Μὲ ποιὸ τρόπο πᾶνε νὰ παρακάμψουν τὶς δογματικὲς διαφορὲς
Μὲ πρόσχημα τὴν πανδημία ἔρχονται στὸ φῶς πολλὰ καὶ ἐπικίνδυνα σχέδια σὲ πολλὰ ἐπίπεδα. Ὅσον ἀφορᾶ στὸν οἰκουμενισμό, ὁ Πάπας Φραγκίσκος ἐξέφρασε ἐκ νέου τὴν ἐπιθυμία τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας νὰ ἐπιτύχει πλήρη χριστιανικὴ ἑνότητα (ἐδῶ)
Μία πρόταση ὄμως στο National Catholic Reporter ἀπὸ τὸν John D. Faris ὁ ὁποῖος εἶναι Χωρεπίσκοπος (θέση ὑπὸ τὸν Ἐπίσκοπο) στὴν Καθολικὴ Ἐκκλησία τῶν Μαρωνιτῶν μπορεῖ νὰ ἀποδειχτεῖ ἱκανὴ νὰ μᾶς ἀποκαλύψει τί σχεδιάζεται. Κι αὐτὸ ἐπειδὴ ὁ ἐν λόγω Ἱεράρχης εἶναι μέλος τῆς καθολικῆς ἀντιπροσωπείας γιὰ τοὺς ἐθνικοὺς οἰκουμενικοὺς διαλόγους μὲ τοὺς Ὀρθόδοξους καὶ καὶ τὴν Ἀνατολικὴ Ὀρθοδοξία, καθὼς καὶ μέλος τῆς ἀντιπροσωπείας τοῦ Βατικανοῦ γιὰ τὸν διεθνῆ διάλογο μὲ τὴν Ἀνατολικὴ Ὀρθοδοξία.
Ἐκμεταλλευόμενος τὸ μεγάλο ζήτημα ποὺ ἔχει δημιουργηθεῖ σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο μὲ τὴν προσφορὰ τῆς Θείας Εὐχαριστίας καὶ τὰ μέτρα προφύλαξης γιὰ τὸν κορονοϊὸ ἀναρωτιέται ἂν “μπορεῖ αὐτὴ ἡ περίσταση νὰ εἶναι καὶ μία ἐποχὴ βαθύτερης κοινωνίας μεταξύ μας;”.
“Καθολικοί, Ὀρθόδοξοι καὶ Ἀνατολικοὶ Ὀρθόδοξοι ἱεράρχες, ποιμένες καὶ πιστοὶ συμφωνοῦν ὅτι ἡ Εὐχαριστία, τὸ σῶμα καὶ τὸ αἷμα τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, εἶναι τὸ πιὸ πολύτιμο δῶρο τοῦ Θεοῦ στὴν ἐκκλησία. Εἶναι ὑψίστης σημασίας γιὰ ἐμᾶς! Πὰρ 'ὅλα αὐτά, ἐνῶ μοιραζόμαστε τὴν ἴδια πίστη στὴν ὑπέρτατη σημασία τῆς Εὐχαριστίας, ἐξακολουθοῦμε νὰ ἀποφεύγουμε νὰ μοιραζόμαστε τὸν ἄρτο καὶ τὸν οἶνο μεταξὺ μας ἐξαιτίας...
δογματικῶν ἀποκλίσεων. Ἴσως αὐτὴ ἡ πανδημία εἶναι μία εὐκαιρία γιὰ ὅσους ἔχουν δεσμευτεῖ νὰ προωθήσουν τὴν ἑνότητα τῶν Χριστιανῶν νὰ ἐξετάσουν ἕνα ἅλμα πρὸς τὰ ἐμπρός: Θὰ μποροῦσαν οἱ Καθολικές, Ὀρθόδοξες καὶ Ἀνατολικὲς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες νὰ ἐξετάσουν τὴν ἐπέκταση τῶν κοινῶν μυστηριῶν, ἰδίως τῆς κοινῆς Εὐχαριστίας σὲ ἀμοιβαία, συνηθισμένη βάση;” ἀναφέρει.
δογματικῶν ἀποκλίσεων. Ἴσως αὐτὴ ἡ πανδημία εἶναι μία εὐκαιρία γιὰ ὅσους ἔχουν δεσμευτεῖ νὰ προωθήσουν τὴν ἑνότητα τῶν Χριστιανῶν νὰ ἐξετάσουν ἕνα ἅλμα πρὸς τὰ ἐμπρός: Θὰ μποροῦσαν οἱ Καθολικές, Ὀρθόδοξες καὶ Ἀνατολικὲς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες νὰ ἐξετάσουν τὴν ἐπέκταση τῶν κοινῶν μυστηριῶν, ἰδίως τῆς κοινῆς Εὐχαριστίας σὲ ἀμοιβαία, συνηθισμένη βάση;” ἀναφέρει.
Ἐπιχειρώντας νὰ στηρίξει τὴν θέση τοῦ ἐπισημαίνει πὼς μία βάση γιὰ μία τέτοια ἐκτίμηση μπορεῖ νὰ ἀντληθεῖ ἀπὸ τὶς κοινὲς δηλώσεις ποὺ ἔχουν ἤδη γίνει κατὰ καιροὺς ἀπὸ τὶς ἐκκλησίες. “Για παράδειγμα, ἡ κοινὴ δήλωση Ἀρμενίων καὶ Καθολικῶν του 1996 ἀνέφερε ὅτι οἱ ἡγέτες τῶν δύο κοινοτήτων, ὁ Πάπας Ἰωάννης Παῦλος Β 'καὶ ὁ Καθολικὸς Κάρεκιν Ἰ, ἀναγνώρισαν «τὴ βαθιὰ πνευματικὴ κοινωνία ποὺ ἤδη ἑνώνει αὐτοὺς καὶ τοὺς Ἐπισκόπους, τοὺς κληρικοὺς καὶ τοὺς πιστοὺς τῶν Ἐκκλησιῶν τοὺς»” εἶπε.
"Λόγω τῆς θεμελιώδους κοινῆς πίστης στὸν Θεὸ καὶ στὸν Ἰησοῦ Χριστό, οἱ διαμάχες καὶ οἱ δυστυχεῖς διαιρέσεις ποὺ μερικὲς φορὲς ἀκολούθησαν τοὺς διαφορετικοὺς τρόπους ἔκφρασής της ... δὲν πρέπει νὰ συνεχίσουν νὰ ἐπηρεάζουν τὴ ζωὴ καὶ τὴ μαρτυρία τῆς Ἐκκλησίας σήμερα", δήλωσε ἡ δήλωση.
Τὸ σοβαρότερο ὅμως εἶναι ἡ ἄποψή του πὼς “ἐνδέχεται νὰ μὴν ἀπαιτοῦνται πρόσθετες δογματικὲς συμφωνίες γιὰ τὴν ἐπέκταση τῶν διατάξεων τῆς μυστηριακῆς κοινῆς λειτουργίας”.
“Η φράση "σχεδὸν τέλεια ἑνότητα" καὶ παρόμοια γλώσσα χρησιμοποιοῦνται ἐδῶ καὶ δεκαετίες σὲ διάφορες μορφὲς σὲ κοινὲς δηλώσεις. Ἡ ἁπλὴ ὕπαρξη τῶν τρεχουσῶν διατάξεων τοῦ Καθολικοῦ κανόνα που επιτρέπει τὴν κοινὴ Εὐχαριστία μὲ τοὺς Ὀρθόδοξους ὑπὸ ὁρισμένες προϋποθέσεις αποτελει ἔνδειξη ὅτι ἡ Καθολικὴ Ἐκκλησία πιστεύει ὅτι ὑπάρχει ἐπαρκὴς δογματικὴ συμφωνία γιὰ κάποια μορφὴ μυστηριακῆς ἀνταλλαγῆς (γνωστὴ στὴν Καθολικὴ ὁμιλία ὡς communicatio in sacris) , ἂν καὶ σὲ ἐξαιρετικὴ βάση.Οἱ δογματικὲς συμφωνίες δὲν πρέπει νὰ εἶναι ἡ μόνη ἀνησυχία ποὺ χρησιμοποιεῖται ὡς ἀκριβὴς δείκτης τοῦ πότε ἔχει ἐπιτευχθεῖ πλήρης κοινωνία. Πρέπει νὰ θυμόμαστε ὅτι οἱ δογματικὲς καὶ πειθαρχικὲς συμφωνίες ἐπιτεύχθηκαν μεταξύ της Ἀνατολῆς καὶ τῆς Δύσης στὴν Δεύτερη Σύνοδο τῆς Λυὼν (1274) καὶ στὴ Σύνοδο τῆς Φλωρεντίας (1431-1449), μόνο γιὰ νὰ ἀποσυντεθοῦν λίγο ἀργότερα, ἐπειδὴ δὲν εἶχε ἐπιτευχθεῖ πραγματικὴ πλήρης κοινωνία. Οἱ συμφωνίες ἀρθρώθηκαν καὶ ὑπογράφηκαν, ἀλλὰ ἡ Κοινωνία δὲν εἶχε καθιερωθεῖ. Στὸν σύγχρονο κόσμο, τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἔκρινε κατάλληλο νὰ ἀποκαταστήσει τὴν «σχεδὸν τέλεια κοινωνία» χωρὶς νὰ ἔχει ἐπιτύχει ἀκόμη πλήρη δογματικὴ συναίνεση” ἀναφέρει στὸ ἄρθρο του.
Ἀναφερόμενος στὸν Πάπα Φραγκίσκο, εἶπε πὼς ὁ ποντίφικας προσέφερε μία παρόμοια προσέγγιση στὸ κοινὸ τὸν Μαΐο τοῦ 2018 στὸ Βατικανὸ μὲ μία ἀντιπροσωπεία ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Μόσχας. «Ὁ Οἰκουμενισμὸς γίνεται μὲ ταξίδια», εἶπε ὁ Ποντίφικας τότε. «Περπατᾶμε. Κάποιοι πιστεύουν - ἀλλὰ αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ - ὅτι πρέπει πρῶτα νὰ ὑπάρξει δογματικὴ συμφωνία, σὲ ὅλα τὰ σημεῖα τῆς διαίρεσης καὶ μετὰ τὸ ταξίδι. Πρέπει νὰ συνεχίσουμε νὰ μελετοῦμε τὴ θεολογία, γιὰ νὰ ξεκαθαρίσουμε τὰ σημεῖα, ἀλλὰ ἐν τῷ μεταξὺ ἂς περπατήσουμε μαζί, ἂς μὴν περιμένουμε νὰ ἐπιλυθοῦν αὐτὰ τὰ πράγματα γιὰ νὰ περπατήσουμε», εἶπε.
Στὴ συνέχεια ὁ John D. Faris παρουσίασε ἀναλυτικὰ τὸ πρίσμα τῶν κανόνων τοῦ Κώδικα κανόνων τῶν ἀνατολικῶν ἐκκλησιῶν τοῦ 1990 καὶ τὸν ἀντίστοιχος κώδικα κανόνων τοῦ 1983 γιὰ τὴ λατινικὴ ἐκκλησία, ἰσχυριζόμενος πὼς προβλέπει ἤδη τὴ μυστηριακὴ κοινὴ λειτουργία σὲ ἐξαιρετικὲς περιστάσεις:
-Ὁ Κανὼν 670, Code of Canons of the Eastern Churches, παράγραφος 1 ὁρίζει ὅτι οἱ καθολικοὶ χριστιανοὶ πιστοὶ γιὰ ἕναν δίκαιο λόγο μποροῦν νὰ παρευρεθοῦν στὴ λειτουργικὴ λατρεία ἄλλων χριστιανῶν καὶ νὰ συμμετάσχουν, τηρώντας τὶς ἄλλες ἀπαιτήσεις τοῦ νόμου.
-Ὁ Κανὼν 670, παράγραφος 2 δίνει στὸν Ἐπίσκοπο τὴν ἐξουσία νὰ παραχωρήσει τὴ χρήση καθολικοῦ κτηρίου, νεκροταφείου ἢ ἐκκλησίας σὲ μὴ καθολικοὺς χριστιανούς, ἐὰν δὲν διαθέτουν μέρος ὅπου ἡ θεϊκὴ λατρεία μπορεῖ νὰ γιορτάζεται μὲ ἀξιοπρέπεια.
-Ὁ κανόνας 671, παράγραφος 2 επιτρέπει στοὺς Καθολικοὺς Χριστιανοὺς νὰ προσεγγίσουν ἕναν μὴ Καθολικὸ Ἱεράρχη γιὰ νὰ λάβουν τὰ μυστήρια τῆς μετάνοιας, τῆς Εὐχαριστίας καὶ τοῦ χρίσματος τῶν ἀσθενῶν σὲ ἐξαιρετικὴ βάση ἐὰν δὲν μποροῦν νὰ προσεγγίσουν ἕναν Καθολικὸ Ἱεράρχη για νὰ ἀποφεύγονται οἱ κίνδυνοι σφάλματος καὶ ἀδιαφορίας.
-Ὁ Κανὼν 671, παράγραφος 3 ἐπιτρέπει στοὺς καθολικοὺς Ἱεράρχες νὰ διαχειρίζονται τὰ μυστήρια τῆς μετάνοιας, τῆς εὐχαριστίας καὶ τοῦ χρίσματος τῶν ἀσθενῶν σὲ ἀνατολικοὺς μὴ καθολικοὺς χριστιανοὺς σὲ ἐξαιρετικὴ βάση, ἐὰν αὐτοὶ οἱ πιστοὶ ζητοῦν ἀπὸ μόνοι τους καὶ εἶναι σωστὰ διακείμενοι.
-Ὁ Κανὼν 681, παράγραφος 5 επιτρέπει τὸ νόμιμο βάπτισμα ἑνὸς βρέφους ἀπὸ μὴ καθολικοὺς χριστιανοὺς ἐὰν τὸ ζητήσουν οἱ γονεῖς του ὴ ὁ ὑπεύθυνος γιὰ αὐτὸ καὶ εἶναι ἠθικὰ ἢ σωματικὰ ἀδύνατο νὰ πλησιάσουν τὸν δικό τους ἱερέα . Σὲ μία τέτοια περίπτωση, τὸ παιδὶ κανονικὰ ἀποδίδεται στὴν ἐκκλησία τῶν μὴ καθολικῶν γονέων ἢ ἐκείνου ποὺ παίρνει τὴ θέση του.
-Ὁ Κανὼν 833, παράγραφος 1 επιτρέπει σὲ ἕναν τοπικὸ ἱεράρχη νὰ δώσει σὲ ὁποιονδήποτε καθολικὸ ἱερέα τὴν ἱκανότητα νὰ εὐλογεῖ τὸ γάμο τῶν χριστιανῶν πιστῶν μίας ἀνατολικῆς μὴ καθολικῆς ἐκκλησίας ἐὰν αὐτοὶ οἱ πιστοὶ δὲν μποροῦν νὰ προσεγγίσουν ἕναν ἱερέα τῆς δικῆς τους ἐκκλησίας με σοβαρὲς δυσκολίες καὶ τὸ ζητοῦν οἰκειοθελῶς.
Σύμφωνα μὲ τὸν Μαρωνίτη κληρικὸ ὅλα τὰ παραπάνω εἶναι “ποιμενικὰ καταφύγια” ποὺ προέρχονται ἀπὸ τὴν Β. Βατικάνεια Σύνοδο καὶ “σηματοδοτοῦν πραγματικὰ ἕναν ἀξιοσημείωτο μετασχηματισμὸ στὶς σχέσεις μεταξὺ τῶν ἐκκλησιῶν μας”.
Ὡστόσο, ὅπως λέει, αὐτοὶ οἱ κανόνες τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἀνεπαρκεῖς μὲ ὁρισμένους τρόπους.
Ἡ πρώτη καὶ βασικὴ ἀνεπάρκεια εἶναι ὅτι πρόκειται γιὰ μονομερεῖς κανονικὲς διατάξεις τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας. Φυσικά, ἡ Καθολικὴ Ἐκκλησία δὲν θὰ θεωροῦσε ὅτι θὰ νομοθετοῦσε ἐξ ὀνόματος τῶν Ὀρθόδοξων ἢ τῶν Ἀνατολικῶν Ὀρθόδοξων Ἐκκλησιῶν. Στὸν Οἰκουμενικὸ Κατάλογο τοῦ 1993, ἡ Καθολικὴ Ἐκκλησία καθιστὰ σαφὲς ὄτι οι Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες ἐνδέχεται νὰ μὴν δέχονται ἢ ἀκόμη καὶ νὰ ἀπορρίπτουν ρητὰ τέτοιες εὐχαριστικὲς πρακτικές κοινης λειτουργίας καὶ συμβουλεύει τοὺς δικούς της ποιμένες καὶ πιστοὺς νὰ εἶναι εὐαίσθητοι στὴ θέση τους.
Σύμφωνα μὲ τὸν John D. Faris “αὐτὸ ποὺ χρειάζεται ἀκόμη εἴναι μια ἀμοιβαία ρύθμιση σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία οἱ Ὀρθόδοξοι καὶ οἱ Καθολικοὶ ἐπιτρέπουν στοὺς λειτουργούς τους νὰ διαχειρίζονται τὴν Εὐχαριστία στοὺς πιστοὺς ἀπὸ τὴν ἄλλη ἐκκλησία καὶ στοὺς πιστούς τους νὰ δεχτοῦν τὴν Εὐχαριστία στὴν ἄλλη ἐκκλησία”
Κατὰ τὴν γνώμη τοῦ ἐνῶ οἱ συζητήσεις θὰ γίνονταν καλύτερα στὸ πλαίσιο τῶν οἰκουμενικῶν διαλόγων, ἴσως μία διμερὴς προσέγγιση, δηλαδή, ἡ Καθολικὴ Ἐκκλησία μαζὶ μὲ μία ἄλλη Ὀρθόδοξη ἢ Ἀνατολικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, εἶναι ἡ καλύτερη ποὺ μπορεῖ νὰ ἐπιτευχθεῖ αὐτὴ τὴ στιγμή που θὰ ἐπέτρεπε μία σταδιακὴ ἐπέκταση τῶν κοινῶν μυστηρίων.
Μὲ ἀφορμὴ τὴν πανδημία
“Ωστόσο, σὲ αὐτὴν τὴν παροῦσα παγκόσμια κρίση, θὰ μποροῦσε ἡ λήψη κοινωνίας σὲ Ὀρθόδοξες καὶ Καθολικὲς Ἐκκλησίες ἀπὸ τοὺς πιστοὺς αὐτῶν τῶν ἐκκλησιῶν νὰ εἶναι ἕνα νέο σημάδι ἐγγύτητας καὶ ἐπιθυμίας γιὰ πλήρη κοινωνία;” ἀναρωτιέται μὲ εὔλογα μηνύματα!!!
Οἱ Ἱεραρχίες τῶν ἀντίστοιχων ἐκκλησιῶν μας θὰ συνεχίσουν νὰ διδάσκουν ὅτι οἱ ἐκκλησίες μας δὲν εἶναι ἀκόμη σὲ πλήρη κοινωνία οὔτε ὅτι ἔχουν ἐπιλυθεῖ ὅλες οἱ δογματικὲς διαφωνίες καὶ ὅτι θὰ δεσμευτοῦν νὰ ταξιδέψουν μαζὶ ἀναζητώντας μία κοινὴ κατανόηση τοῦ μυστηρίου τῆς σωτηρίας.
Πὰρ 'ὅλα αὐτά, πρέπει νὰ προσευχηθοῦμε ὅτι ἡ Θεία Πρόνοια θὰ μετατρέψει μερικὲς ἀπὸ τὶς διαφωνίες σὲ ἁπλὲς διαφορές. Ἡ ἐπέκταση τῶν κοινῶν μυστηρίων θὰ σήμαινε ὅτι ἡ Εὐχαριστία δὲν θὰ ἀποτελοῦσε πιὰ μία κατεύθυνση διαίρεσης, ἀλλὰ μᾶλλον ἕνα σημάδι τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινωνίας ποὺ ὑπάρχει ἤδη. Θὰ συνεχίσουμε τὸ ταξίδι μαζὶ - γιὰ νὰ χρησιμοποιήσουμε τὴν εἰκόνα τοῦ Πάπα Φραγκίσκου - γιὰ πλήρη κοινωνία, γνωρίζοντας ὅτι θὰ ἐπιτευχθεῖ μόνο τελικὰ ὅταν βλέπουμε τὸν Κύριο.” καταλήγει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου