Menu

28 Νοε 2020

Ἀνώτατο Δικαστήριο τῶν ΗΠΑ: «Ἀκόμα καὶ σὲ μία πανδημία, τὸ Σύνταγμα δὲν μπορεῖ νὰ τεθεῖ στὴν ἄκρη καὶ νὰ λησμονηθεῖ»

Γράφει ὁ Δημήτριος Σαρμάς, 
Διδάκτωρ Νομικῆς του Πανεπιστημίου τῆς Ὀξφόρδης 
Μὲ ἀπόφασή του τῆς 25ης Νοεμβρίου 2020 ἐπὶ τῆς ὑπόθεσης «Ρωμαιοκαθολικὴ Ἐπισκοπὴ τοῦ Μπρούκλιν, Νέα Ὑορκὴ κατὰ Andrew M. Cuomo, Κυβερνήτη τῆς Νέας Ὑόρκης», τὸ Ἀνώτατο Δικαστήριο τῶν ΗΠΑ μὲ ψήφους 5-4[1] ἔκανε δεκτὲς τὶς αἰτήσεις προσωρινῆς δικαστικῆς προστασίας δύο θρησκευτικῶν ὀργανώσεων, μίας Χριστιανικῆς καὶ μίας Ἑβραϊκῆς, κατὰ ἑνὸς ἐκτελεστικοῦ διατάγματος τοῦ Κυβερνήτη τῆς Νέας Ὑόρκης. Μὲ τὸ διάταγμα αὐτὸ εἶχαν ἐπιβληθεῖ, γιὰ λόγους προστασίας τῆς δημόσιας ὑγείας, ἀνώτατα ὅρια πληρότητας στὴν παρακολούθηση θρησκευτικῶν λειτουργιῶν. Τὸ ὅριο ἦταν 10 ἄτομα γιὰ τὶς «κόκκινες» γεωγραφικὲς ζῶνες καὶ 25 γιὰ τὶς «πορτοκαλί».
Καταρχᾶς, τὸ Ἀνώτατο Δικαστήριο τῶν ΗΠΑ διαπιστώνει ὅτι... οἱ προσβαλλόμενες ρυθμίσεις δὲν εἶναι «οὐδέτερες». Οἱ θρησκευτικὲς ὀργανώσεις ὑφίσταντο δυσμενή μεταχείριση τόσο στὶς κόκκινες ζῶνες, ὅπου ἐπιτρεπόταν στὶς ἐπιχειρήσεις ποὺ εἶχαν χαρακτηριστεῖ ὡς «ἀπαραίτητες» νὰ ὑποδέχονται ἀπεριόριστο ἀριθμὸ ἀτόμων στοὺς χώρους τους, ὅσο καὶ στὶς πορτοκαλὶ ζῶνες, ὅπου ἀκόμα καὶ μὴ «ἀπαραίτητες» ἐπιχειρήσεις εἶχαν τὴ δυνατότητα νὰ ἀποφασίζουν αὐτοβούλως τὸν μέγιστο ἀριθμὸ ἀτόμων ποὺ θὰ ἐξυπηρετοῦσαν. 

Ἐν συνέχεια, τὸ Ἀνώτατο Δικαστήριο ἐξετάζει ἂν δικαιολογεῖται ἡ διακριτικὴ μεταχείριση σὲ βάρος τῶν θρησκευτικῶν ὀργανώσεων. Δίνοντας ἀρνητικὴ ἀπάντηση στὸ ἐρώτημα, ἐπισημαίνει ἀφενὸς ὅτι δὲν ὑπάρχουν στοιχεῖα ὅτι οἱ θρησκευτικὲς ὀργανώσεις συνέβαλαν στὴ μετάδοση τοῦ COVID-19 κι ἀφετέρου ὅτι θὰ μποροῦσαν νὰ εἶχαν υἱοθετηθεῖ πολλὰ ἄλλα ἠπιότερα μέτρα ἀπὸ τὴν Πολιτεία προκειμένου νὰ «ἐλαχιστοποιηθεῖ ὁ κίνδυνος» γιὰ ὅσους παρακολουθοῦν θρησκευτικὲς λειτουργίες. Παραδείγματος χάριν τὸ ὅριο πληρότητας θὰ μποροῦσε νὰ ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὸ μέγεθος τοῦ ἑκάστοτε λατρευτικοῦ χώρου. 

Δύο σημαντικὲς παρατηρήσεις πρέπει νὰ γίνουν ὅσον ἀφορᾶ τὴν ἀπόφαση αὐτή. 

Πρῶτον, τὸ Ἀνώτατο Δικαστήριο κατέστησε σαφὲς ὅτι ἡ ἐκτελεστικὴ ἐξουσία δὲν διαθέτει ἀπόλυτη διακριτικὴ εὐχέρεια νὰ ὁρίζει ποιὲς ἀνάγκες τῶν πολιτῶν εἶναι «ἀπαραίτητες» καὶ ποιὲς ὄχι. Τὸ συγκεκριμένο σημεῖο τῆς ἀπόφασης ὑπερθεματίζει ὁ δικαστὴς Gorsuch, ὁ ὁποῖος γράφει στὴν εἰδικότερη γνώμη του ὅτι ἡ δυσμενὴς μεταχείριση τῶν θρησκευτικῶν ὀργανώσεων φαίνεται νὰ ὀφείλεται στὴν ἀξιολογικὴ κρίση τοῦ Κυβερνήτη τῆς Νέας Ὑόρκης ὅτι οἱ δραστηριότητες ποὺ διεξάγονται στοὺς χώρους λατρείας εἶναι λιγότερο σημαντικὲς ἀπὸ τὶς «ἀπαραίτητες» δραστηριότητες ποὺ διεξάγονται σὲ κάβες, σὲ καταστήματα ἐπισκευῆς ποδηλάτων καὶ σὲ κέντρα βελονισμοῦ. 

Δεύτερον, τὸ Ἀνώτατο Δικαστήριο ἄσκησε ἐνδελεχῆ ἔλεγχο ἀναλογικότητας στὸ ἐκτελεστικὸ διάταγμα τοῦ Κυβερνήτη τῆς Νέας Ὑόρκης. Ἡ πλειοψηφοῦσα γνώμη δὲν ἀποδέχεται ὅτι ὁ ἀφηρημένος κίνδυνος μετάδοσης ἑνὸς ἰοῦ ἐπαρκεῖ γιὰ νὰ δικαιολογηθεῖ κάθε περιορισμὸς ἐπὶ τῶν θεμελιωδῶν δικαιωμάτων. Ἕνα σχετικὸ περιοριστικὸ μέτρο ἐξετάζεται adhoc απο τὰ δικαστήρια καὶ πρέπει νὰ κρίνεται ὄχι ἁπλῶς πρόσφορο, ἀλλὰ καὶ ἀναγκαῖο γιὰ τὴν ἐπίτευξη τοῦ ἐπιδιωκόμενου σκοποῦ τῆς προστασίας τῆς δημόσιας ὑγείας. Ὁ δικαστὴς Breyer, στὴ μειοψηφοῦσα γνώμη τοῦ ὁποίου προσχώρησαν οἱ δικαστὲς Kagan καὶ Sotomayor, ἀπαντᾶ ὅτι τὰ δικαστήρια πρέπει νὰ παρέχουν εὐρεία διακριτικὴ εὐχέρεια στοὺς ἐκλεγμένους ἀξιωματούχους ὅταν οἱ τελευταῖοι «δροῦν σὲ τομεῖς ποὺ μαστίζονται ἀπὸ ἰατρικὲς καὶ ἐπιστημονικὲς ἀβεβαιότητες». Ἡ εἰδικὴ μειοψηφοῦσα γνώμη τῆς δικαστὴ Sotomayor, στὴν ὁποία προσχώρησε ἡ δικαστὴς Kagan, προσθέτει ὅτι ὁ κίνδυνος μετάδοσης τοῦ ἰοῦ εἶναι ἰδιαιτέρως ὑψηλὸς ἐντὸς τῶν χώρων λατρείας, ὅπου οἱ πιστοὶ ψάλλουν καὶ ὁμιλοῦν, κι ὅτι οἱ δικαστὲς «παίζουν ἕνα θανατηφόρο παιχνίδι» ἀμφισβητώντας τὴν ἐπιστημονικὴ κρίση τῶν εἰδικῶν. 

Ἡ πλειοψηφία ἀναγνωρίζει ὅτι οἱ δικαστὲς ὀφείλουν νὰ σέβονται τὴν κρίση τῶν εἰδικῶν. Ἔχουν ὅμως παράλληλα χρέος νὰ προστατεύουν τὰ συνταγματικὰ δικαιώματα ἀπὸ ὑπέρμετρους περιορισμούς. Μὲ πανηγυρικὸ τρόπο, ἡ πλειοψηφία διακηρύσσει: «ἀκόμα καὶ σὲ μία πανδημία, τὸ Σύνταγμα δὲν μπορεῖ νὰ τεθεῖ στὴν ἄκρη καὶ νὰ λησμονηθεῖ». 

Ὑποσημειώσεις: 

[1] Ἡ πλειοψηφία διαμορφώθηκε ἀπὸ τοὺς δικαστὲς Alito, Barrett, Gorsuch, Kavanaugh καὶ Thomas. Ὁ Πρόεδρος Roberts μειοψήφησε γιὰ τυπικοὺς λόγους (ἔλλειψη ἐνεστῶτος ἐννόμου συμφέροντος) καὶ οἱ δικαστὲς Breyer, Kagan καὶ Sotomayor μειοψήφησαν γιὰ οὐσιαστικοὺς λόγους (ἀναγνώρισαν εὐρεία διακριτικὴ εὐχέρεια τῆς ἐκτελεστικῆς ἐξουσίας ὅταν ἐκδίδει κανονιστικὴ πράξη σὲ συνθῆκες ὑγειονομικῆς κρίσης).

1 σχόλιο:

  1. Ο Μητσοτάκης δήλωσε πριν λίγο σε ραδιόφωνο της Θεσσαλονίκης ότι δεν θα είναι υποχρεωτικό το εμβόλιο αλλά όποιος δεν το κάνει ΘΑ ΓΊΝΕΙ ΔΥΣΚΟΛΗ Η ΖΩΉ ΤΟΥΣ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή