«Ὁ Ξύλινος Σταυρός», ἕνα βιβλίο στὸ ὁποῖο παρελαύνει ἡ ἱστορία τοῦ Βορειοηπειρωτικοῦ Ἑλληνισμοῦ

Εἰκόνα τοῦ «Ῥωμαίικου Ὁδοιπορικοῦ»

Ἡ Σταματία Καραγεωργίου-Πάπιστα. Ἀπὸ τὴν Θεσσαλονίκη. Μία εὐγενική, ταπεινὴ καὶ πάντα γελαστὴ  κυρία. Πού δὲν σοὺ δίνει τὴν ἐντύπωση τί μεγάλο θησαυρὸ κρύβει μέσα της. Μόνον σὰν διαβάσεις τὸ ὑπέροχο ἱστορικὸ μυθιστόρημά της «Ὁ Ξύλινος Σταυρός», θὰ ξεχειλίσει μπρός σου ὅλος αὐτὸς ὁ θησαυρός. Ὁ Βορειοηπειρωτικὸς θησαυρός. Ἕνας θησαυρὸς ποὺ ἔχει μέσα του ἀληθινὰ ἀτράνταχτα καὶ ἀδιάψευστα ἱστορικὰ γεγονότα. Ἕνας θησαυρὸς ποὺ τὸν κουβαλάει μέσα του ὁ Βορειοηπειρωτικὸς πληθυσμὸς ἀπὸ τὴν ὕπαρξή του. Πού λογαριάζεται μὲ αἰῶνες τῶν αἰώνων. Ἕνας λαὸς ποὺ ἔχει ριζωμένα μέσα του τὴν ἀνδρεία καὶ τὴν παλικαριά. Τὴν πίστη στὸ Θεὸ καὶ στὴν Πατρίδα. Πού εἶναι ὄλβιος σὲ συναισθήματα, σὲ ἤθη καὶ ἔθιμα καὶ προσπαθεῖ...

νὰ τὰ κρατήσει  καὶ νὰ τὰ κουβαλήσει σὲ δύσκολους καὶ σὲ ὀλισθηροὺς καιρούς. Κι ἂς πέρασαν πάνω του ἐχθροὶ καὶ δαίμονες, χαφιέδες καὶ ἐγκληματίες. Κράτησε αὐτὸν τὸν θησαυρό, τὴν ὁμηρική του γλώσσα, τὴν ὀντότητα, τὴν θρησκεία, τὴν καταγωγή του.

Ἡ ἔνδοξη περίοδος τοῦ αὐτονομιακοῦ ἀγώνα καὶ ὁ περίλαμπρος ἀγώνας τοῦ Σαράντα, παρουσιάζεται στὸ βιβλίο μὲ ζωντανὰ χρώματα. Γεμάτη συναισθηματισμούς, χαρὲς καὶ λύπες. Οἱ κτύποι τῆς καρδιᾶς τοῦ Βορειοηπειρωτικοῦ Ἑλληνισμοῦ ἄλλαζαν ὅπως ἄλλαζαν οἱ προελεύσεις καὶ οἱ ὀπισθοχωρήσεις τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ.  Ὅπως ἔγραφε ἡ μοίρα του. Ὅπως διαφέντευαν οἱ μεγάλες Δυνάμεις.

Ἡ δικτατορικὴ ἐνβερίστικη λαίλαπα, ἄλλη ζωντανὴ περίληψη  στὸ μυθιστόρημα. Γεμάτη πόνους, φρίκη, φυλακίσεις, ἐξορίες.  Γιὰ νὰ εἰσακουστεῖ ἀπὸ τὴν ἀπέναντι ὄχθη μία στεντόρεια φωνή.  Ἡ φωνὴ ἑνὸς παπᾶ. Ἑνὸς Κληρικοῦ. Τοῦ «Μεγάλου». Τοῦ Ἀπεσταλμένου τοῦ Μεγαλοδύναμου γιὰ τὸν κακόμοιρο αὐτὸν κόσμο. Τοῦ Σεβαστιανοῦ.

Ἡ μοίρα, λένε εἶναι γραμμένη. Ἀπὸ τὴν τρίτη μέρα. Ἄραγε νὰ γράφτηκε καὶ γιὰ τὴ Βόρεια Ἤπειρο; Γιὰ ὅλους τούς Βορειοηπειρῶτες;  Φαίνεται, ὅπως μᾶς περιγράφει τὸ βιβλίο καὶ ὅπως εἶναι ἡ πραγματικότητα, ἔτσι νὰ εἶναι. Δεινά, φυλακίσεις, κατατρεγμοὶ καὶ στὴν λεγόμενη «δημοκρατία», ποὺ πῆγε νὰ ἐγκαθιδρυθεῖ στὴ χώρα αὐτή.  Οἱ στόχοι δὲν ἀλλάζουν. Οἱ σκοποὶ οἱ ἴδιοι. Ἀλλοίωση, συρρίκνωση, ἀφανισμός.

Ἦρθε ἡ ὥρα τῆς Εὐαγγελίας. Στὴν Μάνα Ἑλλάδα. Πού τόσο ποθοῦσαν. Πού τόσο ὀνειρεύονταν. Καὶ τὴν πλήρωσαν ἀκριβά. «Ξένοι» κι ἐδῶ; Ἀλλοδαποὶ ἢ Ἕλληνες; Ώ, θεέ μου! Μοίρα ἢ ἐσκεμμένα; Πολιτικὰ παιχνίδια γιὰ «καλὴ γειτονία» ἢ ἀδιαφορία;

Σὲ ὅλα τὰ γεγονότα, σὲ ὅλους τούς καιρούς, λαμπαδηδρόμος, ἐλπιδοφόρος, φωτεινὸ ἀστέρι ὁ ξύλινος σταυρός. Ὁ ἀνεπεξέργαστος, ὁ ἐρασιτεχνικός, ὁ σημαδεμένος ἀπὸ τὸ βόλι σταυρός. «Αὐτὸ τὸ κομμάτι ξύλου, φτηνὸ καὶ ἄτεχνο, χωρὶς ἀξία, ἦταν γιὰ μένα ὁ κόσμος ὅλος. Ὁ σύντροφος, ὁ προστάτης, στὰ δύσκολα, ὁ παρηγορητής…», ποὺ λέει ὁ Ἕλληνας ἀγωνιστὴς στὴ μάχη τοῦ Καλπακίου, κατὰ τῶν Ἰταλῶν.  Αὐτὸς ποὺ ζέσταινε τὶς καρδιὲς τῶν Βορειοηπειρωτῶν. Τὶς καρδιὲς τῶν πολεμιστῶν. Τὴν καρδιὰ τοῦ Γέροντα καὶ τῆς μικρῆς ἀσθενοῦς.  Ὁ ξύλινος σταυρὸς ἡ ραχοκοκαλιὰ ὅλου τοῦ μυθιστορήματος. Ὅλης τῆς  περιόδου, ἄνω τοῦ ἑνὸς αἰώνα.  Μὲ αὐτὸν προχωροῦσαν. Μὲ αὐτόν νύχτωναν καὶ ξημέρωναν. Μὲ αὐτὸν ἔλπιζαν. Κι αὐτός, πόσες φορὲς δὲν ἔκαμε τὸ θαῦμα του;

Τὸ μυθιστόρημα τῆς κυρίας Καραγεωργίου-Πάπιστα εἶναι ἕνα ἐμβατήριο, μὲ χρώματα καὶ συναισθήματα. Ἐκεῖ δακρύζεις, ἐκεῖ στενοχωρεῖσαι κι ἐκεῖ ἡ καρδιά σου γεμίζει μὲ ὑπερηφάνεια.

Ἐμεῖς τὰ γνωρίζουμε. Πολλοὶ τὰ ἔζησαν. Τὰ ὑπέφεραν. Τὰ παιδιά μας ὄχι. Τὰ ἐγγόνια μας ὄχι. Γι’ αὐτὸ πρέπει νὰ τὸ διαβάσουν. Νὰ μάθουν ὅλη τὴν ἀλήθεια. Νὰ γνωρίσουν ὅλη τὴν πραγματικότητα. Νὰ εἶναι ὑπερήφανοι γιὰ τὶς ρίζες καὶ τὴν καταγωγή τους.

Εὐχαριστοῦμε κυρία Σταματία. Γιὰ τὸ βιβλίο σου. Γιὰ τὸ δῶρο σου!

Βαγγέλης Παπαχρῆστος

ΣΦΕΒΑ

Κεντρικὴ διάθεση τοῦ βιβλίου ἐκδόσεις «Ὀρθόδοξη Κυψέλη»