Ἡ διδασκαλία τοῦ ἁγίου Σιλουανοῦ τοῦ Ἀθωνίτου περὶ τῆς πρὸς τὸν πλησίον στάσεως

Στὶς 24 Σεπτεμβρίου ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ τὴ μνήμη τοῦ ἁγίου Σιλουανοῦ τοῦ Ἀθωνίτου

ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΛΗΣΙΟΝ ΣΤΑΣΕΩΣ

Ἕκαστος τῶν ἀνθρώπων βλέπει εἰς τοὺς ἄλλους ἐκεῖνο μόνον, τὸ ὁποῖον διὰ τῆς πνευματικῆς αὐτοῦ πείρας ἐγνώρισε περὶ ἑαυτοῦ τοῦ ἰδίου. Δία τοῦτο ἡ στάσις τοῦ ἀνθρώπου ἔναντι τοῦ πλησίον εἶναι ἀσφαλὲς σημεῖον τοῦ βαθμοῦ αὐτογνωσίας εἰς τὸν ὁποῖον ἔφθασεν.

Ὅστις ἔμαθεν ἐξ ἑαυτοῦ ἀφ’ ἑνὸς μὲν εἰς ποῖον βάθος, εἰς ποίαν ἔντασιν δύνανται νὰ φθάσουν αἳ ὀδύναι τοῦ ἀνθρωπίνου πνεύματος, ὅταν χωρισθῆ ἀπὸ τοῦ φωτὸς τῆς ἀληθινῆς ὑπάρξεως, ἀφ’ ἑτέρου δὲ τὸ μεγαλεῖον τοῦ ἀνθρώπου ὅταν εὐρίσκηται ἐν τῷ Θεῷ, ἐκεῖνος γνωρίζει ὅτι ἑκάστη ἀνθρωπίνη ὕπαρξις ἔχει αἰωνίαν ἀξίαν, μεγαλυτέραν ὅλου τοῦ ἄλλου κόσμου. Γνωρίζει τὴν ἀξίαν τοῦ ἀνθρώπου, γνωρίζει ὅτι ἀγαπητὸς ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ εἶναι ἕκαστος τῶν «ἐλαχίστων τούτων» (Ματθ. κε’ 40). Καὶ ὡς ἐκ τούτου ποτέ, οὔτε καὶ ἐσωτερικῶς, δὲν λογίζεται τὸν φόνον, δὲν ἐπιτρέπει εἰς ἑαυτὸν νὰ προξενήση βλάβην εἰς τὸν πλησίον ἢ ἔστω καὶ νὰ θλίψη αὐτόν.

Ὅστις «ἁπλῶς πιστεύει» ἢ ἠσθάνθη ἐν ἐαυτῶ μόνον μετρίαν τινὰ χάριν καὶ ἀσαφῶς εἰσέτι «προσδοκᾶ» τὴν αἰωνίαν ζωήν, οὗτος κατὰ τὸ μέτρον τῆς πρὸς τὸν Θεὸν ἀγάπης αὐτοῦ φυλάττει ἑαυτὸν ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας, ἀλλ’ ἡ ἀγάπη αὐτοῦ εἶναι ἀτελὴς καὶ δύναται νὰ προσβάλη τὸν ἀδελφόν.

Καὶ ὅστις ἀσπλάγχνως «χάριν τοῦ ἰδίου συμφέροντος» ζημιοὶ τοὺς ἄλλους ἢ καὶ διαπράττει φόνον, οὗτος εἴτε ἐξομοιώθη πρὸς τὰ κτήνη καὶ ἐν τῷ βάθει αὐτοῦ αὐτογινώσκει ἑαυτὸν ὄντα θηριόμορφον, τουτέστι δὲν πιστεύει εἰς τὴν αἰώνιον ζωήν, εἴτε ἵσταται ἐν ὀδῶ δαιμονιώδους πνευματικότητος.

Ὁ ἴδιος ὁ Γέρων (ὁ ἅγιος Σιλουανός), διὰ τῆς εἰς αὐτὸν ἐμφανίσεως...

τοῦ Χριστοῦ, ἔμαθε νὰ διαβλέπη εἰς ἕκαστον τὴν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Τοὺς ἀνθρώπους ἐν γένει ἐδέχετο ὡς τέκνα Θεοῦ, ὡς φορεῖς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, ὡς Πνεῦμα καὶ Φῶς τῆς Ἀληθείας, ζῆ ἐν τινι μέτρω ἐν ἐκάστω καὶ «φωτίζει πάντα ἄνθρωπον». Ἐκεῖνος δέ, ὅστις διαμένει ἐν τῆ χάριτι, βλέπει αὐτὴν καὶ εἰς τοὺς ἄλλους. Ὅστις ὅμως δὲν αἰσθάνεται ἐντὸς αὐτοῦ τὴν χάριν, οὗτος καὶ εἰς τοὺς ἄλλους δὲν βλέπει αὐτήν. Ἔλεγεν ὅτι ἐκ τοῦ τρόπου, καθ’ ὂν ὁ ἄνθρωπος προσδέχεται τὸν πλησίον αὐτοῦ, δύνασαι νὰ κρίνης περὶ τοῦ βαθμοῦ τῆς χάριτος τὴν ὁποίαν φέρει ἐν ἐαυτῶ: «Ἐὰν ὁ ἄνθρωπος βλέπη εἰς τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ τὴν παρουσίαν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, σημαίνει ὅτι καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μεγάλην χάριν. Ἐὰν τις ὅμως μισῆ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, σημαίνει ὅτι ὁ ἴδιος κατέχεται ὑπὸ πονηροῦ πνεύματος».

Τοῦτο τὸ τελευταῖον διὰ τὸν Γέροντα ἦτο ἐντελῶς ἀναμφίβολον. Εἶχε βαθείαν συνείδησιν ὅτι πᾶς ἄνθρωπος μισήσας τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, οἱοσδήποτε καὶ ἂν εἶναι, κατέστησε τὴν καρδίαν αὐτοῦ κατοικίαν πνεύματος πονηροῦ καὶ οὕτως ἐχωρίσθη ἀπὸ τοῦ Χριστοῦ.

Ἀρχιμανδρίτου Σωφρονίου, Ὁ Ἅγιος Σιλουανὸς ὁ Ἀθωνίτης, Ἱερὰ Σταυροπηγιακὴ Μονὴ Τιμίου Προδρόμου, Ἔσσεξ Ἀγγλίας 1999, σελ. 80

Θρησκευτικὰ