15 Σεπ 2021

«Μέ τί νά ἀρχίσουμε τήν νέα σχολική χρονιά; Μέ τήν τουαλέτα κυρία»

Γράφει ο Δημήτρης Νατσιός, δάσκαλος-Κιλκίς
Νέα σχολική χρονιά. Μέ μάσκες, μέ ὑγειονομικό ἔλεγχο ἄδειας εἰσόδου σέ δασκάλους καί μαθητές, μέ τήν ἀκολουθία τοῦ «Ἁγιασμοῦ» σέ λίγους μαθητές πού θά παραστοῦν στόν προαύλιο χῶρο. «Ἄκρα τοῦ τάφου σιωπή» καί φόβος. (Ἡ πρωινή προσευχή, ὅπως καί ἡ ἔπαρση τῆς σημαίας μας μέ ταυτόχρονη ἀπαγγελία τοῦ Ἐθνικοῦ μας Ὕμνου εἶναι πιά παρελθόν. Ἐπιτέλους, θά μονολογήσει ἡ ἐθνομηδενιστική κακοήθεια, γλιτώσαμε ἀπό τά σκοταδιστικά κατάλοιπα. Τό σχολεῖο ὅσο περνᾶ ὁ καιρός τούς μοιάζει. Οὔτε ἱερότητα ἀναδίδει οὔτε «συλλαβίζουν» οἱ μαθητές τά πολυτίμητα μαθήματα τοῦ Γένους. Οὔτε ἑλληνικά γράμματα, οὔτε τοῦ Θεοῦ τά πράματα, μόνο θεάματα καί παιδεία γιά… κλάματα). Πρώτη μέρα στό σχολεῖο καί θυμήθηκα παλαιότερό μου κείμενο. (Τοῦ 2010). Τό μεταφέρω... τροποποιημένο.

«Ἡ πρώτη μέρα στό σχολεῖο» τιτλοφορεῖται κι ἕνα κείμενο πού περιέχεται στό «Ἀνθολόγιο Λογοτεχνικῶν Κειμένων Α΄ καί Β΄ Δημοτικοῦ», σέλ. 30-31. Στό κείμενο αὐτό «προσφέρονται», ἀνεπιγνώστως προφανῶς ἀπό τούς συγγραφεῖς, ὅλα τά τρέχοντα ἰδεολογήματα καί τά κενοεπή στοιχεῖα πού χαρακτηρίζουν τό «νέο σχολεῖο».

Ἕνας μικρός μαθητής, πρωτάκι, διηγεῖται τίς ἐντυπώσεις του ἀπό τήν πρώτη μέρα στό σχολεῖο. Μετά τίς γνωστές ἀγωνίες, τόν φόβο τοῦ ἀγνώστου, τή σπαραξικάρδιες «ἀπαγκιστρώσεις» ἐκ τῆς μητρικῆς ἀγκάλης καί τά συναφῆ της παρθενικῆς «ἀκαδημαϊκῆς» σταδιοδρομίας, διαβάζουμε στόν ἐπίλογο: «Ἡ δασκάλα μᾶς ἦταν ἡ κυρία Μεταξά. Ἤθελε νά τή φωνάζουμε Γεωργία καί κυρίως ὄχι δασκάλα. Ὁ Κυριάκος πού καθόταν δίπλα μου, εἶπε: – Δασκάλα, μπορῶ… Σταμάτησε. Ἡ δασκάλα μᾶς χαμογέλασε. Μετά εἴπαμε ὅλοι τά ὀνόματά μας. Φανῆ, Γιάννης, Ἰουλία, Ἀναστασία…. Μέ τί θέλετε νά ἀρχίσουμε; ρώτησε ἡ κυρία μας.

Ὁ Κωστής σήκωσε τό χέρι.

– Μέ τήν τουαλέτα κυρία».

