαλμοὺς τῆς καρδιᾶς ὥστε νὰ δοῦμε ξεκάθαρα ὅτι «πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται».

Τοῦτο εἶναι καὶ τὸ μεγάλο μήνυμα ποὺ εἶναι ἀνάγκη νὰ βιώσουμε.

Νὰ δώσει ὁ Ἅγιος Θεός.

Ἀμήν.