15 Νοε 2016

Ἡ "Αὐγὴ" δημοσιέυει τὶς θέσεις τοῦ Μιχαὴλ Σταθόπουλου γιὰ τὸ Μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν, τὸ οὐδετερόθρησκο κράτος καὶ τὸν χωρισμὸ κράτους-Ἐκκλησίας

Δεῖτε τί ὑποστηρίζει ὁ πρώην Ὑπουργὸς Δικαιοσύνης Μιχαὴλ Σταθόπουλος, γνωστὸς γιὰ τὴν μεγάλη του κόντρα μὲ τὸν Ἀρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο, γιὰ θέμα τῶν Ταυτοτήτων γιὰ τὸ Μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν, τὸ οὐδετερόθρησκο κράτος καὶ τὸν χωρισμὸ κράτους-Ἐκκλησίας. 
1. Η θρησκευτικὴ οὐδετερότητα τοῦ κράτους εἶναι ἐπιταγὴ τῆς Δημοκρατίας. Πρακτικά, ἡ οὐδετερότητα αὐτὴ σημαίνει, ὅτι ἡ Πολιτεία δὲν πρέπει νὰ ἐμφανίζεται ὡς θρησκευτικὸ κράτος ἀλλὰ ὡς λαϊκὸ ἢ κοσμικὸ καὶ νὰ ἀφήνει τὸ «θρησκεύειν» στὸν καθένα ἀπὸ τοὺς πολίτες της, ποὺ μπορεῖ νὰ ἀσκεῖ αὐτὴ τὴν ἐλευθερία τοῦ μόνος ἢ σὲ θρησκευτικὲς ὀργανώσεις, ἐκκλησίες ἢ σὲ μιὰ μεγάλη Ἐκκλησία (ὅπου ὅμως ἡ εἴσοδος καὶ ἡ ἔξοδος εἶναι ἐλεύθερες). Τὸ κράτος δὲν μπορεῖ νὰ ταυτίζεται μὲ τὸ θρησκευόμενο τμῆμα του, ὁσοδήποτε μεγάλο, ἐν ὄψει τῆς δυνατότητας θρησκευτικῆς ἐλευθερίας καὶ τοῦ τελευταίου πολίτη.
2. Η θρησκευτικὴ οὐδετερότητα βεβαίως δὲν σημαίνει ὅτι τὸ Κράτος δὲν μπορεῖ νὰ σέβεται τὸ θρησκευτικὸ αἴσθημα τῶν πολιτῶν καὶ νὰ τὸ προστατεύει. Ὀφείλει, ἀντίθετα, νὰ....
κατοχυρώνει τὴ θρησκευτική συνειδηση καθε πολίτη (ἄρα ὅποια κι ἂν εἶναι ἡ θρησκεία του), καθὼς καὶ τὴν ἄσκηση τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας καὶ τὴν ἱκανοποίηση τῶν λατρευτικῶν καὶ λοιπῶν θρησκευτικῶν ἀναγκῶν του. Ἡ προστασία αὐτὴ εἶναι προστασία ἀτομικῶν δικαιωμάτων, ποὺ τελικὰ καταλήγει νὰ εἶναι προστασία κάθε θρησκείας καὶ βρίσκει τὴν κατοχύρωσή της ἀκριβῶς στὸ ἄρθρο 13 τοῦ Συντάγματος. Ἡ παροχὴ προστασίας σ’ ὅλους ὅσοι ἔχουν τὴν ἀνάγκη της γιὰ τὴν ἄσκηση τῆς θρησκευτικῆς τους ἐλευθερίας δὲν θίγει τὴ θρησκευτικὴ οὐδετερότητα τοῦ κράτους.
3. Το σύστημα τοῦ χωρισμοῦ Πολιτείας καὶ Ἐκκλησίας σημαίνει αὐτοτέλεια καὶ χωρισμὸ ἁρμοδιοτήτων, ὄχι ἀναγκαία διαζύγιο, ἀποξένωση τῆς μίας ἀπὸ τὴν ἄλλη. Ἡ ὑπόθεση ὅτι ὁ χωρισμὸς θὰ μείωνε δῆθεν τὴν Ἐκκλησία δὲν εἶναι ὀρθή. Βέβαια, θὰ περιοριζόταν ἡ «κοσμική» της ἐξουσία. Ἀλλὰ αὐτὴ εἶναι ποὺ ὄχι σπάνια μειώνει τὸ κύρος της. Ἐνῶ ἡ αὐτονόμησή της θὰ τῆς δώσει ἀφενὸς ἐξουσία στὶς σωστὲς διαστάσεις καὶ ἀφετέρου πρόσθετο κύρος, μεγαλύτερη αὐτοσυνειδησία, εὐχέρεια ἀφοσίωσης στὸ πνευματικό της ἔργο, περισσότερη ἠθικὴ δύναμη, δύναμη ποὺ θὰ στηρίζεται στὸν ἀριθμὸ καὶ στὴν πίστη τῶν ὀπαδῶν της καὶ ὄχι στὸν ἐξαναγκασμὸ μέσω τῆς κρατικῆς ἐξουσίας. Τυχὸν κατάχρηση τῆς ἐξουσίας της μπορεῖ νὰ ἀντιμετωπίζεται μὲ δημοκρατικὸ τρόπο.
4. Το κράτος ἀναμειγνύεται ἔντονα στὰ ἐκκλησιαστικὰ πράγματα τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας. Ὁ Καταστατικός της Χάρτης, ἀντὶ νὰ εἶναι δική της πράξη, εἶναι νόμος τοῦ κράτους! Ὁ ἀρχιεπίσκοπος καὶ οἱ μητροπολίτες διορίζονται μὲ πράξη τῆς Πολιτείας. Ὁ διορισμὸς τοὺς ἐξαρτᾶται, δηλαδή, ἀπὸ τὸν ὑπουργὸ Παιδείας. Ἡ Ἐκκλησία καὶ οἱ ἐπιμέρους ἐκκλησιαστικὲς μονάδες (μητροπόλεις κ.λπ.) ἔχουν ἀναγορευθεῖ σὲ Νομικὰ Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, σὰν νὰ ἀσκοῦν δημόσια (δηλαδὴ κρατικὴ) ἐξουσία, καὶ ἔτσι οἱ πράξεις τους, κατὰ κανόνα ἐκκλησιαστικοῦ περιεχομένου, μπορεῖ νὰ προσβάλλονται στὸ Συμβούλιο τῆς Ἐπικρατείας καὶ ἐνδεχομένως νὰ ἀκυρώνονται ἀπ’ αὐτό. Ἔτσι, πολλὲς φορὲς μετατρέπεται τὸ Συμβούλιο Ἐπικρατείας σὲ μιά, ὅπως ἔχει λεχθεῖ, δευτεροβάθμια Ἱερὰ Σύνοδο. Περιμένουν, π.χ., οἱ μητροπολίτες, ὅταν ἔχει ἀσκηθεῖ αἴτηση ἀκυρώσεως, τί θὰ πεῖ τὸ Συμβούλιο τῆς Ἐπικρατείας γιὰ νὰ δοῦν τί ἰσχύει στὰ ἐσωτερικὰ θέματα τῆς Ἐκκλησίας.
5. Θα μποροῦσε νὰ παραθέσει κανεὶς καὶ πολλὲς ἄλλες τέτοιες ἐπεμβάσεις, μειωτικὲς γιὰ τὴν Ἐκκλησία. Ὅλα αὐτὰ νοθεύουν ὄχι μόνο τὴ θρησκευτικὴ οὐδετερότητα τοῦ κράτους, ἀλλὰ καὶ τὴν ἀνεξαρτησία τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ μὴ ἀνάμειξη τοῦ κράτους σὲ ἐκκλησιαστικὰ θέματα θὰ καθιστοῦσε τὴν Ἐκκλησία αὐτόνομη, ὅπως πρέπει σύμφωνα μὲ τὴν ἀρχὴ τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας (ἄρθρ. 13 πὰρ 1 τοῦ Συντάγματος) καὶ ὅπως ἀξίζει στὴν Ἐκκλησία.
6. Ειδικά γιὰ τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν, πρέπει κάποτε νὰ παραδεχτοῦμε μιὰ πραγματικότητα, ὅσο κι ἂν εἶναι δυσάρεστη σὲ πολλούς, ὅτι, δηλαδή, ὅταν διδάσκουμε στὰ κρατικὰ σχολεῖα τὸ μάθημα αὐτὸ στὰ παιδιὰ συνεχῶς ἀπὸ τὴν ἡλικία τῶν ἕξι χρόνων, τοὺς ἐμφυσοῦμε ἐξουσιαστικὰ αὐτὸ ποὺ θέλουμε σὲ θέματα συνείδησης. Εἶναι ἄραγε σύμφωνο μὲ τὴν ἐλευθερία τῆς συνείδησης νὰ διδάσκεται μόνο μία θρησκεία, σὰν ἡ μόνη ἀλήθεια, στὰ σχολεῖα; Σωστότερο εἶναι τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν νὰ ἀντικατασταθεῖ ἀπὸ τὴ Θρησκειολογία, ἕνα μάθημα ὅπου θὰ διδάσκονται ὅλες οἱ θρησκεῖες καί, βέβαια, σὲ μεγαλύτερη ἔκταση ἐκείνη ποὺ εἶναι δεμένη μὲ τὴ δική μας τὴν Ἱστορία, τὴ χριστιανικὴ ὀρθόδοξη. Ἀπὸ ἐκεῖ καὶ πέρα, ὅσα παιδιὰ θέλουν μποροῦν νὰ παρακολουθοῦν, ἐκτὸς δημόσιου σχολείου, ἐκκλησιαστικὰ μαθήματα, π.χ. στὰ κατηχητικά τς Ἐκκλησίας. Καὶ στὰ πανεπιστήμια ἡ Θεολογικὴ Σχολὴ πρέπει νὰ εἶναι Σχολὴ Θρησκειολογίας. Ἡ Ἐκκλησία δικαιοῦται, βεβαίως, νὰ ἔχει τὴ δική της ἐκπαίδευση καὶ σὲ ἀνώτατη βαθμίδα, ὅσο τῆς τὸ ἐπιτρέπουν οἱ δυνάμεις τῆς (ὅπως π.χ. ἡ Σχολὴ τῆς Χάλκης). Αὐτὸ ὅμως εἶναι ἐσωτερικό της θέμα, στὸ ὁποῖο δὲν πρέπει νὰ παρεμβαίνει ἡ Πολιτεία.
7. Το ἑλληνικὸ Σύνταγμα κατοχυρώνει τὴν ἐλευθερία τῆς θρησκευτικῆς συνείδησης. Ἑπομένως, τὸ κράτος πρέπει νὰ σέβεται τὶς θρησκευτικὲς ἀπόψεις τοῦ καθενός, δηλαδὴ τῆς πλειονότητας, τῶν μειονοτήτων καὶ ὅλων τν πολιτῶν, μεμονωμένων ἢ μή. Ἡ θεμελιώδης αὐτὴ συνταγματικὴ διάταξη δὲν ὑπάρχει γιὰ νὰ δίνει τὴν ἐπίφαση τῆς δημοκρατικότητας στὸ Σύνταγμα, ἀλλὰ γιὰ νὰ τὴν παίρνουμε σοβαρὰ ὑπόψη, ὡς περιέχουσα ἰσχύοντα καὶ δεσμευτικὸ κανόνα. Ἡ Ἐκκλησία μας, ἐξάλλου, ἀξίζει νὰ ἔχει λίγο περισσότερη αὐτοπεποίθηση καὶ νὰ μπορεῖ νὰ στηρίζεται στὶς δυνάμεις της, ἔχοντας ἐμπιστοσύνη στὸ πνευματικό της ἔργο. Καὶ οἱ πολιτικὲς δυνάμεις τοῦ τόπου καλὸ εἶναι νὰ φοβοῦνται λιγότερό το λεγόμενο «πολιτικὸ κόστος» ποὺ τοὺς ἐμποδίζει νὰ προχωρήσουν στὰ σωστὰ μέτρα. Οἱ πολίτες, στὴ μεγάλη πλειονότητά τους, εἶναι ἀρκετὰ ὥριμοι γιὰ νὰ κατανοήσουν, ἂν ἐνημερωθοῦν σωστά, ὅτι οὔτε ἡ Ἐκκλησία μειώνεται οὔτε οἱ ἴδιοι ἐμποδίζονται νὰ θρησκεύονται στὸν βαθμὸ ποὺ τὸ ἐπιθυμοῦν ἂν ἐπιτέλους ληφθοῦν οἱ ἀποφάσεις ὥστε ἡ θρησκευτικὴ ἐλευθερία νὰ γίνει πράξη γιὰ ὅλους καὶ τὸ κράτος νὰ τηρεῖ μὲ συνέπεια τὴ θρησκευτικὴ οὐδετερότητα ποὺ ἡ σημερινὴ πολιτισμένη ἀνθρωπότητα ἀξιώνει ἀπὸ κάθε Δημοκρατία. Εἶναι κρίμα ἡ Ἑλλάδα νὰ ὑστερεῖ τόσο σ’ αὐτὸ τὸν καίριο γιὰ τὰ ἀνθρώπινα δικαιώματα τομέα.
8. Το σύστημα τοῦ χωρισμοῦ ἤ, σωστότερα, τῶν διακριτῶν ἁρμοδιοτήτων Ἐκκλησίας καὶ Πολιτείας δὲν ἐκδιώκει (ὅπως καμιὰ φορᾶ ὑποστηρίζεται πρὸς δυσφήμηση τοῦ συστήματος αὐτοῦ) τὴ θρησκεία ἀπὸ τὴν κοινωνία. Τὸ θρησκευτικὸ συναίσθημα καὶ οἱ μεταφυσικὲς ἀγωνίες πάντοτε θὰ ὑπάρχουν σὲ (μεγαλύτερο ἢ μικρότερο) μέρος τοῦ πληθυσμοῦ καὶ μαζί του οἱ θρησκεῖες. Τὸ πρόβλημα δὲν εἶναι πρόβλημα θρησκείας, ἀλλὰ πρόβλημα θρησκευτικῆς ἐλευθερίας• ἐλευθερίας πλήρως κατοχυρωμένης καὶ σεβαστῆς ἀπὸ ὅλους. Αὐτὴ θὰ ὑπάρχει (στὴ νομοθεσία ἀλλὰ καὶ στὴν πράξη) ἂν δὲν γίνεται καμιὰ διάκριση καὶ δὲν δίνεται -ἄμεσα ἢ ἔμμεσα- θέση ὑπεροχῆς σὲ μέλη μιᾶς κοινωνίας ἐπειδὴ ἀνήκουν σὲ ὁρισμένη θρησκευτικὴ κοινότητα καὶ ὄχι σὲ ἄλλη• ἂν ὑπάρχει ἀμοιβαῖος σεβασμὸς θρησκευτικῶν πλειοψηφιῶν καὶ μειοψηφιῶν• ἂν τὸ κράτος, πραγματικὰ οὐδέτερο στὸ θέμα αὐτό, μεταχειρίζεται τοῦ πολίτες του ἰσότιμα, ξεχνώντας ἂν καὶ σὲ ποιὰ θρησκεία πιστεύουν• ἂν οἱ θρησκευτικὲς ἢ μὴ θρησκευτικὲς ἀντιλήψεις τοῬ κάθε πολίτη καὶ ἡ ἄσκησή τους στὴν πράξη παραμένουν μιὰ προσωπικὴ ὑπόθεση, ποὺ δὲν δικαιολογεῖ κανένα κοινωνικὸ προβάδισμα• ἂν κανεὶς δὲν ἐνοχλεῖται γιὰ τὸ ἂν καὶ τί πιστεύει.
9. Η Ἑλλάδα ἔχει μείνει οὐραγός, μεταξύ τν προηγμένων χωρῶν, στὸ ζήτημα τῆς θρησκευτικῆς οὐδετερότητας τοῦ Κράτους, ἀναγκαίας γιὰ πλήρη κατοχύρωση τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας σὲ ὅλο το φάσμα τῆς θεσμικῆς ρύθμισης καὶ ἐφαρμογῆς της, ἀπὸ τὶς συνταγματικὲς προβλέψεις ἕως τὸν σεβασμὸ τῆς ἐλευθερίας αὐτῆς στὴν πράξη. Εἶναι καιρὸς ἡ πολιτικὴ ἐξουσία νὰ τολμήσει. Τελικά, θὰ ὠφελήσει καὶ τὸν ἑαυτό της, καὶ τὴν Ἐκκλησία, καί, κυρίως, τὴ χώρα.

* Ἐπιλεγμένα ἀποσπάσματα ἀπὸ δημοσιευμένες μελέτες τοῦ ὁμότιμου καθηγητῆ τῆς Νομικῆς στὸ Καποδιστριακὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν Μιχάλη Σταθόπουλου

7 σχόλια:

  1. AΛΛΟΣ ΕΝΑΣ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟΣ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΤΑΞΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ
    Φαινεται πως ο κ Σταθοπουλος αγνοει το Συνταγμα και ειδικα το αρθρο 3 καθως και το ΠΡΟΟΊΜΙΟ!!
    Επισης με τα λεγομενα του μας πείθει οτι θεωρει οτι το Συνταγμα μετα την Αναθεωρηση δεν θα περιλαμβανει το ΠΡΟΟΊΜΙΟ καθως και το αρθρο 3.Ας γνωριζει ο κ Σταθοπουλος οτι αν Προοιμιο και αρθρο 3 του Συνταγματος εξαλειφθουν τοτε θα εχουμε ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ και ΟΧΙ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ.Θα εχει λοιπον η εκτελεστικη εξουσια παραβιασει τον στοχο της αναθεωρητικής βουλης και το αποτελεσμα θα ειναι ΕΝΑ ΠΑΡΑΝΟΜΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ !!!!
    15 Νοεμβρίου 2016 - 10:27 π.μ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. ΚΕΙΜΕΝΟ ΛΙΒΕΛΟΓΡΑΦΗΜΑ ΑΠΟ ΕΝΑΝ ΑΘΕΟ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΤΕΛΕΙ ΕΝ ΠΛΗΡΗ ΣΥΓΧΥΣΗ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙ--ΑΝ ΚΑΙ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΝΕΠΗΣΤΙΜΙΟΥ-- ΤΙ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΚΑΙ ΠΟΥ ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ.ΜΑΛΛΟΝ ΔΟΛΙΑ ΟΜΙΛΕΙ ΚΑΙ ΠΡΑΤΕΙ.
    ΕΓΩ ΜΟΝΟ ΜΙΑ ΕΡΩΤΗΣΗ ΕΧΩ.
    ΕΠΕΙΔΗ ΠΟΛΛΕΣ ΦΟΡΕΣ ΑΝΕΦΕΡΕ ΤΙΣ ΛΕΞΕΙΣ "ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ" ΘΕΛΩ ΝΑ ΡΩΤΗΣΩ ΓΙΑΤΙ ΑΠΟΣΥΡΘΗΚΕ Η ΔΙΑΤΑΞΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΟΠΟΙΟΣ ΓΟΝΙΟΣ ΗΘΕΛΕ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΕΞΑΙΡΕΣΕΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ.ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΕΙΔΙΚΑ ΣΤΙΣ ΤΑΞΕΙΣ ΤΡΙΤΗΣ ΚΑΙ ΤΕΤΑΡΤΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ¨"ΓΕΛΙΟΠΟΙΕΙ ΚΑΙ ΑΠΑΞΙΩΝΕΙ" ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΙΣΤΗ ΜΑΣ.
    -Ο ΠΟΛΥΤΕΚΝΟΣ-

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. ΠΟΛΥΤΕΚΝΕ,ΑΠΟΦΑΣΗ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΕΙ ΟΤΙ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΠΑΡΟΥΜΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΤΑΞΕΙΣ ΕΦ ΟΣΟΝ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑΙ ΜΑΘΗΜΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ.ΤΩΡΑ ΒΕΒΑΙΑ ΔΙΔΑΣΚΟΥΝ ΤΗΝ ΠΑΝΘΡΗΣΚΕΙΑ ΟΠΟΤΕ ΟΡΓΑΝΩΘΗΤΕ ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΘ ΩΣΤΕ ΟΙ ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΑΣ ΝΑ ΔΙΔΑΞΟΥΝ ΤΑ ΥΠΑΡΧΟΝΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΤΟ ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

      Διαγραφή
  3. ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑΤΙΑΣ ΚΑΙ Ο ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Συγχαρητήρια στον εξαίρετο καθηγητή! Οι θέσεις του είναι ιδιαίτερα καλά θεμελιωμένες και βασισμένες στην ρεαλιστική απεικόνιση της πραγματικότητας! Η "χριστιανική" άποψη ανέκαθεν ωραιοποιεί καταστάσεις και δίδει θεολογικό/ιστορικό περίβλημα στις προβληματικές καταστάσεις χωρίς να αντικρύζει κατάματα την αλήθεια! Και η αλήθεια είναι πως όλες οι Ορθόδοξες Εκκλησίες του εξωτερικού ανθούν και ζουν εν πνεύματι και αληθεία χωρίς να έχουν καμία επαφή με το κράτος. Αλλά μάλλον η εν Ελλάδι Εκκλησία φοβάται και η ίδια έναν χωρισμό που να αποκαθηλώνει την εξουσία του Συμβουλίου της Επικρατείας επί των εκκλησιαστικών αποφάσεων και να αφήνει έτσι εκτεθειμένο τον κάθε λαϊκό ή κληρικό στην αυταρχική εξουσία μεγάλης μερίδας της ιεραρχίας, που δεν τηρεί στην αρκετές εκφάνσεις της καθημερινότητας ούτε καν τον ανθρώπινο νόμο και που να μιλήσουμε για τον θεικό! Ας αντικρίζουμε με σοβαρότητα λοιπόν όσα λένε και οι πολέμιοι της εκκλησίας, διότι η Εκκλησία δεν είναι μόνον σώμα Χριστού αλλά και σώμα ανθρώπων, ανθρώπων πεπτωκότων και εν αμαρτίαις.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΕ ΑΝΩΝΥΜΕ ,ΕΣΥ Ο ΣΥΡΙΖΑ ΚΑΙ ΟΙ ΜΑΣΟΝΟΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΤΑ ΤΟΥ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΥ

    ΑπάντησηΔιαγραφή

ΚΑΝΤΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ ΜΑΣ.