Ὁ Σταμάτης Σπανουδάκης μιλᾶ γιὰ τὸ Χριστὸ

Ὁ Σταμάτης Σπανουδάκης μιλᾶ γιὰ τὸ Χριστὸ(ἀπόσπασμα ἀπὸ παλαιότερη συνέντευξη)

- Πᾶνε 30 χρόνια ἐπίσης ἀπὸ τότε ποῦ πρωτακούσαμε τὸ τραγούδι σας «Σὰν γοργὸ ποτάμι». Ἦταν μία ἔκπληξη γιὰ μᾶς νὰ ἀκοῦμε ἕνα νέο συνθέτη νὰ τραγουδᾶ ἔκεϊνα τὰ χρόνια γιὰ τὸν Χριστό.

 «"Ἦταν μόλις εἶχα πιστέψει στὸν Χριστό, τὸ 1975, ὅταν ἄρχισα νὰ γράφω τραγούδια ἁπλά, γιὰ νὰ πείσω κι ἄλλους νὰ ἔρθουν κοντὰ Τὸν. Ἀργὰ στὴ ζωή μου ἦρθε ἡ πίστη. Ξανὰ-ἀνακάλυψα τὸν Χριστιανισμὸ στὰ δύσκολα νεανικά μου χρόνια. Ἢ δική μου Πεντηκοστὴ ἦταν μία πολὺ συγκεκριμένη χρονικὴ στιγμὴ καὶ περίοδος ἀπὸ τὴν ὁποία καὶ μετὰ ἄλλαξαν ὅλα. Πρὶν ἤμουν ἀλλιῶς καὶ μετὰ ἤμουν ἀλλιῶς. "Ἔτσι και η μουσική μου εἶναι πρὸ Χρίστου καὶ μετὰ Χριστόν. Καὶ τὴ διαφορὰ μεταξύ τους την ακούς, τὴν καταλαβαίνεις».

 - Ποῦ συνέβη ἢ ἐπιστροφή σας;

 «Γνώρισα τὸν Χριστὸ στὴ Γερμανία, ὅπου σπούδαζα μουσική. Ἀμέσως μετὰ ἐπιστρέφω στὴν "Ἑλλάδα, ὅπου γνωρίζομαι μὲ τὸν π. Ἠλία Μαστρογιαννόπουλο καὶ -μαζὶ μὲ ἄλλους νέους- ἤμασταν μία συντροφιὰ συμπροσευχῆς. Σ' αὐτὴ τὴν παρέα ἄρχισα νὰ γράφω τραγούδια μὲ στίχο ἐμπνευσμένο ἀπὸ τὸν Χριστό. Και κάποια στιγμὴ εἴπαμε: δὲν πᾶμε νὰ τὰ τραγουδήσουμε πιὸ ἔξω; Ἔτσι πήγαμεσε πανεπιστημια, σὲ ἱδρύματα, σὲ ὀρφανοτροφεῖα, σὲ φυλακές.Ἦταν τραγούδια εὔκολα, γιὰ νὰ...

 παρασέρνω τὸν κόσμο νὰ τραγουδᾶ γιὰ τὸν Χριστό».

- Πόσο εὔκολο ἦταν αὐτό;

«Ἦταν μία ἐποχὴ δύσκολη, στὴν ὁποία πολλοὶ δὲν ἤθελαν ναακοῦν γιὰ τὸν Χριστό. Ἐγὼ ἁπλά τους ἔλεγα: ἀκόμη κι ἂν δὲν συμφωνεῖτε μὲ ὅ,τι πιστεύω, τουλάχιστον ἀκουστὲ τὰ τραγούδια μου. Τότε συνειδητοποίησα ὄτι ο κοσμος δὲν ἐπικοινωνοῦσε. Χρησιμοποιοῦσε μόνο σλόγκαν γιὰ νὰ ἀντικρούσει τὸ πιστεύω σου. Μόνο ἂν ἐρχόταν γιὰ τὸν καθένα η ωρα τὸν Χριστοῦ, αὐτὸς διαλεγόταν, προβληματιζόταν, πίστευε. "Ἔτσι ἀποφάσισα νὰ πάψω νὰ γράφω ἁπλὰ τραγούδια, και να ἀφιέρωσω τὴ ζωὴ μου για νὰ γράφω μουσικὴ που να ἀρέσει στὸν κόσμο. Κι ὄταν ο κοσμος θααναρωτιώταν ἀπὸ ποὺ ἐμπνέομαι γιὰ τὴ μουσική μου, νὰ τοὺς ἀπαντῶ: ἀπὸ τὸν Χριστό».

- Ἔχετε καθιερωθεῖ στὴ συνείδηση του κόσμου ὡς χριστιανὸς συνθέτης. Ἔχει κοστίσει αὐτὸ στὴν καριέρα σας;

«Ναί,πολύ. "Ἀλλά οπως τὸ λένε και οι ἴδιες οἱ λέξεις, χριστιανὸς συνθέτης σημαίνει ὅτι βάζεις πρῶτα τὸν Χριστὸ και μετὰ τὴν καριέρα. Βέβαια ἂν τὸ δεῖς ὀρθολογιστικά, μοῦ ἔχει κοστίσει πολύ. Μερικὲς φορὲς μάλιστα σκάω και εκνευρίζομαι και φωνάζω γιὰ τὴν ἀδικία που γίνεται σὲ μένα, ἀλλὰ και σε ἄλλους καλλιτέχνες. Όμως ἐπειδὴ δὲν ἔχω ὑποκύψει σὲ κανέναν, ἐπειδὴ δὲν ἔχω κάνει πράγματα που δεν ἤθελα νὰ κάνω, ἔχω καταφέρει νὰ ὑπάρχω, νὰ μὲ ἀγαπᾶ ὃ κόσμος, νὰ πουλᾶνε οἱ δίσκοι μου και να ἔχω πάνω απ' ὅλα φωνή. Γὶ΄αὐτὸ καὶ θεωροῦμαι, μὲ τὰ δικά μας μέτρα, εὐλογημένος, ἀπὸ συναδέλφους μου ποῦ δὲν ἔχουν τὴ δυνατότητα νὰ ἔχουν φωνή».

- Πρὶν 10 χρόνια παίρνετε τὴν ἀπόφαση νὰ γράφετε μόνο ὀρχηστρικὴ μουσικὴ καὶ κάποιες φορὲς νὰ τὴν ντύνετε μὲ στίχους ποῦ ἑρμηνεύουν παιδικὲς φωνὲς ἢ χορωδίες. Ἔτσι προέκυψαν ο«Ἀλέξανδρος», ὂ «Μαρμαρωμένος Βασιλιὰς» καὶ ἄλλοι δίσκοι. Ἀνοίξατε ἕνα δύσκολο δρόμο, που ίσως τότε δὲν ἀκουμποῦσε τὸν μεσο Έλληνα, ἄλλα σήμερα σ' αὐτὸν τὸ δρόμο πορεύονται καιάλλοι συνάδελφοί σας.

«Ο μέσος Ἕλληνας - μὲ τὴν ἐμπορικὴ ἔννοια του όρου - δὲν μεαφορά. Μὲ ἀφορᾶ (κι ἂς ἀκούγεται αὐτὸ τρελό, ἀλλὰ αὐτὸ εἶναι ἢ ἀλήθεια) ἐγὼ και ὸ Θεός. Μόνο ἔτσι μπορῶ νὰ συνθέσω. Τὴ στιγμὴ που σύνθετω,νὰ κάνω κάτι που η ψυχή μου τὸ ζητάει, κι ἂν ἐκείνη τὴ στιγμὴ μὲ ἔβλεπε ο Χριστος, νὰ ἔλεγε: "μπράβο, κάν' τό". Μετὰ ἔρχονται τὰ ὑπόλοιπα. Αὐτὸ που δημιούργησα και αγάπησα θὰ ἤθελα νὰ ἀρέσει ἀκόμη και στο μεσο Έλληνα. Αὐτὸ δὲν εἶναι στὸ χέρι μου ὅμως. Βέβαια θὰ μποροῦσα νὰ ἀκολουθήσω τὸν ἄλλο δρόμο, τὸν εὔκολο. Πολλοὶ νομίζουν ὅτι τὸ νὰ πιστεύεις στὸν Χριστό, σὲ καθιστὰ αὐτόματα λίγο ἀνάπηρο ἢ φοβισμένο. Θεωροῦν τὴν πίστη δεκανίκι. Μὰ βέβαια η πιστη εἶναι δεκανίκι. Ποιὸς εἶναι αὐτὸς ποῦ δὲν φοβᾶται τὴ ζωή; Αλλά η πίστη εἶναι τὸ σωστὸ δεκανίκι. Και έχει μεγάλη διαφορὰ ἀπὸ τὸ λάθος δεκανίκι, πουμπορεῖ νὰ εἴναι η αστρολογια ἢ τὸ ὁτιδήποτε ἄλλο. Βεβαίως λοιπὸν θέλεις νὰ ἀρέσεις, ἀλλά αφου πρῶτα κάνεις αὐτὸ που πρέπει».

Το «Δάκρυ τοῦ Ἰωάννη» καὶ ἢ «Ἐαρινὴ Ὥρα» εἶναι δύο ἔργα σας, στα οποία ἀποκαλύπτεται ἰδιαίτερα η σχεσή σας μὲ τὸν Λόγο τοῦ Θεοῦ. Στο πρῶτο μὲ τὴν Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννη και στο δεύτερο μὲ τοὺς βυζαντινοὺς μελωδοὺς τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδας. Ἐκφράζονται μὲ λόγια αὐτὰ τὰ βιώματα;

 «Ὅταν τὸ 1975 πίστεψα και δέχτηκα τὸν Χριστὸ στὴ ζωή μου, αὐτὸ ἦταν γιὰ μένα μία συγκλονιστικὴ στιγμή. Δυστυχῶς, ὅπως ὅλες οἱ στιγμὲς τοῦ Θεοῦ, αὐτὲς εἶναι κωδικοποιημένες καὶ κλεισμένες μέσα μας σὰν τὸ DΝΑ. Αυτές οἱ στιγμὲς δὲν μεταφέρονται μὲ τίποτα. Ἀπὸ ἐκείνη τὴ μέρα και για ἕνα χρόνο διάβαζα μέρα-νύχτα την Αγία Γραφή. Δὲν ἔκανα τίποτε ἄλλο. Σχεδὸν οὔτε νὰ τρώω. Όχι γιατί ἔπρεπε, ἀλλὰ γιατί βρῆκα στὴ Βίβλο τὶς ἀπαντήσεις σὲ ὅλα τὰ ἐρωτήματα τῶν πρώτων περίπου 30 χρονῶν τῆς ζωῆς μου. Ἀπαντήσεις που μέχρι τότε ἔψαχνα νὰ βρῶ στὸ χιπισμό, στὰ ναρκωτικά, στὸ βουδισμό, σε πνευματικὲς συγκεντρώσεις. Οἰαπαντήσεις ὅμως δὲν εἶχαν ἔρθει. Μία μαυρίλα εἶχε ἔρθει, που έμεινε μέχρι που ηρθε η στιγμὴ νὰ φύγει γιὰ πάντα. Σε ο,τι ἄφορα τὴ βυζαντινὴ μουσική, ἠ πρώτη μου ἐπαφὴ μαζί της ἦταν στὴ ἱερότητα τῆς Μονῆς Διονυσίου τοῦ Ἁγίου Ορους, μὲ τὴν ταπεινότητα, τὴν τρυφερότητα καὶ τὴ γλυκύτητα τῶν ψαλμωδῶν μοναχῶν της. Θεωρῶ μάλιστα τὸ μεγαλύτερο μουσικὸ ἀριστούργημα πουγράφτηκε ποτὲ στὸν κόσμο, τὴ μελωδία «'Ὢ γλυκὺ μου εαρ"».

(Δημοσιεύτηκε στὸ περιοδικὸ ΤΟΛΜΗ-Σεπτέμβριος 2004)