τὴν Κυριακὴ 17 Αὐγούστου τοῦ 2003 - σὲ mp3 ἐδῶ
Τὸ εὐαγγελικὸ κείμενο ποὺ ἀκούσαμε πρὶν ἀπὸ λίγο εἶναι σίγουρα γνωστὸ σὲ ὅλους σας καὶ μάλιστα γνωστὸ μὲ τὴν ἁπλότητά του καὶ τὴν ἁπλή κατανόησή του. Ἀλλὰ τολμῶ νὰ πῶ πὼς εἶναι ταυτόχρονα πολὺ συγκλονιστικό. Ἁπλὸ μὲν εἶναι, γιατί τὸ καταλαβαίνουμε ὅλοι. Θάλασσα, τρικυμία, οἱ μαθητὲς φοβοῦνται, ἔρχεται ὁ Χριστός, τοὺς σώζει. Καὶ θὰ ἔλεγε κάποιος -βγάζοντας ἕνα ἄμεσο συμπέρασμα καὶ δὲν θὰ ἔκανε λάθος- νά, μέσα στὶς τρικυμίες τοῦ βίου, ἂν ἐμπιστευόμαστε στὸν Χριστό, Ἐκεῖνος μᾶς σώζει. Εἶναι μιὰ σωστὴ ἀλλὰ ἁπλή προσέγγιση, ποὺ οὐσιαστικὰ γίνεται συγκλονιστική, ἂν μελετήσουμε τὸ ποιά εἶναι ἡ διεργασία του νὰ καταλήξουμε σὲ αὐτὴ τὴν ἐμπιστοσύνη στὸν Χριστό. Γιατί καὶ μιὰ πρόταση νὰ κάνεις, νὰ τὸ πεῖτε σ’ ἕναν ποὺ δυσκολεύεται γιὰ τὴ ζωὴ καὶ συγκλονίζεται μέσα στὰ κύματα τοῦ βίου καὶ νὰ τοῦ πεῖτε: νὰ ἐμπιστεύεσαι στὸν Χριστό. Σωστὰ τοῦ ἀπαντήσατε καὶ ἐκεῖνος θὰ σᾶς πεῖ: πῶς θὰ τὸ κάνω; Ἀλήθεια, αὐτό τὸ «πῶς» πολλὲς φορὲς καὶ σὲ ἐμᾶς ποὺ ἐντρυφοῦμε σὲ αὐτὰ τὰ κείμενα καὶ σὲ αὐτὴ τὴν πραγματικότητα τῆς ζωῆς, δὲν εἶναι ἕνα συγκλονιστικὸ ἐρώτημα; Νὰ λοιπὸν ἀρχίζει ἀπὸ ἐδῶ καὶ μετὰ ἡ συγκλονιστικὴ ἱστορία αὐτῆς τῆς διηγήσεως...
Ἐπιτρέψτε μου νὰ σᾶς τὴν καταθέσω τονίζοντας πὼς γιὰ νὰ τὴν καταλάβουμε πρέπει νὰ προσεγγίσουμε τρία παράλογα, θὰ ἔλεγα τρελά, σημεῖα τοῦ κείμενου ποὺ ἀκούσαμε. Πιθανῶς νὰ μὴν τὰ συλλάβατε, ὅταν τὰ λέω παράλογα καὶ τρελὰ ἔτσι εἶναι, ἀλλὰ ἀκοῦστε τα παρακαλῶ καὶ μόνο ὅταν τὰ προσεγγίσουμε αὐτά τα κείμενα, ὄχι ἁπλῶς βέβαια μόνο ἑρμηνευτικά, ἀλλὰ βιωματικά, μποροῦμε τότε νὰ πάρουμε τὴν ἀπάντηση τοῦ «πῶς θὰ ἐμπιστευτῶ τὸ Χριστό;» Νὰ σᾶς θυμίσω ἢ νὰ σᾶς ἀποκαλύψω τὰ τρία παράλογα σημεῖα τῆς περικοπῆς.
Τὸ πρῶτο ἦταν ἡ λέξη τῆς πρώτης γραμμῆς «ἠνάγκασεν ὁ Ἰησοῦς τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἐμβῆναι εἰς τὸ πλοῖον». «ἠνάγκασεν;» Μὰ ἐμεῖς γνωρίζουμε μέσα ἀπὸ τὴ Γραφὴ ἕνα Θεὸ ποὺ δὲν ἀναγκάζει καὶ δὲν βιάζει ποτέ. Αὐτὸ εἶναι τὸ πρῶτο παράλογο. Ἕνας Θεὸς ποὺ ἀναγκάζει, γιὰ κάτι τελείως περιττό, νὰ μποῦν στὸ πλοῖο. Κρατῆστε το.
Τὸ δεύτερο παράλογο καὶ συγκλονιστικὸ εἶναι τὸ ὅτι, ἐνῷ γίνεται χαμὸς κάτω στὴ θάλασσα, ὅπως λέει τὸ κείμενο, δύο φορὲς τὸ τονίζει, ὁ Χριστὸς ἦταν κατ’ ἰδίαν καὶ ἦταν μόνος προσευχόμενος, αὐτὸ δὲν εἶναι συγκλονιστικό; Καὶ θὰ ἔλεγαν πολλοὶ μέσα στὸν κόσμο ποὺ συγκλονίζεται ἀπὸ τὴν ταραχή, μπορεῖ ὁ Χριστὸς νὰ εἶναι, κατ’ ἰδίαν καὶ μόνος, προσευχόμενος; Ποιά εἶναι ἡ παρέμβασή Του γιὰ τὰ πράγματα τοῦ κόσμου;
Καὶ τὸ τρίτο συγκλονιστικό, καὶ ταυτόχρονα παράλογο καὶ τρελό, εἶναι τὸ ὅτι -δὲν ξέρω ἂν τὸ προσέξατε- οἱ μαθητὲς δὲν φοβήθηκαν τὴ θάλασσα· πολὺ μετὰ ὁ Πέτρος φοβήθηκε ὅταν εἶδε ποὺ βουλιάζει. Φοβήθηκαν τὸν Χριστό. Καὶ «ἐταράχθησαν ἰδόντες τὸν Κύριον ἐπὶ τὰ ὕδατα περιπατοῦντα», εἶπε τὸ κείμενο. Νὰ λοιπὸν τρία παράλογα σημεῖα. Ἂς τὰ προσεγγίσουμε γιὰ λίγο καὶ ἐκεῖ μποροῦμε νὰ βροῦμε, τοὐλάχιστον μὲ τὸ νοῦ μας, κάποια σημεῖα γιὰ αὐτὴ τὴ βιωματικὴ προσέγγιση αὐτῆς τῆς βαθιᾶς δυνατότητας ποὺ ἔχουμε νὰ ἐμπιστευόμαστε τὸν Χριστὸ σὲ ὅλα τὰ σημεῖα τῆς ζωῆς μας. Στὰ δύσκολα καὶ τὰ εὔκολα.
Πρῶτον, τὸ «ἠνάγκασεν». Ὁ Θεὸς ποτὲ δὲν ἀναγκάζει. Ὁ Θεὸς ποτὲ δὲν βιάζει. Εἶναι Θεὸς ἐλευθερίας. Ὁ Θεὸς ποὺ θέλει ἐλεύθερα πρόσωπα. Καὶ ξέρετε γιατί ἀναγκάζει; Γιὰ νὰ γίνουμε ἐλεύθεροι. Δὲν μᾶς θέλει νὰ εἴμαστε πλάϊ Του καὶ νὰ λέμε συνέχεια «Χριστέ μου, Χριστὲ μου κρατιόμαστε πάνω Σου, νὰ σὲ βλέπουμε καὶ νὰ στηριζόμαστε». Θέλει ἐλεύθερα πρόσωπα. Ἡ παρουσία Του εἶναι μυστικὴ καὶ ἄδηλη. Γι’ αὐτὸ φαίνεται ποὺ δὲν εἶναι μέσα στὴν ἱστορία. Εἶναι μέσα στὴν ἱστορία. Θὰ μποροῦσε κάθε μέρα νὰ ἐμφανίζεται μπροστά μας καὶ νὰ λέει: «Ἐδῶ εἶμαι. Κάντε αὐτὸ καὶ κάντε τ' ἄλλο». Τότε πιὰ δὲν θὰ ἤμασταν πρόσωπα. Δὲν θὰ ἤμασταν ἄνθρωποι. Δὲν θὰ ἤμασταν ἐλεύθεροι. Ἡ παρουσία Του εἶναι μυστική, εἶναι ἄδηλη, εἶναι ἀγαπητική. Εἶναι σεβαστική, εἶναι τιμητικὴ γιὰ τὸ πρόσωπο καὶ τὴν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου. Τοὺς ἀναγκάζει νὰ εἶναι ἐλεύθεροι καὶ μόνοι τους στὴ βάρκα, χωρὶς νὰ τοὺς ἐγκαταλείψει ὅμως. Αὐτὸς ὁ φοβερὸς ἐξαναγκασμὸς σὲ ἐλευθερία -ἐμεῖς νομίζουμε ποὺ ὁ ἀναγκασμὸς σημαίνει βία- καὶ ἐδῶ εἶναι ὁ ἀναγκασμὸς τῆς ἐλευθερίας. Ἴδια στοιχεῖα περνᾶνε καὶ μέσα στὴν παιδαγωγία τῶν παιδιῶν μας: ὁ ἀναγκασμὸς τῆς ἐλευθερίας. Ἐδῶ λοιπὸν ὁ Θεός μᾶς καλεῖ καὶ μᾶς λέει: «Εἶστε ἀναγκασμένοι νὰ εἶστε ἐλεύθεροι, Ἐγὼ εἶμαι μαζί σας μὲ ἕνα μυστικὸ κρυφὸ τρόπο. Εἶμαι πάντα μαζί σας ὡς πανταχοῦ παρών». Αὐτὸ εἶναι τὸ πρῶτο στοιχεῖο, τὸ τρελό: ὁ ἐξαναγκασμὸς γιὰ τὴν ἐλευθερία. Ἀλλοίμονο ἂν δὲν γίνουμε ἐλεύθεροι. Ἂν δὲν ἔχουμε προσωπικότητα. Ἂν δὲν ἔχουμε πρόσωπο. Ἂν δὲν ἔχουμε γλῶσσα. Ἂν δὲν ἔχουμε φωνή. Ἂν δὲν ἔχουμε δυνατότητα νὰ ἐκφραστοῦμε. Καὶ ὁ Θεὸς κρύβεται πάντα γιὰ νὰ μᾶς δώσει αὐτὴ τὴν εὐκαιρία. Καὶ ἐμεῖς δὲν τὸ καταλαβαίνουμε. Ἢ ἀπογοητευόμαστε ἀπὸ τὴν ἀπουσία Του ἢ ἐκμεταλλευόμαστε τὴν δῆθεν ἀπουσία Του, γιὰ νὰ κάνουμε ὅ,τι θέλουμε.
Τὸ δεύτερο συγκλονιστικὸ στοιχεῖο εἶναι αὐτὸ ποὺ εἶπα: ποὺ ἦταν «κατ' ἰδίαν καὶ μόνος προσευχόμενος». Προσέξτε. Ἡ μοναξιὰ μόνο γιὰ ἕνα λόγο καταξιώνεται καὶ ὄχι μόνιμα, ἀλλὰ περιστασιακά. Ἡ μοναξιὰ καταξιώνεται μόνο γιὰ νὰ καλλιεργεῖς πολὺ βαθιὰ τὴ δυνατότητα ποὺ ἔχεις καὶ γιὰ νὰ κρύβεσαι καὶ νὰ μὴν προβάλλεσαι καὶ νὰ μὴν κάνεις μιὰ διαφήμιση κάθε μέρα τοῦ προσώπου σου. Καὶ αὐτὴ ἡ μοναξιὰ καταξιώνεται μόνο ἂν εἶναι ἐν προσευχῇ. Ἦταν «κατ’ ἰδίαν, μόνος προσευχόμενος», δίνοντας ὑπόδειγμα καλλιεργείας τῆς προσωπικότητάς μας. Πάντοτε μὲς στὸν κόσμο προβαλλόμεθα, θέλουμε νὰ δειχθοῦμε, νὰ φανερωθοῦμε. Νὰ ποῦμε ποιοί εἴμαστε, νὰ ποῦμε τί εἴμαστε. Νὰ ἐκφράσουμε τὶς ἀπόψεις μας. Τίποτε κακὸ σὲ ὅλα αὐτά. Ἀλλὰ πότε μάθαμε μερικὲς φορὲς νὰ κρυβόμαστε ἀπὸ αὐτὴ τὴν προβολὴ ποὺ κάνουμε; Καὶ πότε θὰ τὸ μάθουμε; Πολλοί, ἀπὸ ἀπογοήτευση, κρύβονται καὶ ἀπογοητεύονται καὶ χάνονται. Δὲν εἶναι αὐτὴ ἡ λύση. Ἦταν «κατ’ ἰδίαν, μόνος προσευχόμενος»· ὅπου καλλιεργεῖς ἄλλα πράγματα, τὴν ταπείνωση, τὸ μὴ προβαλλόμενο, τὸ μὴ διαφημιζόμενο. Τὸ ὁποῖο μετὰ θὰ χρειαστεῖ τὴν ὥρα ποὺ θὰ βγοῦμε -κατ’ ἀνάγκη- πρὸς τὸν κόσμο. Καὶ τότε δὲν θὰ ἔχουμε νὰ φανερώσουμε τίποτε. Τὸ πρόσωπό μας τί εἶναι; Θὰ ἔχουμε νὰ φανερώσουμε ἀλήθεια -ὅτι πολὺ βαθιὰ μέσα μας- ὑπάρχουν ἄλλες δυνατότητες. «Ἦταν μόνος προσευχόμενος». Καὶ αὐτὸ δὲν εἶναι ἐγκατάλειψη. Εἶναι ἀποκάλυψη μιᾶς ἄλλης δυνατότητας ζωῆς.
Καὶ μετὰ ἀπὸ λίγο ἐπιστρέφει μαζί τους. Καὶ τί σᾶς εἶπα; Δὲν φοβήθηκαν τὴ θάλασσα οἱ μαθητὲς πιθανότατα, ἢ μᾶλλον σίγουρα, γιατί ἦταν πολὺ σκληροὶ θαλασσόλυκοι καὶ τὰ νερὰ ἐκεῖνα τὰ ἤξεραν πάρα πολὺ καλά. Τόσο καιρὸ μὲ τὰ ψάρια πάλευαν, καὶ τὰ κύματα αὐτῆς τῆς ἰδίας θαλάσσης τώρα θὰ φοβοῦνται; Νά, βλέπετε ἕνας ἐγωισμός, ἔ;. «Ἐγὼ» ποὺ ξέρω νὰ κυριαρχῶ στὰ πράγματα. Ἀλλὰ φοβήθηκαν τὸν Χριστό, τὴν παρουσία Του. Τὴν ἄλλη παρουσία Του. Τὴν παρουσία Του ποὺ ξεπερνοῦσε τὴν δυσκολία των πράγματων. Αὐτοὶ ἤξεραν, μέσα ἀπὸ τὶς ἐγωιστικές, δικές τους προβολές, πώς; θὰ νικήσουν τὴ θάλασσα. Ἔτσι θὰ κάνουν τὰ πανιά. Ἔτσι θὰ κάνουν τὸ καράβι. Ἔτσι θὰ κάνουν τὸ τιμόνι. Ἀπὸ ἐκεῖ θὰ τὸ στρίψουν, μιὰ ἐγωιστικὴ τεχνολογία. Ἀλλὰ ποτὲ δὲν φαντάζονταν πὼς ὑπάρχει μιὰ ἄλλη δυνατότητα τοῦ Χριστοῦ, ποὺ ἔρχεται μέσα στὸν τάραχο καὶ στὸν ὀρυμαγδό, νὰ δώσει μιὰ ἄλλη βαθιὰ ἀπάντηση ἠρεμίας σὲ αὐτούς. Καὶ φοβήθηκαν τὴν ἠρεμία, φοβήθηκαν τὸ ξεπέρασμα τῆς ταραχῆς. Ὄχι μὲ κόλπα ναυτιλιακὰ ἢ ἄλλα κοσμικά. Φοβήθηκαν τὸ ὅτι περπατοῦσε πάνω στὰ κύματα. Τὸ ὅτι ἦταν πιὸ δυνατὸς ἀπὸ τὰ κύματα. Καὶ νόμιζαν μάλιστα ποὺ ἦταν φάντασμα. Δὲν φανταζόνταν ποὺ ὑπάρχει καὶ μιὰ ἄλλη δυνατότητα. Μιὰ ἄλλη πνευματικὴ τεχνολογία γιὰ νὰ ξεπεράσεις τὶς δυσκολίες τῆς ζωῆς (εἶναι πολὺ καλὴ ἡ τεχνολογία γιὰ νὰ ξεπερνᾶς τὶς δυσκολίες τῆς ζωῆς· μέχρι ἑνὸς σημείου ὅμως!).
Καὶ στὸ τέλος, τὴν ὥρα ποὺ ἀπαντιοῦνται αὐτὰ τὰ τρία παράλογα, ὁ Πέτρος, τολμηρὸς ὤν καὶ ξέροντας τὴ θάλασσα καὶ βλέποντας τὸν Χριστό, θέλει νὰ περπατήσει πάνω στὴ θάλασσα. Ἀλλὰ δυστυχῶς δὲν ἤξερε τὴν «τεχνολογία» τῆς ἐμπιστοσύνης στὸν Θεό. Γιατί δὲν κατάλαβε ποτέ, μέχρι τώρα ἀπ’ ὅ,τι φαίνεται, [τὸ] πῶς λύνονται καὶ πῶς ξεπερνιόνται αὐτὰ τὰ θέματα, οἱ τρεῖς ἀπαντήσεις σὲ αὐτά τα τρία τὰ παράλογα. Ποτὲ δὲν φαντάστηκε πὼς εἶναι πρόσωπο ἐλεύθερο. Ἤθελε νὰ εἶναι ἐξαρτημένος, γι’ αὐτὸ πῆγε κοντὰ στὸ Χριστό. Ὁ Χριστὸς δὲν ἤθελε ἐξαρτήματα, ἤθελε ἐλεύθερους ἀνθρώπους. Ἤθελε νὰ εἶναι Ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος θὰ μποροῦσε νὰ τοῦ [ἔδινε μαθήματα] κάθε μέρα. Καὶ Ἐκεῖνος ὅμως ἦταν «μόνος προσευχόμενος». Καὶ τοῦ μάθαινε νὰ εἶναι «προσευχόμενος». Ἤθελε νὰ τοῦ μάθει τεχνολογία καὶ τοῦ ’μαθε μιὰ ἄλλη ἀντιμετώπιση τῶν πραγμάτων. Καὶ τότε ἀποδεικνύεται ὁ Πέτρος ὀλιγόπιστος καὶ καταποντίζεται καὶ ὁ Χριστὸς τὸν σώζει. Πάντα ἔτσι κάνει ὁ Χριστός.
Καὶ ἂς μὴν εἴχαμε μάθει τό πῶς θὰ ἀπαντοῦμε σὲ αὐτά τα τρία τὰ παράλογα. Ἔρχεται μπροστά μας μὲ τὸ δικό Του τὸν τρόπο καὶ μᾶς βγάζει ἀπὸ τὴ θάλασσα. καὶ ἂς εἴμαστε ὀλιγόπιστοι. Ἀλλὰ μποροῦμε νὰ μείνουμε ἐκεῖ πάντα; Μποροῦμε νὰ μὴν γίνουμε προσωπικότητες; Μποροῦμε πάντοτε νὰ βασιζόμαστε -καὶ πάντα θὰ τὸ κάνει [ὁ Χριστός]- στὴ δική Του παρέμβαση ποὺ πάντα θὰ τὸ κάνει; Μποροῦμε πάντα νὰ μὴν καταλαβαίνουμε τό πῶς θὰ ξεπεραστοῦν τὰ κύματα; Μποροῦμε πάντα νὰ μὴν καταλαβαίνουμε τό πῶς θὰ καλλιεργήσουμε τὸ πρόσωπό μας (ἐν φανερώσει καὶ ἐν ἀφανείᾳ); Μποροῦμε πάντα, πάντα νὰ στηριζόμαστε στὰ τεχνολογικὰ πράγματα τοῦ κόσμου καὶ νὰ μὴν ἔχουμε τὴ βαθιὰ δική Του κατάθεση ζωῆς;
Εἶναι ἕνα κείμενο συγκλονιστικό. Λίγο τὸ κατάλαβα. Λίγο σᾶς τὸ μετέδωσα. Ἀλλὰ εἶναι πραγματικὰ συγκλονιστικό. Γιατί ἐκφράζει τὸ πῶς παλεύουμε κάθε μέρα μὲ τὰ κύματα τῆς ζωῆς. Ἀδελφοί μου, ἁρπάξτε τὰ μηνύματα! Ἁρπάξτε τὸν ἐξαναγκασμό Του νὰ γίνουμε ἐλεύθεροι! Ἁρπάξτε τὴ δυνατότητα ποὺ μᾶς δίνει νὰ καλλιεργηθοῦμε καὶ βαθιά, ὡς μὴ προβαλλόμενοι πάντα, μέσα στὰ πράγματα τοῦ κόσμου! Ἁρπάξτε τὴ δυνατότητα, νὰ γίνουμε ἐλεύθεροι καὶ νὰ περπατᾶμε πάνω στὰ κύματα τῆς ζωῆς, χωρὶς νὰ φοβόμαστε τίποτε! Ἁπλῶς νὰ φοβόμαστε ἕνα πρᾶγμα: τὸ πόσο ἀδύναμοι εἴμαστε [ὥστε] νὰ μποροῦμε νὰ καταλάβουμε τὴν ἐλευθερία ποὺ μᾶς δίνει ὁ Χριστὸς γιὰ νὰ ζήσουμε.
Ἐπιτρέψτε μου νὰ σᾶς τὴν καταθέσω τονίζοντας πὼς γιὰ νὰ τὴν καταλάβουμε πρέπει νὰ προσεγγίσουμε τρία παράλογα, θὰ ἔλεγα τρελά, σημεῖα τοῦ κείμενου ποὺ ἀκούσαμε. Πιθανῶς νὰ μὴν τὰ συλλάβατε, ὅταν τὰ λέω παράλογα καὶ τρελὰ ἔτσι εἶναι, ἀλλὰ ἀκοῦστε τα παρακαλῶ καὶ μόνο ὅταν τὰ προσεγγίσουμε αὐτά τα κείμενα, ὄχι ἁπλῶς βέβαια μόνο ἑρμηνευτικά, ἀλλὰ βιωματικά, μποροῦμε τότε νὰ πάρουμε τὴν ἀπάντηση τοῦ «πῶς θὰ ἐμπιστευτῶ τὸ Χριστό;» Νὰ σᾶς θυμίσω ἢ νὰ σᾶς ἀποκαλύψω τὰ τρία παράλογα σημεῖα τῆς περικοπῆς.
Τὸ πρῶτο ἦταν ἡ λέξη τῆς πρώτης γραμμῆς «ἠνάγκασεν ὁ Ἰησοῦς τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἐμβῆναι εἰς τὸ πλοῖον». «ἠνάγκασεν;» Μὰ ἐμεῖς γνωρίζουμε μέσα ἀπὸ τὴ Γραφὴ ἕνα Θεὸ ποὺ δὲν ἀναγκάζει καὶ δὲν βιάζει ποτέ. Αὐτὸ εἶναι τὸ πρῶτο παράλογο. Ἕνας Θεὸς ποὺ ἀναγκάζει, γιὰ κάτι τελείως περιττό, νὰ μποῦν στὸ πλοῖο. Κρατῆστε το.
Τὸ δεύτερο παράλογο καὶ συγκλονιστικὸ εἶναι τὸ ὅτι, ἐνῷ γίνεται χαμὸς κάτω στὴ θάλασσα, ὅπως λέει τὸ κείμενο, δύο φορὲς τὸ τονίζει, ὁ Χριστὸς ἦταν κατ’ ἰδίαν καὶ ἦταν μόνος προσευχόμενος, αὐτὸ δὲν εἶναι συγκλονιστικό; Καὶ θὰ ἔλεγαν πολλοὶ μέσα στὸν κόσμο ποὺ συγκλονίζεται ἀπὸ τὴν ταραχή, μπορεῖ ὁ Χριστὸς νὰ εἶναι, κατ’ ἰδίαν καὶ μόνος, προσευχόμενος; Ποιά εἶναι ἡ παρέμβασή Του γιὰ τὰ πράγματα τοῦ κόσμου;
Καὶ τὸ τρίτο συγκλονιστικό, καὶ ταυτόχρονα παράλογο καὶ τρελό, εἶναι τὸ ὅτι -δὲν ξέρω ἂν τὸ προσέξατε- οἱ μαθητὲς δὲν φοβήθηκαν τὴ θάλασσα· πολὺ μετὰ ὁ Πέτρος φοβήθηκε ὅταν εἶδε ποὺ βουλιάζει. Φοβήθηκαν τὸν Χριστό. Καὶ «ἐταράχθησαν ἰδόντες τὸν Κύριον ἐπὶ τὰ ὕδατα περιπατοῦντα», εἶπε τὸ κείμενο. Νὰ λοιπὸν τρία παράλογα σημεῖα. Ἂς τὰ προσεγγίσουμε γιὰ λίγο καὶ ἐκεῖ μποροῦμε νὰ βροῦμε, τοὐλάχιστον μὲ τὸ νοῦ μας, κάποια σημεῖα γιὰ αὐτὴ τὴ βιωματικὴ προσέγγιση αὐτῆς τῆς βαθιᾶς δυνατότητας ποὺ ἔχουμε νὰ ἐμπιστευόμαστε τὸν Χριστὸ σὲ ὅλα τὰ σημεῖα τῆς ζωῆς μας. Στὰ δύσκολα καὶ τὰ εὔκολα.
Πρῶτον, τὸ «ἠνάγκασεν». Ὁ Θεὸς ποτὲ δὲν ἀναγκάζει. Ὁ Θεὸς ποτὲ δὲν βιάζει. Εἶναι Θεὸς ἐλευθερίας. Ὁ Θεὸς ποὺ θέλει ἐλεύθερα πρόσωπα. Καὶ ξέρετε γιατί ἀναγκάζει; Γιὰ νὰ γίνουμε ἐλεύθεροι. Δὲν μᾶς θέλει νὰ εἴμαστε πλάϊ Του καὶ νὰ λέμε συνέχεια «Χριστέ μου, Χριστὲ μου κρατιόμαστε πάνω Σου, νὰ σὲ βλέπουμε καὶ νὰ στηριζόμαστε». Θέλει ἐλεύθερα πρόσωπα. Ἡ παρουσία Του εἶναι μυστικὴ καὶ ἄδηλη. Γι’ αὐτὸ φαίνεται ποὺ δὲν εἶναι μέσα στὴν ἱστορία. Εἶναι μέσα στὴν ἱστορία. Θὰ μποροῦσε κάθε μέρα νὰ ἐμφανίζεται μπροστά μας καὶ νὰ λέει: «Ἐδῶ εἶμαι. Κάντε αὐτὸ καὶ κάντε τ' ἄλλο». Τότε πιὰ δὲν θὰ ἤμασταν πρόσωπα. Δὲν θὰ ἤμασταν ἄνθρωποι. Δὲν θὰ ἤμασταν ἐλεύθεροι. Ἡ παρουσία Του εἶναι μυστική, εἶναι ἄδηλη, εἶναι ἀγαπητική. Εἶναι σεβαστική, εἶναι τιμητικὴ γιὰ τὸ πρόσωπο καὶ τὴν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου. Τοὺς ἀναγκάζει νὰ εἶναι ἐλεύθεροι καὶ μόνοι τους στὴ βάρκα, χωρὶς νὰ τοὺς ἐγκαταλείψει ὅμως. Αὐτὸς ὁ φοβερὸς ἐξαναγκασμὸς σὲ ἐλευθερία -ἐμεῖς νομίζουμε ποὺ ὁ ἀναγκασμὸς σημαίνει βία- καὶ ἐδῶ εἶναι ὁ ἀναγκασμὸς τῆς ἐλευθερίας. Ἴδια στοιχεῖα περνᾶνε καὶ μέσα στὴν παιδαγωγία τῶν παιδιῶν μας: ὁ ἀναγκασμὸς τῆς ἐλευθερίας. Ἐδῶ λοιπὸν ὁ Θεός μᾶς καλεῖ καὶ μᾶς λέει: «Εἶστε ἀναγκασμένοι νὰ εἶστε ἐλεύθεροι, Ἐγὼ εἶμαι μαζί σας μὲ ἕνα μυστικὸ κρυφὸ τρόπο. Εἶμαι πάντα μαζί σας ὡς πανταχοῦ παρών». Αὐτὸ εἶναι τὸ πρῶτο στοιχεῖο, τὸ τρελό: ὁ ἐξαναγκασμὸς γιὰ τὴν ἐλευθερία. Ἀλλοίμονο ἂν δὲν γίνουμε ἐλεύθεροι. Ἂν δὲν ἔχουμε προσωπικότητα. Ἂν δὲν ἔχουμε πρόσωπο. Ἂν δὲν ἔχουμε γλῶσσα. Ἂν δὲν ἔχουμε φωνή. Ἂν δὲν ἔχουμε δυνατότητα νὰ ἐκφραστοῦμε. Καὶ ὁ Θεὸς κρύβεται πάντα γιὰ νὰ μᾶς δώσει αὐτὴ τὴν εὐκαιρία. Καὶ ἐμεῖς δὲν τὸ καταλαβαίνουμε. Ἢ ἀπογοητευόμαστε ἀπὸ τὴν ἀπουσία Του ἢ ἐκμεταλλευόμαστε τὴν δῆθεν ἀπουσία Του, γιὰ νὰ κάνουμε ὅ,τι θέλουμε.
Τὸ δεύτερο συγκλονιστικὸ στοιχεῖο εἶναι αὐτὸ ποὺ εἶπα: ποὺ ἦταν «κατ' ἰδίαν καὶ μόνος προσευχόμενος». Προσέξτε. Ἡ μοναξιὰ μόνο γιὰ ἕνα λόγο καταξιώνεται καὶ ὄχι μόνιμα, ἀλλὰ περιστασιακά. Ἡ μοναξιὰ καταξιώνεται μόνο γιὰ νὰ καλλιεργεῖς πολὺ βαθιὰ τὴ δυνατότητα ποὺ ἔχεις καὶ γιὰ νὰ κρύβεσαι καὶ νὰ μὴν προβάλλεσαι καὶ νὰ μὴν κάνεις μιὰ διαφήμιση κάθε μέρα τοῦ προσώπου σου. Καὶ αὐτὴ ἡ μοναξιὰ καταξιώνεται μόνο ἂν εἶναι ἐν προσευχῇ. Ἦταν «κατ’ ἰδίαν, μόνος προσευχόμενος», δίνοντας ὑπόδειγμα καλλιεργείας τῆς προσωπικότητάς μας. Πάντοτε μὲς στὸν κόσμο προβαλλόμεθα, θέλουμε νὰ δειχθοῦμε, νὰ φανερωθοῦμε. Νὰ ποῦμε ποιοί εἴμαστε, νὰ ποῦμε τί εἴμαστε. Νὰ ἐκφράσουμε τὶς ἀπόψεις μας. Τίποτε κακὸ σὲ ὅλα αὐτά. Ἀλλὰ πότε μάθαμε μερικὲς φορὲς νὰ κρυβόμαστε ἀπὸ αὐτὴ τὴν προβολὴ ποὺ κάνουμε; Καὶ πότε θὰ τὸ μάθουμε; Πολλοί, ἀπὸ ἀπογοήτευση, κρύβονται καὶ ἀπογοητεύονται καὶ χάνονται. Δὲν εἶναι αὐτὴ ἡ λύση. Ἦταν «κατ’ ἰδίαν, μόνος προσευχόμενος»· ὅπου καλλιεργεῖς ἄλλα πράγματα, τὴν ταπείνωση, τὸ μὴ προβαλλόμενο, τὸ μὴ διαφημιζόμενο. Τὸ ὁποῖο μετὰ θὰ χρειαστεῖ τὴν ὥρα ποὺ θὰ βγοῦμε -κατ’ ἀνάγκη- πρὸς τὸν κόσμο. Καὶ τότε δὲν θὰ ἔχουμε νὰ φανερώσουμε τίποτε. Τὸ πρόσωπό μας τί εἶναι; Θὰ ἔχουμε νὰ φανερώσουμε ἀλήθεια -ὅτι πολὺ βαθιὰ μέσα μας- ὑπάρχουν ἄλλες δυνατότητες. «Ἦταν μόνος προσευχόμενος». Καὶ αὐτὸ δὲν εἶναι ἐγκατάλειψη. Εἶναι ἀποκάλυψη μιᾶς ἄλλης δυνατότητας ζωῆς.
Καὶ μετὰ ἀπὸ λίγο ἐπιστρέφει μαζί τους. Καὶ τί σᾶς εἶπα; Δὲν φοβήθηκαν τὴ θάλασσα οἱ μαθητὲς πιθανότατα, ἢ μᾶλλον σίγουρα, γιατί ἦταν πολὺ σκληροὶ θαλασσόλυκοι καὶ τὰ νερὰ ἐκεῖνα τὰ ἤξεραν πάρα πολὺ καλά. Τόσο καιρὸ μὲ τὰ ψάρια πάλευαν, καὶ τὰ κύματα αὐτῆς τῆς ἰδίας θαλάσσης τώρα θὰ φοβοῦνται; Νά, βλέπετε ἕνας ἐγωισμός, ἔ;. «Ἐγὼ» ποὺ ξέρω νὰ κυριαρχῶ στὰ πράγματα. Ἀλλὰ φοβήθηκαν τὸν Χριστό, τὴν παρουσία Του. Τὴν ἄλλη παρουσία Του. Τὴν παρουσία Του ποὺ ξεπερνοῦσε τὴν δυσκολία των πράγματων. Αὐτοὶ ἤξεραν, μέσα ἀπὸ τὶς ἐγωιστικές, δικές τους προβολές, πώς; θὰ νικήσουν τὴ θάλασσα. Ἔτσι θὰ κάνουν τὰ πανιά. Ἔτσι θὰ κάνουν τὸ καράβι. Ἔτσι θὰ κάνουν τὸ τιμόνι. Ἀπὸ ἐκεῖ θὰ τὸ στρίψουν, μιὰ ἐγωιστικὴ τεχνολογία. Ἀλλὰ ποτὲ δὲν φαντάζονταν πὼς ὑπάρχει μιὰ ἄλλη δυνατότητα τοῦ Χριστοῦ, ποὺ ἔρχεται μέσα στὸν τάραχο καὶ στὸν ὀρυμαγδό, νὰ δώσει μιὰ ἄλλη βαθιὰ ἀπάντηση ἠρεμίας σὲ αὐτούς. Καὶ φοβήθηκαν τὴν ἠρεμία, φοβήθηκαν τὸ ξεπέρασμα τῆς ταραχῆς. Ὄχι μὲ κόλπα ναυτιλιακὰ ἢ ἄλλα κοσμικά. Φοβήθηκαν τὸ ὅτι περπατοῦσε πάνω στὰ κύματα. Τὸ ὅτι ἦταν πιὸ δυνατὸς ἀπὸ τὰ κύματα. Καὶ νόμιζαν μάλιστα ποὺ ἦταν φάντασμα. Δὲν φανταζόνταν ποὺ ὑπάρχει καὶ μιὰ ἄλλη δυνατότητα. Μιὰ ἄλλη πνευματικὴ τεχνολογία γιὰ νὰ ξεπεράσεις τὶς δυσκολίες τῆς ζωῆς (εἶναι πολὺ καλὴ ἡ τεχνολογία γιὰ νὰ ξεπερνᾶς τὶς δυσκολίες τῆς ζωῆς· μέχρι ἑνὸς σημείου ὅμως!).
Καὶ στὸ τέλος, τὴν ὥρα ποὺ ἀπαντιοῦνται αὐτὰ τὰ τρία παράλογα, ὁ Πέτρος, τολμηρὸς ὤν καὶ ξέροντας τὴ θάλασσα καὶ βλέποντας τὸν Χριστό, θέλει νὰ περπατήσει πάνω στὴ θάλασσα. Ἀλλὰ δυστυχῶς δὲν ἤξερε τὴν «τεχνολογία» τῆς ἐμπιστοσύνης στὸν Θεό. Γιατί δὲν κατάλαβε ποτέ, μέχρι τώρα ἀπ’ ὅ,τι φαίνεται, [τὸ] πῶς λύνονται καὶ πῶς ξεπερνιόνται αὐτὰ τὰ θέματα, οἱ τρεῖς ἀπαντήσεις σὲ αὐτά τα τρία τὰ παράλογα. Ποτὲ δὲν φαντάστηκε πὼς εἶναι πρόσωπο ἐλεύθερο. Ἤθελε νὰ εἶναι ἐξαρτημένος, γι’ αὐτὸ πῆγε κοντὰ στὸ Χριστό. Ὁ Χριστὸς δὲν ἤθελε ἐξαρτήματα, ἤθελε ἐλεύθερους ἀνθρώπους. Ἤθελε νὰ εἶναι Ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος θὰ μποροῦσε νὰ τοῦ [ἔδινε μαθήματα] κάθε μέρα. Καὶ Ἐκεῖνος ὅμως ἦταν «μόνος προσευχόμενος». Καὶ τοῦ μάθαινε νὰ εἶναι «προσευχόμενος». Ἤθελε νὰ τοῦ μάθει τεχνολογία καὶ τοῦ ’μαθε μιὰ ἄλλη ἀντιμετώπιση τῶν πραγμάτων. Καὶ τότε ἀποδεικνύεται ὁ Πέτρος ὀλιγόπιστος καὶ καταποντίζεται καὶ ὁ Χριστὸς τὸν σώζει. Πάντα ἔτσι κάνει ὁ Χριστός.
Καὶ ἂς μὴν εἴχαμε μάθει τό πῶς θὰ ἀπαντοῦμε σὲ αὐτά τα τρία τὰ παράλογα. Ἔρχεται μπροστά μας μὲ τὸ δικό Του τὸν τρόπο καὶ μᾶς βγάζει ἀπὸ τὴ θάλασσα. καὶ ἂς εἴμαστε ὀλιγόπιστοι. Ἀλλὰ μποροῦμε νὰ μείνουμε ἐκεῖ πάντα; Μποροῦμε νὰ μὴν γίνουμε προσωπικότητες; Μποροῦμε πάντοτε νὰ βασιζόμαστε -καὶ πάντα θὰ τὸ κάνει [ὁ Χριστός]- στὴ δική Του παρέμβαση ποὺ πάντα θὰ τὸ κάνει; Μποροῦμε πάντα νὰ μὴν καταλαβαίνουμε τό πῶς θὰ ξεπεραστοῦν τὰ κύματα; Μποροῦμε πάντα νὰ μὴν καταλαβαίνουμε τό πῶς θὰ καλλιεργήσουμε τὸ πρόσωπό μας (ἐν φανερώσει καὶ ἐν ἀφανείᾳ); Μποροῦμε πάντα, πάντα νὰ στηριζόμαστε στὰ τεχνολογικὰ πράγματα τοῦ κόσμου καὶ νὰ μὴν ἔχουμε τὴ βαθιὰ δική Του κατάθεση ζωῆς;
Εἶναι ἕνα κείμενο συγκλονιστικό. Λίγο τὸ κατάλαβα. Λίγο σᾶς τὸ μετέδωσα. Ἀλλὰ εἶναι πραγματικὰ συγκλονιστικό. Γιατί ἐκφράζει τὸ πῶς παλεύουμε κάθε μέρα μὲ τὰ κύματα τῆς ζωῆς. Ἀδελφοί μου, ἁρπάξτε τὰ μηνύματα! Ἁρπάξτε τὸν ἐξαναγκασμό Του νὰ γίνουμε ἐλεύθεροι! Ἁρπάξτε τὴ δυνατότητα ποὺ μᾶς δίνει νὰ καλλιεργηθοῦμε καὶ βαθιά, ὡς μὴ προβαλλόμενοι πάντα, μέσα στὰ πράγματα τοῦ κόσμου! Ἁρπάξτε τὴ δυνατότητα, νὰ γίνουμε ἐλεύθεροι καὶ νὰ περπατᾶμε πάνω στὰ κύματα τῆς ζωῆς, χωρὶς νὰ φοβόμαστε τίποτε! Ἁπλῶς νὰ φοβόμαστε ἕνα πρᾶγμα: τὸ πόσο ἀδύναμοι εἴμαστε [ὥστε] νὰ μποροῦμε νὰ καταλάβουμε τὴν ἐλευθερία ποὺ μᾶς δίνει ὁ Χριστὸς γιὰ νὰ ζήσουμε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου