28 Φεβ 2011

Τὸ μυστήριο τῆς ἱερᾶς ἐξομολογήσεως


 Τί εἶναι ἡ Ἐξομολόγηση;
Ἡ Ἐξομολόγηση εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ βασικὰ μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας. Μᾶς δίνει τὴ δυνατότητα νὰ «συμφιλιωθοῦμε» μὲ τὸν Θεό, νὰ ἐξετάσουμε τὴν πίστη καὶ τὴ ζωή μας καὶ νὰ ἐξασφαλίσουμε πνευματικὴ ὑγεία. Εἶναι πράξη μετανοίας. Καὶ μετάνοια σημαίνει ἀλλαγὴ τοῦ ἑαυτοῦ μας, στροφή, μεταμόρφωση. Ὅταν ἁμαρτάνουμε ἀπομακρυνόμαστε ἀπὸ τὸν Θεό. Ὅταν ὅμως μετανοοῦμε, ὁμολογοῦμε τὶς ἁμαρτίες μας καὶ ζητᾶμε συγχώρεση, ἐπιστρέφουμε σ' Αὐτόν.

Ἡ Ἐξομολόγηση μᾶς ἀπαλλάσσει ἀπὸ τὸ βάρος τῆς ἁμαρτίας. Ἐπιπλέον μᾶς δίνει τὴν εὐκαιρία νὰ συζητήσουμε τοὺς βαθύτερους προβληματισμούς μας, νὰ δεχτοῦμε συμβουλὲς καί...
 νὰ ἐνισχυθοῦμε πνευματικά.

Πῶς καθιερώθηκε;Μήπως πρόκειται γιὰ πρόσφατη ἐπινόηση τῶν κληρικῶν;

Τὸ μυστήριο καθιερώθηκε ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Χριστό. Αὐτὸς ἔδωσε στοὺς Ἀποστόλους τὴν ἐξουσία νὰ συγχωροῦν ἁμαρτίες (Ἰω. 20,23). Στὴ συνέχεια οἱ Ἀπόστολοι μετέδωσαν τὸ χάρισμα αὐτὸ στοὺς ἐπισκόπους καὶ τοὺς πρεσβυτέρους τῆς Ἐκκλησίας. Ἔτσι, μέσω τῆς κανονικῆς χειροτονίας διαιωνίζεται.

Εἶναι ἀπαραίτητη ἡ Ἐξομολόγηση γιὰ ὅλους;
Μόνο ἕνας ἀναμάρτητος δὲ χρειάζεται Ἐξομολόγηση. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος γράφει ὅτι ὅποιος θεωρεῖ τὸν ἑαυτὸ τοῦ ἀναμάρτητο βρίσκεται σὲ πλάνη καὶ μακριὰ ἀπὸ τὴν ἀλήθεια (Ἃ' Ἰω. 1, 8 ). Ἀλλὰ καὶ ὁ μόνος ἀναμάρτητος, ὁ Χριστός, δέχτηκε τὸ βάπτισμα τῆς μετανοίας ἀπὸ τὸν Πρόδρομο καὶ ἔδειξε τὴν ἀναγκαιότητα τοῦ μυστηρίου. Γι' αὐτὸ ἡ Ἐξομολόγηση ἀποτελεῖ ἀναπόσπαστο στοιχεῖο τῆς....

 ὀρθόδοξης χριστιανικῆς ζωῆς.

Ποιὸς μπορεῖ νὰ ἐξομολογεῖ;
Ὅπως προαναφέραμε, ἡ Ἐξομολόγηση γίνεται σὲ ἕναν πνευματικό. Δηλαδὴ σὲ ἱερέα ὁ ὁποῖος ἔχει ἐπιλεγεῖ εἰδικὰ γι' αὐτὸ τὸ ἔργο. Χρειάζεται βέβαια νὰ ἐπικοινωνήσουμε μαζί του γιὰ νὰ μᾶς ὁρίσει τὸν χρόνο καὶ τὸν τόπο, ἐκτὸς καὶ ἂν ἐξομολογεῖ σὲ καθορισμένες τακτικὲς ἡμέρες καὶ ὧρες, ὅποτε δὲν εἶναι ἀπαραίτητη ἡ προηγούμενη συνεννόηση.

Καὶ ὁ πνευματικὸς ἔχει ἁμαρτίες!

Ὁ πνευματικὸς δὲ συγχωρεῖ τὶς ἁμαρτίες μας μὲ τὴ δική του ἁγιότητα ἢ δύναμη, ἀλλὰ μὲ τὴ χάρη ποῦ τοῦ δόθηκε ἀπὸ τὸν Θεό· αὐτὸς μεσολαβεῖ μόνο. ΤΙς δικές του ἁμαρτίες φροντίζει νὰ τὶς ἐξομολογεῖται καὶ αὐτὸς σὲ κάποιον ἄλλον πνευματικό.

ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ

Ποῦ γίνεται ἡ Ἐξομολόγηση;
Συνήθως ἡ Ἐξομολόγηση γίνεται στὸ ναό. Μπορεῖ ὅμως νὰ γίνει καὶ σὲ κάποιο παρεκκλήσι ἢ ἄλλον χῶρο.

Πῶς γίνεται;
Καθόμαστε ἀντικρίζοντας τὶς εἰκόνες καὶ μὲ τὴν προτροπὴ τοῦ πνευματικοῦ ἐξομολογούμαστε τὶς ἁμαρτίες μας. Μποροῦμε ἐπίσης νὰ συμβουλευτοῦμε τὸν πνευματικὸ γιὰ κάποιο θέμα ποῦ μᾶς ἀπασχολεῖ. Ὅταν ὁλοκληρώσουμε τὴν ἐξομολόγηση γονατίζουμε καὶ ὁ πνευματικὸς βάζοντας τὸ πετραχήλι (σύμβολο τῆς ἱερατικῆς λειτουργίας τοῦ) πάνω στὸ κεφάλι μᾶς ζητᾶ ἀπὸ τὸν Θεὸ τὴν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν μας. Φεύγοντας ἀσπαζόμαστε τὸ πετραχήλι καὶ τὸ χέρι τοῦ πνευματικοῦ.

Τί πρέπει νὰ πῶ στὴν Ἐξομολόγηση;
Στὴν Ἐξομολόγηση ἐξετάζουμε τὰ αἰσθήματα, τὶς σκέψεις, τὰ λόγια, τὶς πράξεις, τὴ συμπεριφορά, τὶς συνήθειες, τὶς ἀξίες, τὶς προτεραιότητες, τοὺς στόχους, τὴν κατεύθυνση καὶ τὸν τρόπο τῆς ζωῆς μας. Δὲν περιοριζόμαστε στὴν προσωπική μας πνευματικὴ ζωή, ἀλλὰ συνεξετάζουμε τὶς οἰκογενειακὲς σχέσεις, τὶς κοινωνικὲς σχέσεις, τὴν ἐργασία, ἀκόμα καὶ τὴ διασκέδασή μας. Καὶ αὐτὸ ἐπειδὴ ὅλη μας ἡ ζωὴ πρέπει νὰ φωτιστεῖ ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Ὄχι γιὰ νὰ καταδικάσουμε τὸν ἑαυτό μας, ἀλλὰ γιὰ νὰ ἐξασφαλίσουμε τὴν πορεία μας πρὸς τὸν Χριστό. Μποροῦμε λοιπὸν νὰ θέσουμε στὴν κρίση τοῦ πνευματικοῦ ζητήματα ποὺ μᾶς ἀπασχολοῦν, ὥστε νὰ πάρουμε ἀποφάσεις καὶ νὰ κάνουμε ἐπιλογὲς ποῦ μᾶς προάγουν πνευματικὰ ἀποφεύγοντας ταυτόχρονα ἄλλες ποὺ μποροῦν νὰ ζημιώσουν τὴν ψυχή μας.

Δὲ σκότωσα, οὔτε ἔκλεψα... τί νὰ ἐξομολογηθῶ;
Ὅταν ἔχουμε τέτοια ἀπορία, ἀποκαλύπτουμε ὅτι δὲ γνωρίζουμε τὴ διδασκαλία τοῦ Χρίστου. Ἐπειδὴ ὁ Χριστὸς μᾶς διδάσκει ὅτι καὶ οἳ ἁμαρτωλοὶ λογισμοὶ ἀκόμα μᾶς ἀπομακρύνουν ἀπὸ τὸν Θεό. Ἐπίσης, ἁμαρτάνουμε ὄχι μόνο ὅταν πράττουμε κάτι κακό, ἄλλα καὶ ὅταν δὲν ἐφαρμόζουμε τὸ καλό. Ἄραγε ποιὸς μπορεῖ νὰ ἰσχυριστεῖ ὅτι ἐκπληρώνει πραγματικὰ τὴν ἐντολὴ τῆς ἀγάπης καὶ μάλιστα πρὸς τοὺς ἐχθρούς του;

Ὑπάρχει ἕνας εὔκολος τρόπος ἐξέτασης τοῦ ἑαυτοῦ μου σύμφωνα μὲ τὸ νόμο τοῦ Θεοῦ;
Ὑπάρχουν οἱ Δέκα Ἐντολὲς καὶ ἡ ἑρμηνεία τοὺς κάτω ἀπὸ τὸ πρίσμα τῆς Καινῆς Διαθήκης. Τὸ τελειότερο ὅμως καὶ ἀκριβέστερο κριτήριο εἶναι ἡ ἐντολὴ τῆς ἀγάπης πρὸς τὸν Θεὸ καὶ πρὸς τὸν συνάνθρωπο. Σύμφωνα μὲ τὰ λόγια του Χριστοῦ, σ' αὐτὴ τὴν ἐντολὴ περιέχονται ὅλες οἳ ἄλλες ἐντολὲς (βλ. Μάτθ. 22,40). Δὲ μποροῦμε, γιὰ παράδειγμα, νὰ ἀγαπᾶμε τὸν Θεὸ καὶ νὰ παραβαίνουμε τὶς ἐντολές Του. Οὔτε γίνεται νὰ ἀγαπᾶμε τοὺς ἀνθρώπους καὶ ταυτόχρονα νὰ διαπράττουμε ἀδικίες σὲ βάρος τους. Μάλιστα ἡ γνησιότητα τῆς ἀγάπης πρὸς τὸν Θεὸ ἀποκαλύπτεται ἀπὸ τὴν ἀγάπη πρὸς τὸν συνάνθρωπο (Ἃ' Ἰω. 4,20). Ἔτσι, ὅταν ἀδιαφοροῦμε γιὰ τοὺς ἄλλους ἢ τοὺς κακομεταχειριζόμαστε, δείχνουμε ὅτι δὲν ἔχουμε ἀγάπη πρὸς τὸν Θεό. Περιφρονοῦμε τὴν ἐντολή Του γιὰ τὴν ἀγάπη πρὸς τὸν συνάνθρωπο καὶ δὲ σεβόμαστε τὰ δημιουργήματά Του.

Μοῦ φαίνεται δύσκολο νὰ μιλήσω γιὰ τόσο προσωπικὰ Θέματα. Αἰσθάνομαι ντροπή. Τί θὰ σκεφτεῖ ὁ πνευματικός;
Πρέπει νὰ βλέπουμε τὸ ἐξομολογητήριο σὰν ἰατρεῖο καὶ τὸν πνευματικὸ σὰν γιατρό. Γιὰ ἐμᾶς ἡ Ἐξομολόγηση εἶναι θέμα ψυχικῆς -συχνὰ καὶ σωματικῆς- ὑγείας. Γιὰ τὸν πνευματικὸ πάλι εἶναι κάτι τὸ συνηθισμένο. Δὲν πρόκειται νὰ σοκαριστεῖ ἀπὸ τὶς δικές μας ἁμαρτίες. Σίγουρα ἔχει ἀκούσει χειρότερες. Ἐξάλλου, δὲν εἶναι περίεργο ἡ ντροπή, ποῦ μᾶς λείπει τὴν ὥρα τῆς ἁμαρτίας, νὰ μᾶς κυριεύει τὴν ὥρα τῆς μετανοίας;

Φοβᾶμαι μήπως ὁ πνευματικὸς φανερώσει τὶς ἁμαρτίες μου.
Ὁ πνευματικὸς ἔχει ἱερὸ καθῆκον νὰ τηρεῖ τὸ ἀπόρρητό της Ἐξομολογήσεως, τὸ ὁποῖο μάλιστα ἀναγνωρίζεται καὶ ἀπὸ τὸν νόμο. Σὲ περίπτωση παράβασης αὐτοῦ του καθήκοντος ἐλέγχεται ἀπὸ τὸν Ἐπίσκοπό του καὶ τὴν Ἐκκλησιαστικὴ Δικαιοσύνη. Ὅπως ἀναφέραμε πρωτύτερα, τὸν πνευματικὸ θὰ πρέπει νὰ τὸν ἀντιμετωπίζουμε ὡς θεραπευτή. Ἔτσι χρειάζεται νὰ τὸν περιβάλλουμε καὶ μὲ ἀνάλογη ἐμπιστοσύνη. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸν ἐπιλέγουμε ἐλεύθερα καὶ μὲ δική μας εὐθύνη τὸν πνευματικό, ὥστε νὰ εἶναι πρόσωπο μὲ πίστη καὶ ἀρετὴ καὶ νὰ ἔχει τὴν καλὴ μαρτυρία τῶν πιστῶν. Μάλιστα ἡ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μᾶς συνιστᾶ τὴν τακτικὴ ἐξομολόγηση στὸν ἴδιο πνευματικὸ καὶ τὴν ἀποφυγὴ τῆς ἐναλλαγῆς του. Ἐξάλλου, ἔχει διαπιστωθεῖ ὅτι συνήθως ἐμεῖς οἳ ἴδιοι γινόμαστε αἰτία κοινοποίησης τῆς προσωπικῆς μας ζωῆς, ὅταν τὴν ἐμπιστευόμαστε σὲ ἀκατάλληλα πρόσωπα, τὰ ὁποῖα δὲν ἔχουν καν τὴν ἰδιότητα τοῦ πνευματικοῦ.

Πῶς πρέπει νὰ λέγονται οἱ ἁμαρτίες στὸν πνευματικό;
Ἀρκεῖ μία ἁπλή, σαφὴς καὶ σύντομη ἀναφορά. Δὲ χρειάζονται οὔτε λεπτομέρειες (ἰδιαίτερα γιὰ τὰ σαρκικὰ θέματα), οὔτε μακροσκελεῖς εἰσαγωγὲς ἢ δικαιολογίες. Ἂν εἶναι ἀπαραίτητο, θὰ ζητήσει ὁ πνευματικὸς περισσότερες πληροφορίες. Αὐτὸ ποὺ σίγουρα χρειάζεται εἶναι ταπείνωση καὶ συναίσθηση τῶν ἁμαρτιῶν μας.

Τί μπορεῖ νὰ μοῦ πεῖ ὁ πνευματικός;
Νὰ ἐξηγήσει τὴ σπουδαιότητα μίας ἁμαρτίας. Νὰ συμβουλεύσει γιὰ τὴν ἀποφυγή της. Νὰ δώσει ἀπάντηση σὲ κάποιο ἐρώτημα ποὺ τοῦ θέσαμε.

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ

Μετὰ τὴν εὐχὴ τοῦ πνευματικοῦ ἔχουν συγχωρεθεῖ ὅλες οἱ ἁμαρτίες μου; Μήπως κάποιες θὰ πρέπει νὰ τὶς ἐξομολογηθῶ πάλι;
Ἡ εὐχὴ τοῦ πνευματικοῦ δίνει τὴν ἄφεση ὅλων τῶν ἁμαρτιῶν ποῦ ἕξαγορευσαμε. Συνεπῶς τυχὸν ἀμφιβολία μας γιὰ τὸ θέμα αὐτὸ δείχνει ἔλλειψη πίστης στὸ μυστήριο καὶ στὴ δύναμη τοῦ Θεοῦ. Ἂν πάλι δὲν ἀναφέραμε κάτι βασικὸ σὲ σχέση μὲ κάποια ἁμαρτία, χρειάζεται τὴν ἑπόμενη φορᾶ νὰ τὸ διευκρινίσουμε.

Ἂν ξεχάσω κάποια ἁμαρτία; Ἂν κρύψω κάποια ἀπὸ ντροπή;
Ἂν ξεχάσαμε κάτι καὶ ἐφόσον δὲν εἶναι σοβαρό, μποροῦμε νὰ τὸ ἀναφέρουμε στὴν ἑπόμενη ἐξομολόγηση. Ἂν ὅμως παραλείψαμε κάποια ἁμαρτία ἐσκεμμένα, τότε δὲν πρέπει νὰ θεωροῦμε ὅτι μᾶς δόθηκε ἄφεση καὶ δὲν πρέπει νὰ κοινωνήσουμε, ἀκόμη καὶ ἂν πήραμε τὴν ἄδεια τοῦ πνευματικοῦ.

Εἶναι ἀπαραίτητη ἡ Θεία Κοινωνία μετὰ τὴν Ἐξομολόγηση;
Ἡ μετάνοια δὲν περιορίζεται στὸ μυστήριο τῆς Ἐξομολογήσεως. Ἡ «συμφιλίωση» καὶ ἡ ἑνωσή μας μὲ τὸν Θεὸ δὲν ὁλοκληρώνεται χωρὶς τὴ Θεία Κοινωνία. Αὔτη εἶναι ἢ μυστηριακὴ ἕνωση μὲ τὸν Θεάνθρωπο Χριστό. Τὸ ἀποκορύφωμα τῶν μυστηρίων. Ἡ Ἐξομολόγηση μᾶς προετοιμάζει γιὰ τὴ Θεία Κοινωνία.

Μπορῶ νὰ κοινωνήσω λοιπὸν ἀφοῦ ἐξομολογήθηκα;
Μετὰ τὴν ἐξομολόγηση θὰ πρέπει νὰ ζητήσουμε ἀπὸ τὸν πνευματικὸ τὴν ἄδεια νὰ μεταλάβουμε. Αὐτὸς θὰ ὁρίσει τὸν χρόνο, τὴ συχνότητα καὶ τὸν τρόπο τῆς προετοιμασίας μᾶς (νηστεία, προσευχή, συγχώρεση - συμφιλίωση μὲ τοὺς ἄλλους).

Ὅμως, τί νόημα ἔχει νὰ ἐξομολογοῦμαι τακτικά, ὅταν γνωρίζω ὅτι θὰ ἐπαναλάβω τὶς ἴδιες ἁμαρτίες;
Ὅπως κάποιος ποῦ πάσχει ἀπὸ χρόνια ἀσθένεια δὲν παύει νὰ προσπαθεῖ γιὰ τὴν ἀπαλλαγή του, ἔτσι καὶ ἐκεῖνος ποῦ ἐπιθυμεῖ πραγματικὰ τὴν πνευματικὴ ὑγεία φροντίζει ἀδιάκοπα νὰ τὴν ἀποκτήσει. Αὐτὸς εἶναι ὁ πνευματικὸς ἀγώνας τοῦ ἀνθρώπου· ἡ διὰ βίου μετάνοια. Τὸ μυστήριο τῆς Ἐξομολόγησης ἐξασφαλίζει ὅτι καμμιὰ ἁμαρτία δὲ μπορεῖ νὰ μᾶς ἀπομακρύνει ἀπὸ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Μόνο ἡ ἔλλειψη μετανοίας μπορεῖ νὰ μᾶς καταδικάσει στὴν αἰώνια στέρησή Του.

http://lock-heart.blogspot.com/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΚΑΝΤΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ ΜΑΣ.