Συνοδικὸ σύστημα, ὀρθόδοξος πίστις καὶ ἐκκλησιολογία

Τοῦ Ἰωάννη Τάτση, Θεολόγου

Τὸ σχέδιο κειμένου ποὺ ἐγκρίθηκε ἀπὸ τὴν Ε΄ Προσυνοδικὴ Πανορθόδοξο Διάσκεψη (Σαμπεζὺ-Γενεύη, 10-17 Ὀκτωβρίου 2015) μὲ τίτλο "Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρὸς τὸν λοιπὸν χριστιανικὸν κόσμον" ἀποτελεῖ ὁπωσδήποτε τὸ πιὸ κρίσιμο ἀπὸ τὰ κείμενα ποὺ ἔχουν ὑποβληθεῖ πρὸς υἱοθέτηση ἀπὸ τὴ Μεγάλη Σύνοδο.

Καὶ τοῦτο γιατί στὰ 24 ἄρθρα του περιέχονται θέσεις καινοφανεῖς γιὰ τὴν ὀρθόδοξη ἐκκλησιολογία καὶ θεολογία. Ὁ συντάκτης τοῦ κειμένου φαίνεται πὼς στοχεύει σὲ μία πανορθόδοξη νομιμοποίηση ἀρχῶν τοῦ Οἰκουμενισμοῦ μέσω τῆς Μεγάλης Συνόδου. Παρόλο ποὺ σὲ πολλὰ σημεῖα διατυπώνονται θέσεις ὀρθὲς καὶ πατερικές, σὲ ἄλλα, μὲ τρόπο πλάγιο καὶ...

συγκεκαλυμμένο, ἐπιχειρεῖται μία «ὀρθόδοξη» υἱοθέτηση βασικῶν ἀρχῶν τῆς αἵρεσης τοῦ Οἰκουμενισμοῦ. Τελικὴ ἀποδοχὴ τοῦ κειμένου αὐτοῦ ἀπὸ τὴ Μεγάλη Σύνοδο, χωρὶς οὐσιαστικὲς ἀλλαγὲς στὸ περιεχόμενο, θὰ καταστήσει τὴ Σύνοδο αὐτὴ θεραπαινίδα τοῦ Οἰκουμενισμοῦ καὶ οἱ ἀποφάσεις της θὰ ἀποδειχθοῦν ἐνάντιες στοὺς ὅρους τῶν ἁγίων καὶ Οἰκουμενικῶν Συνόδων τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἐμπεριστατωμένη ἀνάλυση ὅλου τοῦ κειμένου ἀπαιτεῖ χρόνο καὶ ἀποτελεῖ ἔργο ἔγκριτων θεολόγων πολὺ ἀρμοδιότερων τοῦ γράφοντος. Δόξα τῷ Θεῷ, κάποιες πρῶτες παρατηρήσεις ἐπὶ τοῦ κειμένου ἤδη κυκλοφόρησαν ἀπὸ τὸν καθηγητὴ κ. Δημήτριο Τσελεγγίδη ποὺ ἐν τέλει προτείνει τὴν καθολικὴ ἀπόσυρση τοῦ ἐν λόγω κειμένου.

Τὸ ἄρθρο 22 τοῦ κειμένου ἀναφέρει: «Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία θεωρεῖκαταδικαστέαν πᾶσαν διάσπασιν τῆς ἑνότητος τῆς Ἐκκλησίας, ὑπό ἀτόμων ἤὁμάδων, ἐπί προφάσει τηρήσεως ἤ δῆθεν προασπίσεως τῆς γνησίαςὈρθοδοξίας. Ὡς μαρτυρεῖ ἡ ὅλη ζωή τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἡ διατήρησις τῆς γνησίας ὀρθοδόξου πίστεως διασφαλίζεται μόνον διά τοῦ συνοδικοῦσυστήματος, τό ὁποῖον ἀνέκαθεν ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ ἀπετέλει τόν ἁρμόδιον καίἔσχατον κριτήν περί τῶν θεμάτων πίστεως».

Τέτοιες θέσεις ὑποστηριζόμενες ἀπὸ φαναριώτικους ἢ ἄλλους κύκλους ποὺ ἐπιδιώκουν τὴν ἐπιβολὴ ἑνὸς ἰδιότυπου «πρωτείου» τῶν ἐπισκόπων καὶ δὴ τῶν Πατριαρχῶν καὶ Ἀρχιεπισκόπων ἐπὶ τοῦ ποιμνίου τους εἶναι ἴσως ἀναμενόμενες. Ἀλλὰ ὅταν προτείνονται γιὰ υἱοθέτηση ὡς ἀπόφαση τῆς Μεγάλης Συνόδου κινδυνεύουν νὰ καταστοῦν πολλαπλῶς ἐπιζήμιες γιὰ τὸ παρὸν καὶ τὸ μέλλον τῆς Ἐκκλησίας μας.

Ἡ ὑποστηριζόμενη στὸ συγκεκριμένο ἄρθρο θέση ὁδηγεῖ ἀναπόδραστα σὲ πολλὰ ἐρωτήματα: Ὑπάρχει στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀλάθητο στὶς ἀποφάσεις τῶν Συνόδων; Ἀρκεῖ ἀπὸ μόνη της ἡ Σύνοδος τῶν ἐπισκόπων, ἡ ἐπὶ τὸ αὐτὸ συνάντησή τους, γιὰ νὰ διασφαλίσει τὴν ὀρθότητα τῶν ἀποφάσεων γιὰ ζητήματα πίστεως;  Ἐὰν μία Σύνοδος συγκληθεῖ ὑπὸ ἐπισκόπων πού δὲν εἶναι ζῶντες φορεῖς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, πού δὲν εἶναι ἅγιοι, ἢ ἀκόμη χειρότερα ἀπὸ ἐπισκόπους πού κινοῦνται μὲ γνώμονα τὴν «ἐκκλησιαστικὴ διπλωματία» ἢ τὴν κοσμικὴ φιλοδοξία ἐπιβολῆς τους ἐπὶ τῶν ἄλλων συνεπισκόπων τους, οἱ ἀποφάσεις της θὰ ἀποτελέσουν ἐκ τῶν προτέρων κανόνα πίστεως τῆς Ἐκκλησίας;  Ἡ διατήρηση τῆς «γνησίας ὀρθοδόξου πίστεως» διασφαλίστηκε διαχρονικὰ μόνο μέσω συνοδικοῦ συστήματος καὶ ὄχι μέσω ἁγίων μορφῶν πού πολλάκις ἀποτέλεσαν τὴν μειοψηφία στὶς Συνόδους;  Ἡ Σύνοδος τῆς Φερράρας – Φλωρεντίας, ἐπὶ παραδείγματι, συνέβαλε στὴ διαφύλαξη τῆς πίστεως ἢ ὁ «μειοψηφήσας» ἅγιος Μάρκος ὁ Εὐγενικός;  Καὶ γενικότερα, ἡ συνείδηση τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ζῶσα πατερικὴ παράδοση, τὸ «κόσκινο» τῶν ἁγίων Πατέρων κατὰ τὸν ὅσιο Παΐσιο τὸν Ἁγιορείτη, δὲν ἀποτελεῖ κριτήριο ὀρθῆς πίστεως;

Τί ἐπιδιώκει τελικὰ ὁ συντάκτης τοῦ κειμένου «Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρὸς τὸν λοιπὸν χριστιανικὸν κόσμον»; Τὴ φίμωση κάθε θεολόγου, κληρικοῦ καὶ μοναχοῦ πού δὲν ἀποτελοῦν μέλη κάποιας Συνόδου ὡς ἀναρμόδιων νὰ ὁμιλοῦν  γιὰ θέματα πίστεως;

Τέλος ἂς μὴ λησμονοῦμε καὶ κάτι ἄλλο σημαντικὸ περὶ τοῦ ὁποίου οὐδὲν ἀναφέρει τὸ κείμενο. Πόσο σωστὰ λειτουργεῖ σήμερα τὸ συνοδικὸ σύστημα στὶς κατὰ τόπους Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες;  Πότε ἄκουσε κάποιος διαφορετικὴ ἀπὸ ἐκείνη τοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου γνώμη ἢ ἄποψη ἐπισκόπου -  μέλους τῆς Συνόδου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου; Πόσο ἀπέχει στὴν πράξη καὶ τὸν τρόπο καθημερινῆς λειτουργίας τὸ παπικὸ πρωτεῖο ἀπὸ τὴ φαναριώτικη συνοδικότητα; Οἱ «θρόνων διάδοχοι»  τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας εἶναι σὲ ὅλες τὶς περιπτώσεις καὶ «τρόπων μέτοχοι» τῶν ἁγίων Πατέρων;

Τὸ ζητούμενο εἶναι ἔστω καὶ τὴν ὕστατη αὐτὴ στιγμὴ κατὰ τὴ σύγκληση τῆς Μεγάλης Συνόδου ἢ καὶ πρὸ αὐτῆς νὰ λειτουργήσει πραγματικὰ τὸ συνοδικὸ σύστημα τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, ἅπαντες οἱ ἐπίσκοποι νὰ μελετήσουν τὰ κείμενα πού ἔχουν  ὑποβληθεῖ πρὸς υἱοθέτηση στὴ Μεγάλη Σύνοδο (ἀλήθεια, μπῆκε κανεὶς στὸν κόπο νὰ τοὺς τὰ κοινοποιήσει;) καὶ νὰ ἀποφασίσουν ὡς γνήσιοι ἀκόλουθοι τῶν ἁγίων Πατέρων. Γιατί, σὲ ἀντίθεση μὲ ὅσα ἀκούστηκαν στὴ Σύνοδο τῶν Προκαθημένων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν στὴ Γενεύη, δὲν θὰ εἶναι ἀποτυχία τῆς Ἐκκλησίας τυχὸν ἀναβολὴ ἢ ματαίωση τῆς Μεγάλης Συνόδου ἀλλὰ θὰ εἶναι πραγματικὰ ἐπιζήμιο ἐὰν υἱοθετηθοῦν καὶ συνυπογραφοῦν κείμενα καὶ ἀρχὲς ἀντίθετες μὲ ἐκεῖνες τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων καὶ τῶν ἁγίων Πατέρων μὲ ἀπρόβλεπτες συνέπειες γιὰ τὸ μέλλον τῆς Ἐκκλησίας.

Ὀρθόδοξος Τύπος, 12/02/2016 

θρησκευτικὰ