Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία τοῦ π. Κωνσταντίνου Στρατηγοπούλου, στὰ πλαίσια τῆς ἑρμηνείας ποὺ ἔγινε στὸ κήρυγμα τῆς Κυριακῆς 27 Σεπτεμβρίου τοῦ 1998.
Τὸ ἠχητικὸ ἀπόσπασμα ἀπὸ τὴν ὁμιλία - σὲ mp3 ἐδῶ
Ἡ διήγηση ποὺ ἀκούσαμε ἀπὸ τὸ κατὰ Λουκᾶ Εὐαγγέλιο εἶναι πασίγνωστη, ἀλλὰ πολὺ ἐνδιαφέρον ἔχει νὰ διαπιστώσουμε τὸ τί συμβαίνει ἀνάμεσα στὴν ἀρχὴ καὶ στὸ τέλος τῆς συναντήσεως τοῦ Χριστοῦ μὲ τοὺς Ἀποστόλους. Τοὺς συναντάει σὲ μιὰ καθημερινότητα. Ψαρεύουν, πιάνουν ψάρια, δὲν πιάνουν ψάρια. Αὐτὴ ἡ σκληρὴ καθημερινότητα ἡ ὁποία στὸ τέλος ἐξελίσσεται στὴ μετάνοιά τους καὶ στὸ ὅτι γίνονται ἁλιεῖς ἀνθρώπων. Τί εἶναι αὐτὸ τὸ ὁποῖο χαράσσει αὐτὴ τὴν πορεία καὶ τί ἐσωτερικὲς διεργασίες γίνονται καὶ πῶς ὁ Χριστὸς χαράσσει τὸ δρόμο αὐτό; Εἶναι ὁλόκληρη ἡ περικοπὴ ποὺ μέσα ἀπὸ τὶς κρυμμένες πανέμορφες πτυχές της... μποροῦμε νὰ ἀνακαλύψουμε πολλὲς φορὲς τὸν ἑαυτό μας καὶ πολλὲς φορὲς νὰ γιατρέψουμε αὐτὸ τὸ ὁποῖο μᾶς κουράζει τόσο πολύ: τὴν καθημερινὴ σκληρὴ βιωτή μας καὶ τὴν καθημερινότητά μας. Νὰ δοῦμε τὶς μικρὲς πτυχὲς γιὰ νὰ τὸ καταλάβουμε καλύτερα.
Ἡ ἀρχὴ λοιπὸν εἶναι τὸ καθημερινό. Ἐργάζονται γιὰ νὰ πιάσουν ἢ νὰ μὴν πιάσουν ψάρια, ἡ ἀπογοήτευση ἢ ἡ χαρά. Καὶ ἔρχεται ὁ Χριστὸς στὸ πρῶτο βῆμα στὴν πρώτη προοπτική, νὰ κάνει μιὰ διπλῆ θεραπευτικὴ ποὺ στὸ κείμενο τῆς διηγήσεως ὑπάρχει, ἀλλὰ φαίνεται νὰ περνάει φευγαλέα ἀπὸ τὸ μάτι μας. Δὲν ξέρω ἂν προσέξατε αὐτὸ ποὺ εἶπε τὸ κείμενο. Λέει ὅτι τοὺς εἶπε: σταματῆστε γιὰ λίγο, ἀφῆστε γιὰ λίγο τὰ δίκτυα, σταματῆστε. Τοὺς πῆρε μαζί Του, τοὺς ἔβαλε μὲ ἄλλους ἀνθρώπους καὶ κάθισε καὶ τοὺς μιλοῦσε. Αὐτὸ εἶναι ἕνα καίριο σημεῖο, κλειδὶ γιὰ τὴν περαιτέρω ἐξέλιξη τῆς διηγήσεως. Χωρὶς αὐτὸ τὸ κλειδί, ὅλα τὰ ἄλλα εἶναι ἕνα θαῦμα ξεκρέμαστο καὶ ἕνας Χριστὸς ποὺ ἁρπάζει μερικοὺς ἀνθρώπους καὶ τοὺς πάει ὅπου θέλει. Τί κάνει λοιπόν; Σταματάει αὐτὴ τὴν ἀλληλοδιαδοχὴ τῶν γεγονότων τῆς καθημερινότητας ποὺ εἶναι: δουλεύω, κερδίζω, δὲν κερδίζω, χάνω, εἶμαι καλά, δὲν εἶμαι καλά. Σπάζει αὐτὸ τὸ πρᾶγμα καὶ λέει σταματῆστε. Αὐτὸ τὸ πρᾶγμα δὲν εἶναι ἐκεῖνο τὸ ὁποῖο ἁρμόζει στὸν ἄνθρωπο ἔτσι νὰ τὸ κάνει. Τοὺς ἐντάσσει ποῦ πρῶτα; Μέσα στὸν χῶρο τῆς κοινωνίας. Τοὺς βάζει μαζὶ μὲ τοὺς ἄλλους. Βλέπετε, μέσα στὴν σκληρὴ καθημερινὴ ἀγωνία τῆς δουλειᾶς καὶ τοῦ κέρδους χάνεις τὸν πλαϊνό, χάνεις στὰ πάντα. Ὁ Χριστὸς τοὺς βάζει ἐκεῖ. Καὶ ὄχι μόνο αὐτό, δὲν τοὺς βάζει ἐκεῖ σὲ μιὰ ἀφηρημένη κοινότητα (καθίστε ἐδῶ καὶ μὲ τὸ ποὺ θὰ εἶστε ὅλοι μαζί, θὰ γίνετε καλά...) Στρέφεται σὲ αὐτοὺς καὶ τοὺς ὁμιλεῖ.
Ἐδῶ εἶναι τὸ καίριο σημεῖο. Εἶναι μιὰ κοινότητα ἡ ὁποία βρίσκει τὸν ἑαυτό της καὶ βρίσκει τὸν Θεό. Ἐδῶ μπορεῖ αὐτὸ τὸ κείμενο νὰ δώσει ἀπαντήσεις πάρα πολλὲς γιὰ τὴν κοινοτικὴ ἰδεολογία ποὺ ἔχουμε ἐμεῖς σήμερα. Δὲν εἶναι ἁπλῶς τὸ ὅτι βρίσκονται μαζί. Βρίσκονται στραμμένοι στὸν Χριστό. Καὶ αὐτὸ ἦταν τὸ πρῶτο σημεῖο. Τοὺς ἀναπαύει ἐν κοινωνίᾳ μὲ τοὺς ἄλλους καὶ μαζί Του. Ἀπὸ ἐκεῖ μετὰ τοὺς ἐπαναφέρει στὴν καθημερινότητα.
Τοὺς ξαναβάζει νὰ ψαρέψουνε ψάρια. Δὲν τοὺς λέει, ἀφοῦ τὰ βαρεθήκατε παρατῆστε τα. Ἀλλὰ τοὺς βάζει τώρα, ἔχοντας πάνω τους αὐτὴ τὴ διπλῆ προοπτική: εἶναι μὲ τοὺς ἄλλους καὶ στρέφονται στὸν Χριστό. Καὶ τότε ἔρχονται τὰ ψάρια. Ἀλλὰ τὸ θαῦμα τώρα δὲν εἶναι τὸ καίριο. Καὶ ἂν δὲν ἔρθουν τὰ ψάρια καὶ ἂν ἔρθουν τὰ ψάρια, δὲν θὰ εἶναι πιὰ τὸ καίριο σημεῖο. Ἐξάλλου, στὴν ἀρχὴ καλὰ ποὺ δὲν ἦρθαν τὰ ψάρια. Γιατί ἂν ἐρχόντουσαν δὲν θὰ στρεφόντανε στὸν Χριστό, θὰ ἔλεγαν καλὰ εἴμαστε. Δὲν εἶναι πιὰ ἐκεῖ τὸ καίριο σημεῖο. Καὶ μπορεῖ νὰ ἔρθουν τὰ ψάρια. Καὶ θὰ ἔρθουν τὰ ψάρια.
Ξεφεύγει πιὰ τὸ θαῦμα νὰ εἶναι τὸ καίριο. Καὶ τὸ θαῦμα εἶναι ἡ δική τους ἀλλαγή, ποὺ μετὰ ἔρχεται ἡ μετάνοια τοῦ Πέτρου. Βλέπετε ἡ μετάνοια ἔχει μιὰ διεργασία μέσα της, ἔχει μιὰ πορεία. Μετὰ ἔρχεται ἡ μετάνοια, μέσα ἀπὸ αὐτὴ τὴ συνάντηση μὲ τὸν Χριστό, μὲ τοὺς ἀνθρώπους, μὲ τὸ σπάσιμο τῆς σκληρῆς καθημερινότητας. Καὶ πιὰ ὁ Χριστὸς τοὺς πάει καὶ παραπέρα, τοὺς βάζει στὴ θέση Του. Λέει θὰ γίνετε τώρα ἁλιεῖς ἀνθρώπων. Τοὺς πάει πιὸ πάνω ἀπὸ νὰ τοὺς βάλει σὲ μιὰ κοινωνία, ἀπὸ τὸ νὰ εἶναι στραμμένοι ὁ ἕνας τὸν ἄλλο καὶ ὁ ἄλλος στὸν Χριστὸ· τοὺς κάνει ἁλιεῖς, δηλαδὴ τοὺς κάνει πραγματικοὺς κοινωνικοὺς ἐργάτες, οἱ ὁποῖοι θὰ ἁρπάζουν τὶς κοινωνίες καὶ μέσα ἀπὸ τὴ δική τους αὐτὴ πορεία θὰ τὶς μεταστρέφουν καὶ θὰ τὶς ἀλλάζουν. Ἐδῶ δίνονται ἀπαντήσεις γιὰ τὰ κοινοτικὰ τὰ θέματα, γιὰ τὰ κοινωνικὰ τὰ θέματα, γιὰ τὸ θέμα τῆς ἐργασίας, τῆς δικῆς μας, τῆς σχέσης μας μὲ τὰ πράγματα ὁλόκληρα. Καὶ τὸ θαῦμα μένει πίσω καὶ ἐμεῖς πάντα περιμένουμε ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ ἀλλάξουν τὰ πράγματα, ἀλλὰ ἀπὸ ὅ,τι φαίνεται τὸ θαῦμα ἔχει ἄλλες προοπτικὲς καὶ ἄλλες διεργασίες.
Ἂς τὶς ἀκολουθήσουμε στὴ σκληρὴ καθημερινὴ βιωτή μας καὶ ἂς ἀνοίξουμε τὸ κλειδὶ ἀκριβῶς ἀπὸ τὴν καθημερινὴ βιωτή μας ἡ ὁποία μᾶς κουράζει. Καὶ ἀφοῦ χαραχθοῦμε μέσα ἀπὸ τὴν πορεία τοῦ Χριστοῦ (κοινωνία στροφῆς στὸν Χριστό, ἐπαναπροσδιορισμὸς τῆς καθημερινότητας), θὰ βρεθοῦμε στὴν πραγματικὴ μετάνοια καὶ θὰ βρεθοῦμε τότε καὶ ἐμεῖς – γιατί ὄχι; αὐτὸς εἶναι ὁ προορισμός μας – νὰ εἴμαστε μέσα σὲ αὐτὸν τὸν δρόμο τῆς ἁλιείας τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἦταν ὁ Χριστός. Καὶ ἂς μὴν φαινόμαστε Ἀπόστολοι καὶ ἂς μὴ φαινόμαστε κάτι ἰδιαίτερο. Αὐτὴ εἶναι ἡ προοπτική μας. Καὶ εὐχόμαστε αὐτὴ ἡ διήγηση νὰ χαράξει βαθιὲς τομὲς γιὰ νὰ ἀλλάξει καὶ νὰ ἐπαναπροσδιοριστεῖ ἡ καθημερινότητά μας.
Φιλολογικὴ ἐπιμέλεια κειμένου
Ἑλένη Κονδύλη
Ἡ ἀρχὴ λοιπὸν εἶναι τὸ καθημερινό. Ἐργάζονται γιὰ νὰ πιάσουν ἢ νὰ μὴν πιάσουν ψάρια, ἡ ἀπογοήτευση ἢ ἡ χαρά. Καὶ ἔρχεται ὁ Χριστὸς στὸ πρῶτο βῆμα στὴν πρώτη προοπτική, νὰ κάνει μιὰ διπλῆ θεραπευτικὴ ποὺ στὸ κείμενο τῆς διηγήσεως ὑπάρχει, ἀλλὰ φαίνεται νὰ περνάει φευγαλέα ἀπὸ τὸ μάτι μας. Δὲν ξέρω ἂν προσέξατε αὐτὸ ποὺ εἶπε τὸ κείμενο. Λέει ὅτι τοὺς εἶπε: σταματῆστε γιὰ λίγο, ἀφῆστε γιὰ λίγο τὰ δίκτυα, σταματῆστε. Τοὺς πῆρε μαζί Του, τοὺς ἔβαλε μὲ ἄλλους ἀνθρώπους καὶ κάθισε καὶ τοὺς μιλοῦσε. Αὐτὸ εἶναι ἕνα καίριο σημεῖο, κλειδὶ γιὰ τὴν περαιτέρω ἐξέλιξη τῆς διηγήσεως. Χωρὶς αὐτὸ τὸ κλειδί, ὅλα τὰ ἄλλα εἶναι ἕνα θαῦμα ξεκρέμαστο καὶ ἕνας Χριστὸς ποὺ ἁρπάζει μερικοὺς ἀνθρώπους καὶ τοὺς πάει ὅπου θέλει. Τί κάνει λοιπόν; Σταματάει αὐτὴ τὴν ἀλληλοδιαδοχὴ τῶν γεγονότων τῆς καθημερινότητας ποὺ εἶναι: δουλεύω, κερδίζω, δὲν κερδίζω, χάνω, εἶμαι καλά, δὲν εἶμαι καλά. Σπάζει αὐτὸ τὸ πρᾶγμα καὶ λέει σταματῆστε. Αὐτὸ τὸ πρᾶγμα δὲν εἶναι ἐκεῖνο τὸ ὁποῖο ἁρμόζει στὸν ἄνθρωπο ἔτσι νὰ τὸ κάνει. Τοὺς ἐντάσσει ποῦ πρῶτα; Μέσα στὸν χῶρο τῆς κοινωνίας. Τοὺς βάζει μαζὶ μὲ τοὺς ἄλλους. Βλέπετε, μέσα στὴν σκληρὴ καθημερινὴ ἀγωνία τῆς δουλειᾶς καὶ τοῦ κέρδους χάνεις τὸν πλαϊνό, χάνεις στὰ πάντα. Ὁ Χριστὸς τοὺς βάζει ἐκεῖ. Καὶ ὄχι μόνο αὐτό, δὲν τοὺς βάζει ἐκεῖ σὲ μιὰ ἀφηρημένη κοινότητα (καθίστε ἐδῶ καὶ μὲ τὸ ποὺ θὰ εἶστε ὅλοι μαζί, θὰ γίνετε καλά...) Στρέφεται σὲ αὐτοὺς καὶ τοὺς ὁμιλεῖ.
Ἐδῶ εἶναι τὸ καίριο σημεῖο. Εἶναι μιὰ κοινότητα ἡ ὁποία βρίσκει τὸν ἑαυτό της καὶ βρίσκει τὸν Θεό. Ἐδῶ μπορεῖ αὐτὸ τὸ κείμενο νὰ δώσει ἀπαντήσεις πάρα πολλὲς γιὰ τὴν κοινοτικὴ ἰδεολογία ποὺ ἔχουμε ἐμεῖς σήμερα. Δὲν εἶναι ἁπλῶς τὸ ὅτι βρίσκονται μαζί. Βρίσκονται στραμμένοι στὸν Χριστό. Καὶ αὐτὸ ἦταν τὸ πρῶτο σημεῖο. Τοὺς ἀναπαύει ἐν κοινωνίᾳ μὲ τοὺς ἄλλους καὶ μαζί Του. Ἀπὸ ἐκεῖ μετὰ τοὺς ἐπαναφέρει στὴν καθημερινότητα.
Τοὺς ξαναβάζει νὰ ψαρέψουνε ψάρια. Δὲν τοὺς λέει, ἀφοῦ τὰ βαρεθήκατε παρατῆστε τα. Ἀλλὰ τοὺς βάζει τώρα, ἔχοντας πάνω τους αὐτὴ τὴ διπλῆ προοπτική: εἶναι μὲ τοὺς ἄλλους καὶ στρέφονται στὸν Χριστό. Καὶ τότε ἔρχονται τὰ ψάρια. Ἀλλὰ τὸ θαῦμα τώρα δὲν εἶναι τὸ καίριο. Καὶ ἂν δὲν ἔρθουν τὰ ψάρια καὶ ἂν ἔρθουν τὰ ψάρια, δὲν θὰ εἶναι πιὰ τὸ καίριο σημεῖο. Ἐξάλλου, στὴν ἀρχὴ καλὰ ποὺ δὲν ἦρθαν τὰ ψάρια. Γιατί ἂν ἐρχόντουσαν δὲν θὰ στρεφόντανε στὸν Χριστό, θὰ ἔλεγαν καλὰ εἴμαστε. Δὲν εἶναι πιὰ ἐκεῖ τὸ καίριο σημεῖο. Καὶ μπορεῖ νὰ ἔρθουν τὰ ψάρια. Καὶ θὰ ἔρθουν τὰ ψάρια.
Ξεφεύγει πιὰ τὸ θαῦμα νὰ εἶναι τὸ καίριο. Καὶ τὸ θαῦμα εἶναι ἡ δική τους ἀλλαγή, ποὺ μετὰ ἔρχεται ἡ μετάνοια τοῦ Πέτρου. Βλέπετε ἡ μετάνοια ἔχει μιὰ διεργασία μέσα της, ἔχει μιὰ πορεία. Μετὰ ἔρχεται ἡ μετάνοια, μέσα ἀπὸ αὐτὴ τὴ συνάντηση μὲ τὸν Χριστό, μὲ τοὺς ἀνθρώπους, μὲ τὸ σπάσιμο τῆς σκληρῆς καθημερινότητας. Καὶ πιὰ ὁ Χριστὸς τοὺς πάει καὶ παραπέρα, τοὺς βάζει στὴ θέση Του. Λέει θὰ γίνετε τώρα ἁλιεῖς ἀνθρώπων. Τοὺς πάει πιὸ πάνω ἀπὸ νὰ τοὺς βάλει σὲ μιὰ κοινωνία, ἀπὸ τὸ νὰ εἶναι στραμμένοι ὁ ἕνας τὸν ἄλλο καὶ ὁ ἄλλος στὸν Χριστὸ· τοὺς κάνει ἁλιεῖς, δηλαδὴ τοὺς κάνει πραγματικοὺς κοινωνικοὺς ἐργάτες, οἱ ὁποῖοι θὰ ἁρπάζουν τὶς κοινωνίες καὶ μέσα ἀπὸ τὴ δική τους αὐτὴ πορεία θὰ τὶς μεταστρέφουν καὶ θὰ τὶς ἀλλάζουν. Ἐδῶ δίνονται ἀπαντήσεις γιὰ τὰ κοινοτικὰ τὰ θέματα, γιὰ τὰ κοινωνικὰ τὰ θέματα, γιὰ τὸ θέμα τῆς ἐργασίας, τῆς δικῆς μας, τῆς σχέσης μας μὲ τὰ πράγματα ὁλόκληρα. Καὶ τὸ θαῦμα μένει πίσω καὶ ἐμεῖς πάντα περιμένουμε ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ ἀλλάξουν τὰ πράγματα, ἀλλὰ ἀπὸ ὅ,τι φαίνεται τὸ θαῦμα ἔχει ἄλλες προοπτικὲς καὶ ἄλλες διεργασίες.
Ἂς τὶς ἀκολουθήσουμε στὴ σκληρὴ καθημερινὴ βιωτή μας καὶ ἂς ἀνοίξουμε τὸ κλειδὶ ἀκριβῶς ἀπὸ τὴν καθημερινὴ βιωτή μας ἡ ὁποία μᾶς κουράζει. Καὶ ἀφοῦ χαραχθοῦμε μέσα ἀπὸ τὴν πορεία τοῦ Χριστοῦ (κοινωνία στροφῆς στὸν Χριστό, ἐπαναπροσδιορισμὸς τῆς καθημερινότητας), θὰ βρεθοῦμε στὴν πραγματικὴ μετάνοια καὶ θὰ βρεθοῦμε τότε καὶ ἐμεῖς – γιατί ὄχι; αὐτὸς εἶναι ὁ προορισμός μας – νὰ εἴμαστε μέσα σὲ αὐτὸν τὸν δρόμο τῆς ἁλιείας τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἦταν ὁ Χριστός. Καὶ ἂς μὴν φαινόμαστε Ἀπόστολοι καὶ ἂς μὴ φαινόμαστε κάτι ἰδιαίτερο. Αὐτὴ εἶναι ἡ προοπτική μας. Καὶ εὐχόμαστε αὐτὴ ἡ διήγηση νὰ χαράξει βαθιὲς τομὲς γιὰ νὰ ἀλλάξει καὶ νὰ ἐπαναπροσδιοριστεῖ ἡ καθημερινότητά μας.
Φιλολογικὴ ἐπιμέλεια κειμένου
Ἑλένη Κονδύλη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου