Μόνον συσσίτια;

Γράφει ὁ πατήρ Ἰωὴλ Κωνστάνταρος

Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς τῶν Μυροφόρων (Πράξ. στ' 1-7)

Ποῖο εἶναι τὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας; Γιατί ὑπάρχει ἡ Ἐκκλησία; Στὰ ἐρωτήματα αὐτὰ πολλὲς ἀπαντήσεις δίδουν οἱ ἄνθρωποι. Ὅμως, στὸ Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα ἀκοῦμε θεοπνεύστως ποῖο εἶναι τὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας.

Ἀφορμὴ γιὰ τὸ ὅλον θέμα ἔδωσε ἡ ἀκριβοδίκαιη διανομὴ τῶν τροφίμων στὰ κοινὰ συσσίτια. Εἶχαν δημιουργηθεῖ παράπονα κατὰ τὴν Ἀποστολικὴ ἐποχή. Μπροστὰ σὲ αὐτὸ τὸ πρακτικὸ πρόβλημα, τί θὰ ἔκαμαν οἱ Ἀπόστολοι; Θὰ ἐμοίραζαν οἱ ἴδιοι τὰ τρόφιμα ἢ θὰ συνέχιζαν ἀπερίσπαστοι τὴν ἐντολὴ τοῦ Χριστοῦ, “Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη”;

Φυσικὰ ἔκαναν ἐκεῖνο ποὺ ἔπρεπε νὰ κάνουν. “Οὐκ ἀρεστὸν ἐστίν ἠμᾶς καταλείψαντας τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ διακονεῖν τραπέζαις”. Γι' αὐτό, ἀδελφοί, ἐκλέξατε ἂνδρες “πλήρεις Πνεύματος Ἁγίου καὶ σοφίας” καὶ αὐτοὶ ἂς ἀναλάβουν τὴν τακτοποίηση τοῦ οἰκονομικοῦ καὶ πρακτικοῦ αὐτοῦ ζητήματος. Ἐμεῖς δὲ “τῇ προσευχῇ καὶ τῇ διακονία τοῦ λόγου προσκαρτερήσομεν”. Ἔτσι, τὸ ζήτημα διὰ τὴν Ἐκκλησία λύθηκε αὐθεντικῶς καὶ διὰ παντός.

Ἐὰν οἱ διάδοχοι τῶν Ἀποστόλων, ἕως τοῦ τέλους τῶν αἰώνων δώσουν τὸν πρῶτο λόγο στὰ πρακτικὰ θέματα καὶ στὰ συσσίτια, οἱ ἴδιοι θὰ θέσουν τὸν ἑαυτὸν τους ἐκτός τῆς ὑψηλῆς τους ἀποστολῆς. Ἀλλὰ ἐκεῖνο ποὺ ἐπίσης προξενεῖ ἐντύπωση εἶναι ὅτι γιὰ τὴν ὑπηρεσία...

αὐτή, οἱ Ἀπόστολοι ζήτησαν ὄχι ἁπλῶς νὰ ἐκλέξουν οἱ πιστοὶ συνεργάτες, ἀλλὰ ἐκεῖνοι ποὺ θὰ ἀναλάμβαναν τὸ διακόνημα νὰ εἶναι “ἂνδρες πλήρεις Πνεύματος Ἁγίου καὶ σοφίας”.

Δυστυχῶς, σὲ κάθε ἐποχὴ βλέπουμε στὰ δύο αὐτὰ σημεῖα νὰ παρατηροῦνται παρασπονδίες ποὺ φέρουν ἀρνητικὰ τὰ ἀποτελέσματα.

Βλέπουμε πρῶτον, ποιμένες νὰ λησμονοῦν τὸ κύριο ἔργο τους καὶ νὰ ἀπορροφῶνται σὲ ζητήματα ποὺ πολὺ ἄνετα καὶ μὲ κρυστάλλινη διαφάνεια θὰ μποροῦσαν νὰ διευθετήσουν πιστοὶ χριστιανοί. Διότι εἶναι πράγματι πολὺ ἄσχημο οἱ ἄμβωνες νὰ παραμένουν βουβοί, τὸ κηρυκτικὸ καὶ κατηχητικὸ ἔργο νὰ ὑπολειτουργεῖ ἐὰν δὲν ἔχει τελείως ἐκλείψει, ἡ λειτουργικὴ ζωὴ νὰ ὑποβιβάζεται σὲ σημεῖο ἐπικίνδυνο καὶ τὸ κέντρο βάρους νὰ ρίχνεται μόνο στὸ “πνευματικὸ κέντρο” τῆς ἐνορίας ἢ σὲ ὅ,τι ἄλλο σχετικὸ ἔχει νὰ κάνει μὲ κάθε εἴδους “συσσίτια”.

Φθάσαμε μάλιστα σὲ τέτοιο σημεῖο ὥστε ἀπὸ κάποιους ὑπευθύνους νὰ θεωρεῖται ἐπιτυχημένος ποιμένας καὶ ἀνθοῦσα ἐνορία, μόνο ὅταν γίνεται “ἔργο ποὺ φαίνεται” κατὰ τὸ κοινῶς λεγόμενον. Ἀλλὰ φαίνεται τί; Ἐὰν κανεὶς μπορεῖ νὰ διακρίνει κάτω ἀπὸ τὰ φαινόμενα, βλέπει πολὺ καθαρὰ σὲ κάποιες περιπτώσεις τὴν ἔλλειψη τῆς πνευματικότητος. Ὁπωσδήποτε, τὸ τέλειο εἶναι ὁ συνδυασμὸς τοῦ καθαυτὸ ποιμαντικοῦ – πνευματικοῦ ἔργου τῶν ποιμένων μὲ τὴν ἀρίστη συνεργασία πιστῶν ψυχῶν, οἱ ὁποῖοι πρωτίστως μετέχουν τῆς Ὀρθοδόξου πνευματικότητος.

Ἔτσι, ἐρχόμαστε μπροστὰ στὴ δεύτερη παρασπονδία. Ὁρισμένοι νομίζουν ὅτι ἀρκεῖ ἕνας ἄνθρωπος νὰ διαθέτει κάποια προσόντα (κυρίως διοικητικὰ) γιὰ νὰ τὸν καταστήσουν ὑπεύθυνο “εἰς ἔργον διακονίας”. Ὁρισμένοι μάλιστα ξεπερνοῦν ὅλους τούς φραγμοὺς τῆς λογικῆς ἀλλὰ καὶ τὶς ἀσφαλιστικὲς δικλεῖδες τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, εἰσάγοντας πρόσωπα “μὲ διοικητικὸ ἢ πρακτικὸ χάρισμα”, δίχως τίποτε ἄλλο ἀναγκαῖο καὶ ἀπαραίτητο, ἀκόμα καὶ εἰς τὰ “ἅγια τῶν ἁγίων”. Καὶ τὰ ἀποτελέσματα; Τραγικὰ σὲ ὅλες τὶς περιπτώσεις. Ἔτσι, ἐὰν ἀπὸ τὴν μία ὑποβιβάζεται ἡ προσευχὴ καὶ ἡ διακονία τοῦ λόγου καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη ἔχουν πρωτεύοντα ρόλο στὰ πρακτικὰ - “συσσίτια”- ἄνθρωποι ἄγευστοι τῆς πνευματικῆς ζωῆς, τότε εὔκολα κανεὶς κατανοεῖ γιατί καὶ ὅσοι προσέρχονται γιὰ τὸ καθημερινὸ γεῦμα (ἐὰν εἶναι Ὀρθόδοξοι) δὲν σημειώνουν πνευματικὴ πρόοδο, (ἐὰν εἶναι ἀλλόδοξοι), ἀρνοῦνται νὰ προσέλθουν στὴν Ὀρθόδοξη πίστη. Ἐπίσης, παρατηρεῖται καὶ τὸ ἑξῆς φαινόμενο. Πολλοὶ ἐκ τῶν μουσουλμάνων, θὰ λάβουν τὴν μερίδα τοῦ φαγητοῦ, ἀλλὰ στὴν συνέχεια θὰ σπεύσουν στὸν δικό τους λατρευτικὸ χῶρο, καὶ ὁσονούπω στὸ τζαμί, καὶ “οὐκ ἔσται παύλα τῶν δεινῶν”...

Βεβαίως ὅπως ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, ἔτσι καὶ οἱ πιστοὶ ἔχουν καὶ ὑλικὲς ἀνάγκες. Ἀλλὰ μᾶς διαφεύγει, δυστυχῶς, ὅτι αὐτὲς οἱ ἀνάγκες κατὰ κανόνα εὑρίσκουν τὴν θεραπεία τους στὴν ψυχικὴ ἀνόρθωση καὶ στὴν πνευματικὴ θεραπεία τοῦ ἀνθρώπου. Τοῦτο ἀποτελεῖ τὸ λεπτὸ καὶ οὐσιαστικὸ σημεῖο τῆς ποιμαντικῆς, ποὺ ἐὰν χαθεῖ ἀπὸ τὸ βλέμμα καὶ τὴ συνείδηση τῶν ποιμένων τότε μεταβάλλουν τὴν ἐνορία σὲ “ἐρυθρὸ σταυρὸ” ἢ καταντᾶ ἡ ἐνορία σὲ “ἐρυθρὰ ἠμισέληνο”.

Λησμονοῦμε δυστυχῶς ὅτι οἱ ποιμένες καὶ οἱ διδάσκαλοι τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἶναι ἀδήριτος ἀνάγκη νὰ βροῦν τὸ “ἀπολωλός” ποὺ παρέσυρε ὁ κόσμος καὶ τραυμάτισε ἡ ἁμαρτία. Νὰ βροῦν τὸν ἁμαρτωλὸ “δι΄ ὂν Χριστὸς ἀπέθανε” καὶ νὰ τὸν ἁρπάσουν ἀπὸ τὴν ἐξουσία τοῦ Σατανᾶ, νὰ τὸν ὁδηγήσουν στὴν μετάνοια καὶ στὸν δρόμο τῆς καθάρσεως, τοῦ φωτισμοῦ καὶ τοῦ ἐξαγιασμοῦ, ἀφοῦ ἐννοεῖται πρῶτα οἱ ἴδιοι ἐφαρμόζουν τὰ κηρυσσόμενα.

Μάλιστα, ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς ἐξήσκησε πρῶτος καὶ τὸ ἔργο τῆς ὑλικῆς φιλανθρωπίας, ἀφοῦ “διῆλθε τὴν ζωὴν του εὐεργετῶν καὶ ἰώμενος”. Οἱ Ἀπόστολοι ἐπίσης ὀργάνωσαν τὶς “ἀγάπες” καὶ τὰ συσσίτια καὶ ὁ Ἀπ. Παῦλος συνέστησε τὶς περίφημες “λογείες” γιὰ τοὺς πτωχούς τῆς Ἐκκλησίας τῶν Ἱεροσολύμων. Χρειάζεται καὶ βεβαίως εἶναι ἀναγκαία ἡ φιλανθρωπία μὲ τὶς σωστὲς προϋποθέσεις καὶ προδιαγραφές. Ἀλλοίμονο ὅμως ἐὰν ὑπερτονιστεῖ ἀπὸ τὴν διοικοῦσα καὶ ποιμένουσα Ἐκκλησία τὸ “γέμισμα τοῦ στομάχου” μὲ ἀποτέλεσμα νὰ λιμοκτονεῖ ἡ καρδιά.

Εἴθε ὁ θεῖος δομήτωρ νὰ φωτίζει τοὺς ποιμένες ὥστε μὲ διάκριση καὶ μὲ Ἀποστολικὲς προδιαγραφὲς νὰ συνεχίζουν ὅπου γῆς τὸ ἔργο τῆς διακονίας καὶ τῆς σωτηρίας τῶν ψυχῶν. Ἀμήν.