Τί ἀχνοφέγγει πίσω ἀπό τίς χαζοχαρούμενες αὐτές ἀράδες, ὁπωσδήποτε ἅ(κατά)νόητες γιά νεοεισερχόμενο στό σχολεῖο μαθητή, ἀπαξιωτικές καί προσβλητικές γιά τόν δάσκαλο; Ἐδῶ ἔχουμε μία «προοδευτικιά» δασκάλα, πού ἀποποιεῖται τήν ἀποστολή της. Ἐφ’ ὅσον ἀπορρίπτει τόν σεβασμό πού περιέχει ἡ προσφώνηση «κυρία», προκρίνει τήν «κακή» οἰκειότητα, ἡ ὁποία συνήθως παρερμηνεύεται ἀπό τούς μαθητές καί καταντᾶ ἡ μητέρα τῆς καταφρονήσεως καί τῆς ἀπειθαρχίας. Πολλοί ἐκπαιδευτικοί πράττουν τό ἴδιο, ἔχοντας θολά ἐντυπωμένη στό νοῦ τούς τήν θεωρία τῆς ἀντιαυταρχικῆς ἤ ἀντιαυθεντικῆς ἀγωγῆς. Καλλιεργοῦν μέ τούς μαθητές τους δῆθεν φιλική σχέση. Ὅμως ὅταν ὁ ἐκπαιδευτικός παρουσιάζεται ὑπερβολικά ἐπιεικής σημαίνει ἤ ὅτι δέν μπορεῖ νά διαδραματίσει σωστά τόν ἡγετικό ρόλο του ἤ ὅτι δέν ἐνδιαφέρεται γιά τά παιδιά. Στίς περιπτώσεις αὐτές ἡ ἐπιείκεια ἀποτελεῖ τήν χειρότερη μορφή ἀδιαφορίας. (Κάτι παρόμοιο ἰσχύει καί μέ τούς γονεῖς, πού προσπαθώντας νά κερδίσουν τήν ἐκτίμηση τῶν παιδιῶν τους, διαβάζοντας καί κάποια «βίπερ», περί «δημοκρατικῆς» οἰκογενειακῆς ἀγωγῆς, πού κυκλοφοροῦν καί σέ μπακάλικα, λένε στά παιδιά τους: «Μήν μέ βλέπεις σάν πατέρα. Ἐγώ θέλω νά εἶμαι φίλος σου». Σ’ αὐτήν τήν περίπτωση καί ὁ γονέας εἶναι ἕνα ἀνώριμο παιδί πού παραιτεῖται ἀπό τήν πατρική ἤ τήν μητρική του εὐθύνη καί δημιουργεῖ στό παιδί αἴσθημα ἀνασφάλειας, πού θά φτάσει ὡς τόν πανικό. Τά παιδιά θά βροῦν εὐκαιρίες στήν ζωή τούς ν’ ἀποκτήσουν φίλους, εἶναι ὅμως ἀμφίβολο ἄν θά βροῦν κάποιον ἄλλο πατέρα ἤ ἄλλη μητέρα). Ἡ δασκάλα τοῦ κειμένου, πού ἤθελε νά τήν προσφωνοῦν οἱ μαθητές της – καί μάλιστα τῆς πρώτης τάξης – Γεωργία (ἤ, γιατί ὄχι, Γωγῶ ἤ Τζόρτζια), αὐτοακυρώνεται καί ταυτόχρονα, ἐξ ἁπαλῶν ὀνύχων, «διδάσκει» στά παιδιά ὅτι δέν ὑπάρχει αὐτή ἡ εὐλογημένη ἀπόσταση μεταξύ δασκάλου καί μαθητή, τό μυστικό ὑφάδι πού συνέχει αὐτή τή σχέση, πού ὀνομάζεται σέβας. Μέ τά καλοπιάσματα καί τίς κολακεῖες δέν βγάζεις γερούς μαθητές. Δάσκαλος, σημαίνει ἐλευθερία καί σοφία, μαθητής, σημαίνει ἄσκηση, σεβασμός καί ὑπακοή. Ἡ σχέση δασκάλου καί μαθητή εἶναι κατάκτηση, πού θά ἔπρεπε νά τήν προσέχουμε ὡς κόρην ὀφθαλμοῦ. 

«Δεῖ δ’ αὐτούς μηδέ τοῖς ἐγκωμίοις ἐπαίρειν καί φυσᾶν. χαυνοῦνται γάρ ταῖς ὑπερβολαῖς τῶν ἐπαίνων καί θρύπτονται», δηλαδή, πρέπει νά μήν παινεύουμε ὑπερβολικά καί φουσκώνουμε τά παιδιά μέ τά ἐγκώμια, γιατί μέ τίς ὑπερβολές τῶν ἐπαίνων γίνονται ματαιόδοξα καί κακομαθημένα». (Πλούταρχος, «περί παίδων ἀγωγῆς», ἔκδ. «Κάκτος», σέλ. 69).

Καί ὁ ἅγιος γέροντας Πορφύριος ὁ Καυσοκαλυβίτης, ἑπόμενος τοῖς θείοις πατράσι, ἔλεγε κάτι σημαντικό: «Στά παιδιά ὁ ἔπαινος κάνει κακό. Τί λέει ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ; «Λαός μου οἱ μακαρίζοντες ὑμᾶς πλανῶσιν ὑμᾶς καί τήν τρῖβον τῶν ποδῶν ὑμῶν ταράσσουσιν». Ὅποιος μᾶς ἐπαινεῖ, μᾶς πλανάει καί μᾶς χαλάει τούς δρόμους τῆς ζωῆς μας. Πόσο σοφά εἶναι τά λόγια του Θεοῦ! Ὁ ἔπαινος δέν προετοιμάζει τά παιδιά γιά καμιά δυσκολία στή ζωή. Καί βγαίνουν ἀπροσάρμοστα καί τά χάνουν καί τελικά ἀποτυγχάνουν. Τώρα ὁ κόσμος χάλασε. Στό μικρό παιδάκι λένε ὅλο ἐπαινετικά λόγια. Μήν τό μαλώσουμε, μήν τοῦ ἐναντιωθοῦμε, μήν τό πιέσουμε τό παιδί. Μαθαίνει, ὅμως, ἔτσι καί δέν μπορεῖ νά ἀντιδράσει σωστά καί στήν πιό μικρή δυσκολία. Μόλις κάποιος τοῦ ἐναντιωθεῖ, τσακίζεται, δέν ἔχει σθένος.

Οἱ γονεῖς εὐθύνονται πρῶτοι γιά τήν ἀποτυχία τῶν παιδιῶν στή ζωή καί οἱ δάσκαλοι καί καθηγητές μετά. Τά ἐπαινοῦν διαρκῶς. Τούς λένε ἐγωιστικά λόγια. Δέν τά φέρνουν στό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ. Τ’ ἀποξενώνουν ἀπ’ τήν Ἐκκλησία. Ὅταν μεγαλώσουν λίγο τά παιδιά καί πᾶνε στό σχολεῖο μ’ αὐτό τόν ἐγωισμό, φεύγουν ἀπ’ τή θρησκεία καί τήν περιφρονοῦν, χάνουν τό σεβασμό πρός τό Θεό, πρός τούς γονεῖς, πρός ὅλους. Γίνονται ἀτίθασα καί σκληρά κά ἄπονα, χωρίς νά σέβονται οὔτε τή θρησκεία, οὔτε τόν Θεό. Βγάλαμε στή ζωή ἐγωιστές καί ὄχι χριστιανούς».(Γέροντος Πορφυρίου, «Βίος καί Λόγοι»», ἔκδ. Ι.Μ. Χρυσοπηγῆς, σέλ. 427).

Τό κείμενο τοῦ σχολικοῦ βιβλίου τελειώνει μέ τήν ὀμορφότατη καί παιδαγωγικότατη «ἐπιθυμία» τοῦ μαθητῆ νά ἀρχίσει ἡ σχολική χρονιά, ἡ διδαχή, μέ τήν… τουαλέτα. Σαφές τό μήνυμα, ἐλήφθη. Εὖγε στούς ἰθύνοντες, τά σαΐνια τοῦ ἁμαρτωλοῦ Παιδαγωγικοῦ Ἰνστιτούτου. Παιδεία, ἀγωγή, σμίλευση ψυχῶν, προσιδιάζουσα… στίς τουαλέτες. Αὐτό τό μνημειῶδες κείμενο βρῆκαν, γιά νά ὑποδεχτοῦν τούς νιόφερτους μαθητές στό γοητευτικό ταξίδι τῆς γνώσης. Ἀντί γιά ὀσμή πνευματικῆς εὐωδίας, ἕνα κείμενο ἀπό τά μυρίπνοα ἄνθη τῆς παράδοσής μας, ἡ δυσωδία τοῦ βόθρου. Κατά τά ἄλλα οἱ σεξουαλικές ἀγωγές ἀπό τό νηπιαγωγεῖο μᾶς μάραναν…

Δημήτρης Νατσιός
δάσκαλος-Κιλκίς

3 σχόλια:

  1. Όλα τα βιβλία των νέων ελληνικών στα σχολεία είναι για τα σκουπίδια. Μας αξίζει μια τουρκοκρατία , μήπως και συνέλθουμε...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. ΤΕΛΕΙΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΥΣΩΔΙΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗ ....
    ΤΕΛΕΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΠΟΛΥΤΟΝΙΚΟ !!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή

ΚΑΝΤΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ ΜΑΣ.