Το Δεκέμβριο τοῦ 1803, ὕστερα ἀπὸ πολυετεῖς καὶ αἱματηρὲς μάχες, τὸ ἡρωικὸ Σούλι ἔπεσε στὰ χέρια τοῦ Ἀλῆ πασᾶ. Ὅσοι δὲν ἄντεξαν, ἐξαντλημένοι ἀπὸ τὴν πείνα καὶ τὶς κακουχίες, παραδόθηκαν μὲ τὸν ὄρο νὰ ἀποσυρθοῦν μὲ τὰ ὄπλα τοὺς ἐλεύθεροι ἐκεῖ ὅπου θὰ ἐπιθυμοῦσαν. Τὴν ἴδια ἡμέρα, ὁ καλόγερος Σαμουήλ, ἀρνούμενος νὰ ἐγκαταλείψει τὸν τόπο, τοῦ ἔβαλε φωτιὰ καὶ ἀνατίναξε τὴν ἀποθήκη τροφίμων καὶ πολεμοφοδίων στὸ Κούγκι. Ὁ πασὰς θεωρώντας ἀπὸ τὸ γεγονὸς αὐτὸ ἀποδεσμευμένο τὸν ἑαυτό του ἀπὸ τοὺς ὅρους τῆς συνθήκης, διέταξε νὰ κυκλωθοῦν τὰ μέρη ἀπ’ ὅπου θὰ περνοῦσαν οἱ οἰκογένειες τῶν Σουλιωτῶν.
Ἡ πρώτη ὁμάδα ποὺ κατευθυνόταν πρὸς τὴν Πάργα ὑπὸ τὶς ὁδηγίες τοῦ Φώτη Τζαβέλα καὶ τοῦ Δήμου Δράκου, κάπου 2.000 ἄτομα, κατάφερε πολεμώντας σκληρὰ νὰ φθάσει στὸν προορισμό της. Ὅμως, οἱ ἑκατὸ καὶ πλέον οἰκογένειες ποὺ εἶχαν καταφύγει στὸ Ζάλογγο ἀντιμετώπισαν καὶ πάλι τὴ μανία τῶν Ἀλβανῶν. Ἕνα σῶμα 160 ἀνδρῶν ἀπὸ τὸν Κίτσο Μπότσαρη πέτυχε νὰ διασπάσει τὶς γραμμὲς τῶν πολιορκητῶν, οἱ ὑπόλοιποι ὅμως βρῆκαν τὸν θάνατο ἢ αἰχμαλωτίστηκαν.
Στὶς 18 Δεκεμβρίου τοῦ 1866, 57 γυναῖκες μὲ τὰ παιδιὰ τοὺς προτίμησαν νὰ....
γκρεμιστοῦν στὸ βάραθρο ἀπὸ τὸ ὑψηλότερο μέρος τοῦ Ζαλόγγου παρὰ νὰ χάσουν τὴν ἐλευθερία τους. Ὁ Χορὸς τοῦ Ζαλόγγου, παραμονὲς Χριστουγέννων τοῦ 1803, ἀποτελεῖ αἰώνιο σύμβολο γιὰ τὴ γυναίκα ποὺ προτίμησε τὸν θάνατο ἀπὸ τὴν ἀτίμωση καὶ τὴ δυστυχία, δίνοντας νέα ὤθηση στοὺς ἀγῶνες τῶν Ἑλλήνων γιὰ τὴν ἀποτίναξη τοῦ τουρκικοῦ ζυγοῦ. Οἱ εἰκόνες τῶν γυναικὼν μὲ τὰ βρέφη στὴν ἀγκαλιὰ καὶ οἱ ἡρωικὲς στιγμὲς τοὺς ἔχουν χαραχθεῖ ἀνεξίτηλα στὶς μνῆμες κάθε Ἕλληνα κι ἔχουν ἐμπνεύσει τὴ δημοτική μας ποίηση:
«Στὴ στεριὰ δὲ ζεῖ τὸ ψάρι / οὒτ’ ἀνθὸς στὴν ἀμμουδιὰ / κ’ οἱ Σουλιώτισσες δὲ ζοῦνε / μέσ’ τὴ μαύρη τὴ σκλαβιά».
Πρὸς τιμήν τους, στὸ σημεῖο ὅπου ἔπεσαν, ἀνεγέρθηκε μνημεῖο ὕστερα ἀπὸ Πανελλήνιο ἔρανο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου