Ἐκ τοῦ κατὰ Μᾶρκον η΄ 34 - θ΄ 1
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία τοῦ π. Κωνσταντίνου Στρατηγοπούλου, στὰ πλαίσια τῆς ἑρμηνείας ποὺ ἔγινε στὸ κήρυγμα τῆς Κυριακῆς 18 Σεπτεμβρίου τοῦ 1994
Τὸ ἠχητικὸ ἀπόσπασμα ἀπὸ τὴν ὁμιλία - σὲ mp3 ἐδῶ
Ἡ Ἐκκλησία μας σήμερα χαρακτήρισε τὴν Κυριακὴ ὡς Κυριακὴ μετὰ τὴν Ὕψωση, μιᾶς καὶ εἴχαμε γιορτάσει τὴ μεγάλη γιορτή τῆς Ὕψώσεως τοῦ Σταυροῦ, καὶ τὸ Εὐαγγέλιο ποὺ διαβάσαμε πρὶν ἀπὸ λίγο, ἀπὸ τὸ κατὰ Μᾶρκον Εὐαγγέλιο, ἀναφερόταν ἀκριβῶς σὲ αὐτὸ τὸ γεγονός. Βέβαια, ὅσο δύσκολο εἶναι νὰ καταλάβεις τὸ γεγονὸς τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ –εἶναι κάτι παραπάνω ἀπὸ τὸ δύσκολο, μόνο μέσα ἀπὸ τὸ φωτισμὸ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μπορεῖς νὰ τὸ καταλάβεις – ἄλλο τόσο δύσκολο εἶναι νὰ ἑρμηνεύσεις καὶ τὸν ἴδιο τόν ἄνθρωπο, ὅπως τὸν περιγράφει σήμερα σὲ μιὰ πρότασή Του μικρὴ ὁ Χριστός, ποὺ εἶναι τὸ κέντρο τῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς. Καὶ αὐτὴ ἡ φράση, ἡ πολὺ γνώστη σὲ ἐμᾶς, παραμένει ἐν πολλοῖς ἀκατανόητη καὶ λίγο δυσπρόσιτη. Εἶναι ἐκεῖνο ποὺ λέει ὅτι ὅποιος θέλει νὰ σώσει τὴν ψυχὴν αὐτοῦ, αὐτὸς θὰ τὴ χάσει γιὰ μένα καὶ τὸ Εὐαγγέλιο...
Μπορεῖ καμιὰ φορὰ νὰ κάνουμε κάποιες ἑρμηνευτικὲς προσεγγίσεις καὶ νὰ νομίζουμε ὅτι τὸ καταλαβαίνουμε, ἀλλὰ εἶναι πραγματικὰ τὸ βάθος αὐτοῦ τοῦ λόγου πολὺ μεγάλο, γιὰ αὐτὸ λοιπὸν νὰ τὸ προσεγγίσουμε, ὅσο μποροῦμε νὰ προσεγγίσουμε ἕνα πολὺ μεγάλο μυστήριο. Γιὰ νὰ τὸ καταλάβουμε, θὰ ἀκολουθήσω τὸν δρόμο τῶν Πατέρων. Παίρνουμε, ἀφοῦ μιλάει γιὰ τὴν ψυχὴ τὸ κομμάτι, παίρνουμε τὴν ψυχή, ποὺ θεωροῦμε ὅλοι ποὺ τὴν ξέρουμε. Καὶ λένε τὰ ἑξῆς. Ἡ ψυχή, λέει, τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἕνα ὄργανο, ἂς τὸ ποῦμε ἔτσι, ποὺ ἔχει ἕνα διφυῆ χαρακτῆρα. Πρῶτα, πρῶτα δέχεται τὰ μηνύματα ἀπὸ τὸν κόσμο μέσα ἀπὸ τὶς σωματικὲς αἰσθήσεις, ἀπὸ τὰ μάτια, ἀπὸ τὰ αὐτιά, ἀπὸ τὴν ἁφή, παίρνει τὶς αἰσθήσεις καὶ τὶς ἀναλύει. Κι ἔτσι ζοῦμε τὸν συναισθηματικό μας κόσμο, κάνει αὐτὲς τὶς ἀναλύσεις· αὐτὴ εἶναι ἡ πρώτη ἔκφραση τοῦ ψυχικοῦ κόσμου. Ἡ δεύτερη ἔκφραση τοῦ ψυχικοῦ κόσμου εἶναι, ἀκριβῶς ἀναλύοντας τὰ μηνύματα ποὺ παίρνει ἀπὸ τὸν Θεό, νὰ ἀνάγεται πρὸς τὸν Θεό. Βλέπετε λοιπὸν πὼς ἡ ψυχὴ ἔχει ἕναν διφυῆ χαρακτῆρα. Ἀναλύει τὰ μηνύματα τοῦ κόσμου, τὰ ἐρεθίσματα, τὰ αἰσθητά, ἀλλὰ ἀκόμη περισσότερο ἀναλύει, δέχεται καὶ κατευθύνεται πρὸς τὸν Θεό.
Τώρα κοιτᾶξτε ποῦ εἶναι αὐτὴ ἡ ἔννοια τῆς ἀπωλείας τῆς ψυχῆς, γιὰ νὰ τὴν σώσουμε. Ἂν κάποιος σταθεῖ σὲ ἕνα ἀπὸ αὐτὰ τὰ δύο, δηλαδὴ στὴν πρώτη ἔκφραση τῆς ἀναλύσεως τῶν ἐξωτερικῶν ἐρεθισμάτων, νὰ παίρνει τὰ μηνύματα ἀπὸ τὸν κόσμο, νὰ χαίρεται, νὰ λυπᾶται, νὰ ἔχει συναισθηματικὸ κόσμο, αὐτὸ εἶναι ἕνας ψυχισμός, ἂν δὲν ὑπάρχει τὸ δεύτερο στοιχεῖο. Εἶναι ὁ ἄνθρωπος ὁ ψυχικός, ὁ ψυχολογικός, ὁ ψυχαναλυτικός, ὁ ὁποιοσδήποτε, ὁ ὁποῖος ἀκριβῶς παθαίνει καὶ ἀρρωσταίνει καὶ χάνεται, καὶ ὅλος αὐτὸς ὁ ψυχισμὸς καὶ ὁ συναισθηματισμὸς γίνεται κατάρα καὶ γίνεται ἀπώλεια καὶ γίνεται τρέμουλο καὶ γίνεται βάσανο, γιατί ἀκριβῶς δὲν πάει στὸν δεύτερο δρόμο: στὸν δρόμο τῆς ἀναλύσεως τῶν μηνυμάτων τοῦ Θεοῦ.
Ἀλλὰ καὶ τὸ ἄλλο εἶναι καταστροφή. Ἂν κάποιος, ἀγνοῶντας ὅλα τὰ σωματικὰ καὶ ὅλα τὰ τῶν ἐξωτερικῶν ἐρεθισμάτων, προσπαθεῖ νὰ πάει στὸν Θεὸ χωρὶς αὐτά. Νὰ ἔλεγα ποὺ ἐνῷ ἡ πρώτη κατηγορία ἦταν ὁ ἄνθρωπος τοῦ ψυχισμοῦ, [ἡ δεύτερη] εἶναι ὁ ἄνθρωπος τοῦ διαλογισμοῦ πού, ξεχνῶντας ὅλα τὰ τοῦ κόσμου, πάει νὰ βρεῖ μὲ ἕνα δικό του τρόπο, ἀφηρημένο – καὶ δὲν ὑπάρχει ἀφηρημένος τρόπος γιὰ νὰ βρεῖς τὸν Θεό – νὰ βρεῖ τὸν Θεό.
Ὁ πρῶτος, λοιπόν, τρόπος εἶναι ὁ τρόπος τοῦ ψυχισμοῦ· λάθος. Ὁ δεύτερος τρόπος εἶναι ὁ τρόπος τοῦ διαλογισμοῦ· λάθος. Καὶ ἐκεῖ ἀκριβῶς, σὲ αὐτὸ τὸ σημεῖο, ἔγκειται ἡ ἑρμηνεία τοῦ νὰ χάσεις τὴ ψυχή σου, ποὺ τί σημαίνει; Γιὰ νὰ βρεῖς τὸν κόσμο ὅλο καὶ γιὰ νὰ βρεῖς τὸν Χριστό, πρέπει αὐτὰ νὰ τὰ συνδέσεις, δηλαδὴ νὰ πάρεις τὰ μηνύματα τοῦ κόσμου καὶ νὰ μὴν σοῦ φτιάχνουν αὐτὰ οὔτε λύπη οὔτε χαρά. Κι ὅλα αὐτὰ ποὺ παίρνεις, νὰ πεῖς, δὲν ξέρω, αὐτὰ μὲ λυποῦν ἢ αὐτὰ μὲ κάνουν νὰ χαίρομαι; ἐγὼ θὰ τὰ πάω στὸν Χριστό! Καὶ πηγαίνοντάς τα στὸν Χριστό, ἐπειδὴ ἀκριβῶς πᾶς τὰ πράγματα ποὺ παίρνεις ἀπὸ τὸν κόσμο, δὲν ζεῖς μιὰ ἀφηρημένη ζωή, ἀξιοποιεῖς αὐτὰ ποὺ ἔφτιαξε ὁ Χριστὸς γιὰ σένα. Πηγαίνοντάς τα στὸν Χριστό, πᾶς τὶς λῦπες καὶ τὶς χαρὲς τοῦ κόσμου, κι ὅλες αὐτὲς οἱ λῦπες καὶ οἱ χαρὲς πᾶνε ἐκεῖ καὶ τότε ἀνάγονται ἐκεῖ. Καὶ ἡ χαρά σου εἶναι πέρα ἀπὸ τὴν χαρά, καὶ δὲν ὑπάρχει μεγαλύτερη χαρὰ ἀπὸ αὐτήν: το νὰ πᾶς τὶς λῦπες σου καὶ τὶς χαρές σου, τὶς δικές σου καὶ τοῦ κόσμου, στὸν Χριστό!
Καὶ τότε παύει ἡ ἀφηρημένη ἀναζήτηση τοῦ Θεοῦ, παύει ὁ δρόμος τοῦ διαλογισμοῦ καὶ παύει ἡ συναισθηματικὴ ἀναζήτηση τοῦ Θεοῦ. Ἡ ἀναζήτηση τῶν ψυχικῶν συναισθημάτων, τῶν ψυχικῶν καταπτώσεων ἢ ἀναβάσεων, τῶν ψυχικῶν ἀσκήσεων, τῶν ψυχολογικῶν ἀσκήσεων, γιατί ὅλα τὰ πᾶς στὸν Χριστό. Καὶ τί εἶναι αὐτὸ ποὺ χάνεις ἀκριβῶς; Χάνεις αὐτοὺς τοὺς δυὸ δρόμους, ποὺ εἶναι ἀποτυχία καὶ εἶναι βάσανος. Καὶ ἂν δὲν χάσεις αὐτὰ καὶ τὰ δύο: νὰ ζητήσεις ἕναν Θεὸ ἀφηρημένο ἢ νὰ παίρνεις τὰ μηνύματα τοῦ κόσμου γιὰ νὰ ζεῖς ψυχικὲς καὶ ψυχολογικὲς καταστάσεις, χάνεις τὰ πράγματα ὅπως τὰ θέλει ὁ κόσμος. Δεῖτε τὸ γύρω σας: Ἢ μερικοὶ ἀναλύουν τὰ πράγματα καὶ θέλουν νὰ ζήσουν συναισθηματικά. Ἢ μερικοὶ ἀναζητῶντας τὰ ὑψηλά, τὰ ἀπόλυτα, πᾶνε σὲ ἕνα διαλογισμὸ καὶ δὲν βρίσκουν τίποτε. Αὐτὸ χάνεις λοιπὸν καὶ αὐτὴ εἶναι ἡ ἑνότητα.
Καὶ νὰ προσθέσω κάτι ἀκόμη ποὺ εἶναι πολὺ σπουδαῖο γιὰ τὴν ἰσορροπία μας τὴν πνευματική. Ἂν καταλάβατε αὐτὸ ποὺ εἶπα – εἶναι δύσκολο, φαίνεται δύσκολο καὶ ἐγὼ δύσκολα σᾶς τὰ λέω – ἂν ὅμως, ἔστω στοιχειωδῶς, τὸ καταλάβατε καὶ μπεῖτε σὲ αὐτὴ τὴν πορεία τοῦ νὰ μὴν σᾶς πιάνει ἀγωνία ἀπὸ τὶς λῦπες καὶ τὶς χαρὲς τοῦ κόσμου γιατί τὶς πᾶτε στὸν Χριστό, λέει ὁ λόγος ὁ πατερικὸς ποὺ θὰ μπεῖ μέσα ὁ πειρασμὸς καὶ θὰ σᾶς κάνει νὰ μὴν τὰ πηγαίνετε στὸν Χριστό, νὰ μὴν καταλαβαίνετε γιατί τὰ πᾶτε. Θὰ μπεῖ μέσα ὁ πειρασμὸς καὶ δὲν θὰ αἰσθάνεστε τίποτε. Καὶ λένε οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας ὅτι καὶ αὐτὴ τὴν ἀδυναμία σας νὰ καταλάβετε, νὰ τὴν πᾶτε καὶ αὐτὴ στὸν Χριστό. Ἂν δηλαδὴ περνᾶτε δύσκολα, ἂν ἔχετε μιὰ ἀφηρημένη κατάσταση ζωῆς καὶ δὲν καταλαβαίνετε αὐτὸ ποὺ κάνετε, λέει καὶ αὐτὸ νὰ τὸ πᾶτε στὸ Χριστό! Ἀκόμη καὶ τὸ χαμένο νοῦ σας στὸν Χριστὸ νὰ τὸν πᾶτε! Ὅλα αὐτὰ ἐκεῖ νὰ τὰ πᾶτε καὶ τότε θὰ καταλάβετε τί σημαίνει νὰ χάσεις τὴν ψυχή σου γιὰ νὰ τὴ σώσεις!
Ἐμεῖς τί κάνουμε; ἀναλύουμε τὰ πράγματα γύρω μας, μὲ χαρά, μὲ λύπη, καὶ στεκόμαστε ἐκεῖ. Καὶ μετά, ὅλα αὐτὰ χάνονται! Ἢ παίρνουμε κάποιες μικρο-ευχάριστες στιγμὲς ἀπὸ τὴ σχέσεις μας μὲ τὸν Χριστό. Στεκόμαστε σὲ αὐτὲς καὶ χάνουμε τὸ τώρα. Ἀκοῦστε, δὲν ξέρω τί αἰσθάνεστε ἢ δὲν αἰσθάνεστε. Αὐτὰ ποὺ εἶπα εἶναι δεδομένα! Καὶ ἂν δὲν αἰσθάνεστε τίποτε καὶ ἂν ὁ πειρασμὸς πῆρε τὸ νοῦ σας καὶ τὸν πετάει ἀπὸ ἐδῶ καὶ ἀπὸ ἐκεῖ, ἔστω καὶ αὐτὸ ποὺ δὲν αἰσθάνεστε νὰ τὸ πᾶτε στὸν Χριστὸ καὶ νὰ πεῖτε «Κύριε ἐλέησον»! Καὶ Ἐκεῖνος θὰ κάνει ὅ,τι μπορεῖ!
Εἶπα στὴν ἀρχὴ ποὺ εἶναι δύσκολο νὰ καταλάβεις αὐτὴ τὴ φράση καὶ παραμένει δύσκολο καὶ μυστήριο. Δὲν ξέρω ἂν σᾶς βοήθησα γιὰ νὰ κάνετε κάτι, ἀλλὰ τοὐλάχιστον ἕνα νὰ θυμᾶστε, ὅτι Χριστὸς χωρὶς τὶς χαρὲς καὶ τὶς λῦπες τοῦ κόσμου δὲν ὑπάρχει. Καὶ ὅτι χαρὲς καὶ λῦπες τοῦ κόσμου χωρὶς Χριστὸ δὲν ὑπάρχουν. Καὶ ἂν τίποτε δὲν ζεῖτε, πηγαίνετέ τα ὅλα στὸν Χριστὸ γιὰ νὰ βρεῖτε αὐτὸ ποὺ δὲν ζεῖτε. Αὐτὸ σημαίνει «νὰ χάσετε τὴν ψυχή σας»! Αὐτὸ σημαίνει. Σταθεῖτε μπροστά Του κάθε μέρα καὶ λέγετε «Κύριε ἐλέησον». Καὶ μὴν λυπᾶστε γιὰ τίποτε καὶ μὴν χαίρεστε παραπάνω ἀπὸ ὅ,τι πρέπει γιὰ τίποτε. Καὶ τότε θὰ μπορεῖτε νὰ κλαῖτε μετὰ κλαιόντων καὶ νὰ χαίρετε μετὰ χαιρόντων.
Αὐτὴ εἶναι ἡ ἱστορία τοῦ Χριστοῦ καὶ αὐτὴ εἶναι ἡ ἱστορία τῆς πνευματικῆς μας ζωῆς. Προσέξτε λοιπόν! Οὔτε ἄνθρωποι τοῦ διαλογισμοῦ, οὔτε ἄνθρωποι τοῦ λανθασμένου ψυχισμοῦ. Εὔχομαι νὰ τὸ καταφέρετε, γιὰ νὰ μπορεῖτε κάπου παραπάνω νὰ πᾶτε τὴν πνευματική σας ἰσορροπία καὶ τὴ ζωή σας.
Φιλολογικὴ ἐπιμέλεια κειμένου
Ἑλένη Κονδύλη
Μπορεῖ καμιὰ φορὰ νὰ κάνουμε κάποιες ἑρμηνευτικὲς προσεγγίσεις καὶ νὰ νομίζουμε ὅτι τὸ καταλαβαίνουμε, ἀλλὰ εἶναι πραγματικὰ τὸ βάθος αὐτοῦ τοῦ λόγου πολὺ μεγάλο, γιὰ αὐτὸ λοιπὸν νὰ τὸ προσεγγίσουμε, ὅσο μποροῦμε νὰ προσεγγίσουμε ἕνα πολὺ μεγάλο μυστήριο. Γιὰ νὰ τὸ καταλάβουμε, θὰ ἀκολουθήσω τὸν δρόμο τῶν Πατέρων. Παίρνουμε, ἀφοῦ μιλάει γιὰ τὴν ψυχὴ τὸ κομμάτι, παίρνουμε τὴν ψυχή, ποὺ θεωροῦμε ὅλοι ποὺ τὴν ξέρουμε. Καὶ λένε τὰ ἑξῆς. Ἡ ψυχή, λέει, τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἕνα ὄργανο, ἂς τὸ ποῦμε ἔτσι, ποὺ ἔχει ἕνα διφυῆ χαρακτῆρα. Πρῶτα, πρῶτα δέχεται τὰ μηνύματα ἀπὸ τὸν κόσμο μέσα ἀπὸ τὶς σωματικὲς αἰσθήσεις, ἀπὸ τὰ μάτια, ἀπὸ τὰ αὐτιά, ἀπὸ τὴν ἁφή, παίρνει τὶς αἰσθήσεις καὶ τὶς ἀναλύει. Κι ἔτσι ζοῦμε τὸν συναισθηματικό μας κόσμο, κάνει αὐτὲς τὶς ἀναλύσεις· αὐτὴ εἶναι ἡ πρώτη ἔκφραση τοῦ ψυχικοῦ κόσμου. Ἡ δεύτερη ἔκφραση τοῦ ψυχικοῦ κόσμου εἶναι, ἀκριβῶς ἀναλύοντας τὰ μηνύματα ποὺ παίρνει ἀπὸ τὸν Θεό, νὰ ἀνάγεται πρὸς τὸν Θεό. Βλέπετε λοιπὸν πὼς ἡ ψυχὴ ἔχει ἕναν διφυῆ χαρακτῆρα. Ἀναλύει τὰ μηνύματα τοῦ κόσμου, τὰ ἐρεθίσματα, τὰ αἰσθητά, ἀλλὰ ἀκόμη περισσότερο ἀναλύει, δέχεται καὶ κατευθύνεται πρὸς τὸν Θεό.
Τώρα κοιτᾶξτε ποῦ εἶναι αὐτὴ ἡ ἔννοια τῆς ἀπωλείας τῆς ψυχῆς, γιὰ νὰ τὴν σώσουμε. Ἂν κάποιος σταθεῖ σὲ ἕνα ἀπὸ αὐτὰ τὰ δύο, δηλαδὴ στὴν πρώτη ἔκφραση τῆς ἀναλύσεως τῶν ἐξωτερικῶν ἐρεθισμάτων, νὰ παίρνει τὰ μηνύματα ἀπὸ τὸν κόσμο, νὰ χαίρεται, νὰ λυπᾶται, νὰ ἔχει συναισθηματικὸ κόσμο, αὐτὸ εἶναι ἕνας ψυχισμός, ἂν δὲν ὑπάρχει τὸ δεύτερο στοιχεῖο. Εἶναι ὁ ἄνθρωπος ὁ ψυχικός, ὁ ψυχολογικός, ὁ ψυχαναλυτικός, ὁ ὁποιοσδήποτε, ὁ ὁποῖος ἀκριβῶς παθαίνει καὶ ἀρρωσταίνει καὶ χάνεται, καὶ ὅλος αὐτὸς ὁ ψυχισμὸς καὶ ὁ συναισθηματισμὸς γίνεται κατάρα καὶ γίνεται ἀπώλεια καὶ γίνεται τρέμουλο καὶ γίνεται βάσανο, γιατί ἀκριβῶς δὲν πάει στὸν δεύτερο δρόμο: στὸν δρόμο τῆς ἀναλύσεως τῶν μηνυμάτων τοῦ Θεοῦ.
Ἀλλὰ καὶ τὸ ἄλλο εἶναι καταστροφή. Ἂν κάποιος, ἀγνοῶντας ὅλα τὰ σωματικὰ καὶ ὅλα τὰ τῶν ἐξωτερικῶν ἐρεθισμάτων, προσπαθεῖ νὰ πάει στὸν Θεὸ χωρὶς αὐτά. Νὰ ἔλεγα ποὺ ἐνῷ ἡ πρώτη κατηγορία ἦταν ὁ ἄνθρωπος τοῦ ψυχισμοῦ, [ἡ δεύτερη] εἶναι ὁ ἄνθρωπος τοῦ διαλογισμοῦ πού, ξεχνῶντας ὅλα τὰ τοῦ κόσμου, πάει νὰ βρεῖ μὲ ἕνα δικό του τρόπο, ἀφηρημένο – καὶ δὲν ὑπάρχει ἀφηρημένος τρόπος γιὰ νὰ βρεῖς τὸν Θεό – νὰ βρεῖ τὸν Θεό.
Ὁ πρῶτος, λοιπόν, τρόπος εἶναι ὁ τρόπος τοῦ ψυχισμοῦ· λάθος. Ὁ δεύτερος τρόπος εἶναι ὁ τρόπος τοῦ διαλογισμοῦ· λάθος. Καὶ ἐκεῖ ἀκριβῶς, σὲ αὐτὸ τὸ σημεῖο, ἔγκειται ἡ ἑρμηνεία τοῦ νὰ χάσεις τὴ ψυχή σου, ποὺ τί σημαίνει; Γιὰ νὰ βρεῖς τὸν κόσμο ὅλο καὶ γιὰ νὰ βρεῖς τὸν Χριστό, πρέπει αὐτὰ νὰ τὰ συνδέσεις, δηλαδὴ νὰ πάρεις τὰ μηνύματα τοῦ κόσμου καὶ νὰ μὴν σοῦ φτιάχνουν αὐτὰ οὔτε λύπη οὔτε χαρά. Κι ὅλα αὐτὰ ποὺ παίρνεις, νὰ πεῖς, δὲν ξέρω, αὐτὰ μὲ λυποῦν ἢ αὐτὰ μὲ κάνουν νὰ χαίρομαι; ἐγὼ θὰ τὰ πάω στὸν Χριστό! Καὶ πηγαίνοντάς τα στὸν Χριστό, ἐπειδὴ ἀκριβῶς πᾶς τὰ πράγματα ποὺ παίρνεις ἀπὸ τὸν κόσμο, δὲν ζεῖς μιὰ ἀφηρημένη ζωή, ἀξιοποιεῖς αὐτὰ ποὺ ἔφτιαξε ὁ Χριστὸς γιὰ σένα. Πηγαίνοντάς τα στὸν Χριστό, πᾶς τὶς λῦπες καὶ τὶς χαρὲς τοῦ κόσμου, κι ὅλες αὐτὲς οἱ λῦπες καὶ οἱ χαρὲς πᾶνε ἐκεῖ καὶ τότε ἀνάγονται ἐκεῖ. Καὶ ἡ χαρά σου εἶναι πέρα ἀπὸ τὴν χαρά, καὶ δὲν ὑπάρχει μεγαλύτερη χαρὰ ἀπὸ αὐτήν: το νὰ πᾶς τὶς λῦπες σου καὶ τὶς χαρές σου, τὶς δικές σου καὶ τοῦ κόσμου, στὸν Χριστό!
Καὶ τότε παύει ἡ ἀφηρημένη ἀναζήτηση τοῦ Θεοῦ, παύει ὁ δρόμος τοῦ διαλογισμοῦ καὶ παύει ἡ συναισθηματικὴ ἀναζήτηση τοῦ Θεοῦ. Ἡ ἀναζήτηση τῶν ψυχικῶν συναισθημάτων, τῶν ψυχικῶν καταπτώσεων ἢ ἀναβάσεων, τῶν ψυχικῶν ἀσκήσεων, τῶν ψυχολογικῶν ἀσκήσεων, γιατί ὅλα τὰ πᾶς στὸν Χριστό. Καὶ τί εἶναι αὐτὸ ποὺ χάνεις ἀκριβῶς; Χάνεις αὐτοὺς τοὺς δυὸ δρόμους, ποὺ εἶναι ἀποτυχία καὶ εἶναι βάσανος. Καὶ ἂν δὲν χάσεις αὐτὰ καὶ τὰ δύο: νὰ ζητήσεις ἕναν Θεὸ ἀφηρημένο ἢ νὰ παίρνεις τὰ μηνύματα τοῦ κόσμου γιὰ νὰ ζεῖς ψυχικὲς καὶ ψυχολογικὲς καταστάσεις, χάνεις τὰ πράγματα ὅπως τὰ θέλει ὁ κόσμος. Δεῖτε τὸ γύρω σας: Ἢ μερικοὶ ἀναλύουν τὰ πράγματα καὶ θέλουν νὰ ζήσουν συναισθηματικά. Ἢ μερικοὶ ἀναζητῶντας τὰ ὑψηλά, τὰ ἀπόλυτα, πᾶνε σὲ ἕνα διαλογισμὸ καὶ δὲν βρίσκουν τίποτε. Αὐτὸ χάνεις λοιπὸν καὶ αὐτὴ εἶναι ἡ ἑνότητα.
Καὶ νὰ προσθέσω κάτι ἀκόμη ποὺ εἶναι πολὺ σπουδαῖο γιὰ τὴν ἰσορροπία μας τὴν πνευματική. Ἂν καταλάβατε αὐτὸ ποὺ εἶπα – εἶναι δύσκολο, φαίνεται δύσκολο καὶ ἐγὼ δύσκολα σᾶς τὰ λέω – ἂν ὅμως, ἔστω στοιχειωδῶς, τὸ καταλάβατε καὶ μπεῖτε σὲ αὐτὴ τὴν πορεία τοῦ νὰ μὴν σᾶς πιάνει ἀγωνία ἀπὸ τὶς λῦπες καὶ τὶς χαρὲς τοῦ κόσμου γιατί τὶς πᾶτε στὸν Χριστό, λέει ὁ λόγος ὁ πατερικὸς ποὺ θὰ μπεῖ μέσα ὁ πειρασμὸς καὶ θὰ σᾶς κάνει νὰ μὴν τὰ πηγαίνετε στὸν Χριστό, νὰ μὴν καταλαβαίνετε γιατί τὰ πᾶτε. Θὰ μπεῖ μέσα ὁ πειρασμὸς καὶ δὲν θὰ αἰσθάνεστε τίποτε. Καὶ λένε οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας ὅτι καὶ αὐτὴ τὴν ἀδυναμία σας νὰ καταλάβετε, νὰ τὴν πᾶτε καὶ αὐτὴ στὸν Χριστό. Ἂν δηλαδὴ περνᾶτε δύσκολα, ἂν ἔχετε μιὰ ἀφηρημένη κατάσταση ζωῆς καὶ δὲν καταλαβαίνετε αὐτὸ ποὺ κάνετε, λέει καὶ αὐτὸ νὰ τὸ πᾶτε στὸ Χριστό! Ἀκόμη καὶ τὸ χαμένο νοῦ σας στὸν Χριστὸ νὰ τὸν πᾶτε! Ὅλα αὐτὰ ἐκεῖ νὰ τὰ πᾶτε καὶ τότε θὰ καταλάβετε τί σημαίνει νὰ χάσεις τὴν ψυχή σου γιὰ νὰ τὴ σώσεις!
Ἐμεῖς τί κάνουμε; ἀναλύουμε τὰ πράγματα γύρω μας, μὲ χαρά, μὲ λύπη, καὶ στεκόμαστε ἐκεῖ. Καὶ μετά, ὅλα αὐτὰ χάνονται! Ἢ παίρνουμε κάποιες μικρο-ευχάριστες στιγμὲς ἀπὸ τὴ σχέσεις μας μὲ τὸν Χριστό. Στεκόμαστε σὲ αὐτὲς καὶ χάνουμε τὸ τώρα. Ἀκοῦστε, δὲν ξέρω τί αἰσθάνεστε ἢ δὲν αἰσθάνεστε. Αὐτὰ ποὺ εἶπα εἶναι δεδομένα! Καὶ ἂν δὲν αἰσθάνεστε τίποτε καὶ ἂν ὁ πειρασμὸς πῆρε τὸ νοῦ σας καὶ τὸν πετάει ἀπὸ ἐδῶ καὶ ἀπὸ ἐκεῖ, ἔστω καὶ αὐτὸ ποὺ δὲν αἰσθάνεστε νὰ τὸ πᾶτε στὸν Χριστὸ καὶ νὰ πεῖτε «Κύριε ἐλέησον»! Καὶ Ἐκεῖνος θὰ κάνει ὅ,τι μπορεῖ!
Εἶπα στὴν ἀρχὴ ποὺ εἶναι δύσκολο νὰ καταλάβεις αὐτὴ τὴ φράση καὶ παραμένει δύσκολο καὶ μυστήριο. Δὲν ξέρω ἂν σᾶς βοήθησα γιὰ νὰ κάνετε κάτι, ἀλλὰ τοὐλάχιστον ἕνα νὰ θυμᾶστε, ὅτι Χριστὸς χωρὶς τὶς χαρὲς καὶ τὶς λῦπες τοῦ κόσμου δὲν ὑπάρχει. Καὶ ὅτι χαρὲς καὶ λῦπες τοῦ κόσμου χωρὶς Χριστὸ δὲν ὑπάρχουν. Καὶ ἂν τίποτε δὲν ζεῖτε, πηγαίνετέ τα ὅλα στὸν Χριστὸ γιὰ νὰ βρεῖτε αὐτὸ ποὺ δὲν ζεῖτε. Αὐτὸ σημαίνει «νὰ χάσετε τὴν ψυχή σας»! Αὐτὸ σημαίνει. Σταθεῖτε μπροστά Του κάθε μέρα καὶ λέγετε «Κύριε ἐλέησον». Καὶ μὴν λυπᾶστε γιὰ τίποτε καὶ μὴν χαίρεστε παραπάνω ἀπὸ ὅ,τι πρέπει γιὰ τίποτε. Καὶ τότε θὰ μπορεῖτε νὰ κλαῖτε μετὰ κλαιόντων καὶ νὰ χαίρετε μετὰ χαιρόντων.
Αὐτὴ εἶναι ἡ ἱστορία τοῦ Χριστοῦ καὶ αὐτὴ εἶναι ἡ ἱστορία τῆς πνευματικῆς μας ζωῆς. Προσέξτε λοιπόν! Οὔτε ἄνθρωποι τοῦ διαλογισμοῦ, οὔτε ἄνθρωποι τοῦ λανθασμένου ψυχισμοῦ. Εὔχομαι νὰ τὸ καταφέρετε, γιὰ νὰ μπορεῖτε κάπου παραπάνω νὰ πᾶτε τὴν πνευματική σας ἰσορροπία καὶ τὴ ζωή σας.
Φιλολογικὴ ἐπιμέλεια κειμένου
Ἑλένη Κονδύλη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου